Çocuğunuzun öksürüğü geçmiyorsa...

Çocuklarda en sık rastlanan solunum yolu rahatsızlığı olan öksürük, kış aylarında daha da artmaktadır. İki aydan fazla süren öksürük "kronik" olarak tanımlanmaktadır. Çocuklardaki kronik öksürük önemli hastalıkların belirtisi olabilir. Bu nedenle öksürüğün nedeni araştırılarak, uygun tedavi belirlenmelidir.
NEDENİ ARAŞ TIRILMALI
Solunum yollarının kendini temizleme ve koruma amacıyla oluşturduğu bir refleks mekanizması olan öksürük; sıklıkla viral veya bakteriyel üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanmaktadır. Sağlıklı çocuklarda bile günde 8-10 öksürük periyodunun görülmesi normaldir. Bu sayı solunum enfeksiyonu sonucu artar ve 7-9 gün bu artış sürer. Üst solunum yolu enfeksiyonlarına daha sık yakalanan kreş ve okul çocuklarında ise bu durum 1 yıl içinde 5-8 kere tekrarlayabilir. Çocuklarda, 8 hafta ve daha uzun süre devam eden öksürükler, "kronik öksürük" olarak tanımlanır ve bu duruma neden olan başka bir hastalık varlığı araştırılmalıdır. Çocuklarda kronik öksürüğün en önemli üç nedeni; postnazal akıntı sendromu (PNAS), öksürük varyant astım ve gastroözofajiyal reflü (GÖR) olarak sıralanabilir.
Postnazal akıntı sendromu (PNAS): Burun içinde oluşan salgıların genize doğru akması sonucu bu bölgede bulunan öksürük reseptörleri uyarılmaktadır. Bu durum en çok; üst solunum yolu enfeksiyonu, alerjik rinit, geniz eti iltihaplanması ve kronik sinüzit sonucu ortaya çıkar. Öksürük hasta yatar durumdayken ve sabah kalktığı ilk saatlerde artar. Hastada horlama, genizde akıntı duygusu ve hırıltı, boğaz temizleme isteği, burun tıkanıklığı-akıntısı ve bazen de ses kısıklığı dikkat çeker.
Öksürük varyant astım: Bazı durumlarda öksürük astımın tek bulgusudur ve astım bütün yaş gruplarında kronik öksürüğün en sık görülen nedenlerindendir. Kronik öksürüğü olup, hışırtısı olmayan, fizik muayenesi ve solunum fonksiyon testleri normal olan bu hastalarda öksürük, soğuk hava ve egzersizle artabilir. Hastalar genellikle gece öksürüğünden yakınırlar ve astım tedavisine hızla cevap verirler. "Astım öncesi" olarak kabul edilen bu hasta grubu ileride astım olma riski taşır.
Gastroözofajiyal reflü (GÖR): Mide asit sıvısının geriye doğru çekilerek yemek borusuna gelmesi ve oradan da üst solunum ve sindirim yoluna ulaşmasıdır. Bu durumda öksürüğün ortaya çıkma mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Mide içeriğinin bazı sinir uçlarını uyarması sonucunda refleks olarak bronş spazmına ve öksürüğe yol açtığı düşünülmektedir. GÖR, yemeklerden sonra kusma, göğüste yanma ve hazımsızlık ile kendini gösterir. Bu rahatsızlıkta da öksürük bazen tek belirti olabilir.
ÖKSÜRÜĞÜN EN İYİ İLACI 'ILIK SU'DUR
Kronik öksürüğün tedavisinde amaç öksürüğü kesmek değil altta yatan nedenlerin araştırılmasıdır. Öksürüğün kök nedeni saptandıktan sonra buna yönelik tedavi verilir. Boğmaca dışında, öksürük kesici ilaçlar altta yatan hastalığı maskeleyebileceği için tercih edilmemelidir. En iyi öksürük ilacının 'ılık su' olduğu unutulmamalıdır.