Sağlıklı bir bayram için altın öneriler

Zengin bir besin değeri olan eti tüketirken nelere dikkat etmeliyiz, sıcak yaz aylarını da hesaba katarsak etlerimizi nasıl muhafaza etmeliyiz. Lezzetli yemekler için kurbanın hangi kısımlarını ne şekilde değerlendirmeli ve et yerken hasta olmamak için hangi hijyenik tedbirleri almalıyız? İşte tüm bu ve daha birçok sorunun cevabı için Gülhane Eğitim Araştırma Hastanesi Beslenme Diyet Birimi'nden Diyetisyen Birgül Dağ ve ekibi ile bir araya geldik.
Kesilen etler hemen tüketilebilir mi?
Kurban eti kesildikten sonra 24-48 saat geçmeden tüketilmemelidir. Et kesildikten sonra ilk 24 saatte ölüm katılığı oluşmaktadır. Buzdolabının alt raflarında 4 derecede 24 saat bekletildikten sonra tüketildiğinde et yumuşar, daha lezzetli kolay pişer ve daha iyi sindirilebilir hale gelir. Kesildikten hemen sonra tüketildiğinde ise ölüm katılığı nedeniyle sert ve lezzetsiz olacak bunun yanı sıra hazımsızlık, şişkinlik, kabızlık veya ishal gibi sindirim sorunları ortaya çıkabilecektir.
Tüketilecek et miktarı ne olmalıdır. Etin ne tür besin grupları ile birlikte tüketilmesi uygundur?
Et tüketimi kişilerin beden yapıları yaşları cinsiyetlerine göre değişmekle birlikte günlük 150-200 gr arasında olmalıdır. Bayramda etler tüketilirken kalsiyum kaynağı olan ayran veya yoğurt ve tam tahıllı bir iki dilim ekmek veya küçük porsiyon bulgur pilavı ya da salata, zeytinyağlı sebze yemekleri ile birlikte sağlıklı ve dengeli bir menü haline getirilebilir. Hem besin çeşitliliği sağlanmış olur hem de sebzelerde bulunan C vitamini, etlerde bulunan demirin emilimini ve vücut için kullanımını arttırır.
Etleri saklama koşullarıyla ilgili okuyucularımıza ne tavsiye edersiniz?
Kırmızı et proteinden zengin bir kaynak olduğundan çabuk bozulma riski vardır. Bu yüzden saklama koşulları çok önemlidir. Küçük porsiyonlar halinde tek kullanımlık olacak şekilde yağlı kağıda sarılarak buzdolabında +4 derecede en fazla 3 gün, buzlukta - 4 derecede en fazla 7 gün, derin dondurucuda ise -18 derecede en fazla 3 ay saklanabilir. Çözdürme işlemi buzdolabının alt raflarında +4 derecede yapılmalıdır. Çözdürülen etlerin tamamı tek seferde kullanılmalı, tekrar dondurulmamalıdır. Yanlış saklama yöntemleri zehirlenmelere neden olabilir.
Lezzetli et yemekleri için püf notları var mı, hangi kısmı hangi yöntemle pişirilmelidir?
Etler, kuru ısı, nemli ısı ve kızartma yöntemleriyle pişirilebilir. Bel, but, kaburga gibi bağ dokusu az olan etler kuru ısıda fırınlama ve ızgara yöntemi ile, kol, but, boyun gibi bağdokusu fazla olan etler sulu ortamda haşlama yöntemi ile ve biftek, bonfile, antrikot gibi kısımlar ise ızgara veya mangal yöntemiyle pişirilmelidir.
ETİN ATEŞLE MESAFESİ EN AZ 10-15 CM OLMALI
Sağlıklı et pişirme yöntemleri nelerdir?
Mangal-ızgara yöntemiyle pişirilen etlerde, ateşle et arasındaki mesafe kısa ise, etin dış yüzeyinde kararma, sertleşme, vitamin ve mineral kaybı meydana gelir, kanserojen bileşikler oluşur. Bu yöntemde ateşle mesafesinin 10-15cm olması çok önemli. Çok yüksek ısıda, uzun sürede pişirilmesi veya kızartma yöntemi ile pişirilmesi çeşitli "kanserojen maddelerin" oluşumuna neden olabileceğinden tercih edilmemelidir. Sağlıklı pişirme için, düşük ısıda uzun sürede pişirme ve etlerin iç sıcaklığının 74 dereceye ulaşması ile mümkün olmaktadır. Etler yağsız tava, fırın ya da sulu pişirme teknikleri kullanılarak pişirilmeli.