Kitap yazdıran göl: Mogan

Gazeteci Bayram Türkmez, yaşadığı Gölbaşı'ndaki Mogan Gölü'nün 33 yıllık temizlenme hikâyesini kitap haline getirildi. Türkmez çocukluğu ile gençliğinde Mogan'da yüzdü. Gölde dev turna ve sazan balıklarının avlandığını gördü. 25 yaşında mesleğe başladığında acı gerçekle yüzleşti. Çocukluğu ile gençliğinin göz bebeği Mogan kirleniyordu. Aradan yıllar geçti. Bayram Türkmez kıdemli bir gazeteci oldu. Bu arada göldeki kirlilik durdurulamadı. Türkmez kirliliğe dikkat çeken sayısız haber yaptı. Temizlik girişimleri de sonuçsuz kaldı. Deneyimli gazeteci Mogan'ın talihsizliğine dikkat çekmek için 'Ah Mogan, Vah Mogan' kitabını yazdı. Kitapta, 1984'ten 2017'ye kadar geçen süreçte Mogan'ın yaşadıklarını anlattı:
Mogan bölge halkı için ne ifade ediyor?
Gölbaşı'nın en önemli değeri olan gölleri mesleğimin yanı sıra, çevreci yanım da ilgiyle izledi. Hangi STK, hangi siyasetçi ya da akademisyen gölle ilgili çalışma yaparsa onu haberleştirdim. Bugüne gelinceye kadar bir arşiv oluştu. Halkımız, Mogan Gölü'nü turizme katkı sunan, istihdam sağlayan bir değer olarak görüyor aslında. Göl kıyısı işletmecileri için ekonomik yaşam kaynağı burası. Çevreciler için de doğal yaşam alanı ve kuş cenneti…
Şu an kirlilik ne düzeyde?
Bu aylarda Mogan Gölü'nün en kötü durumları yaşanıyor. Yazın sıcaklarında buharlaşan su ve göle kaynak su girmemesi nedeniyle en fazla çekildiği dönemi yaşıyor. Mogan Gölü'nde sular en fazla çekilme dönemini yaşadığı için alttaki yosunlar çok belirgin şekilde su yüzüne çıkmış, kıyıların suyu biraz daha çekilmiştir. Bu durum yağışların bol olmasına kadar ya da Kızılırmak suyunun dinlendirilerek verilmesine kadar devam edecek sanırım…
'20 kiloluk turnalar vardı'
Gölde temizlik nihayet başladı. Sizce nasıl başarıldı bu?
Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın, 'Mogan Gölü'nün temizliği için bütçe ayrıldı, temizlenecek' demesi önemli… Ben 53 yaşındayım. Çocukken yüzerdik Konya Yolu bölümü tarafında…100 kiloya yakın yayın balıklarının çıktığına tanıklık etmiştim. 20 kiloluk turnalar, 15 kiloluk sazanlar vardı.
35 yıldır gündemdeydi...
Ne oldu da göl kirlendi?
Kirliliğin en önemli nedeni yerel yöneticilerin altyapı sorunlarını çözememeleri, imara aykırı yapılaşmaya izin vermeleri ve tarım arazilerinin ekimiyle birlikte oluşan kirliliğin yanı sıra su kaynaklarının da yok olması... Burada uygulanması gereken Kıyı Kanunu uygulanmadı. Altyapı olmadan işletmeler açıldı ve fosseptik sızıntıları oldu. Derelerden gelen kirlilikler önlenmedi. Tarla ekimleri sırasında ilaç ve gübre atıkları yağmurla birlikte göle sızdı. Hatta, Haymana Yolu bugünkü Mogan Park olan bölgede mıcır ocağı bile kurduruldu.
'Buralarda batık şehir var' iddiası
Mogan ile ilgili ilk yaptığınız kirlilik haberini hatırlıyor musunuz?
Ben 1989 yılında başladım muhabirliğe. Gündemimde hep Mogan vardı. Kirlilik üzerine yaptığım haberlerden birisi de; 1994 yılında Gölbaşı Kaymakamlığı Mogan Gölü temizliğiyle ilgili bir sempozyum yaptı. Bu sempozyumda konuşan Turizm Geliştirme Vakfı Başkanı Doç. Dr. Ayça Adalılar şöyle demişti: 'Mogan Gölü'nden Çalış köyüne kadar buralarda batık şehir var.' Hatta 1990 yılında bir İsveç firmasıyla gölün temizliği konusunda anlaşma yapıldığını, firmanın göldeki çamurla birlikte tarihi kalıntıları da yurt dışına götüreceği için buna izin vermediklerini belirten bir açıklama yapmıştı. Yine, 1995 yılında DYP Ankara Milletvekili olan Mustafa Dursun Yangın, (vefat etti) Mogan Gölü'nün kirliliği sürekli gündemde olunca, 'Mogan Gölü için Kızılırmak'tan su getirilecek' diyerek Başbakanlık Müsteşarlığı ve DSİ'nin bu projede ortak çalıştığını, Mogan, Eymir ve oradan da Ankara Çayı'na Kızılırmak suyunun akacağını belirtmişti…
?1998'de GÖL-DER'i kurduk
Mogan'ın gazeteciliğinizdeki yeri nedir?
Mogan Gölü ile ben sadece yerel gazeteci olarak ilgilenmedim. 1998 yılında GÖL-DER'i, yani Gölbaşı İlçesi Koruma, Geliştirme ve Turizm Derneği'ni kurduk. Burada 2 yıl kurucu başkanlık görevini yaptım. 2014'e kadar da yönetimde ve basın danışmanı olarak görev aldım.