Türk Kızılayı’ndan Suriyelilerle İlgili ’Türk Kızılayı Toplum Merkezi İhtiyaç Analizi Raporu’

Türk Kızılayı tarafından, Şanlıurfa’da yaşayan Suriyelilerle ilgili hazırlanan ’Türk Kızılayı Toplum Merkezi İhtiyaç Analizi Raporu’nda mültecilerin yüzde 78’inin imkanı olsa da Türkiye’den gitmek istemediği kaydedildi.
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Federasyonu ve Türk Kızılayı ile ortaklaşan düzenlenen Şanlıurfa’da yaşayan Suriyeli mültecilerin sorun, ihtiyaç, sosyal tutumlarını ortaya koyan ’Türk Kızılayı Toplum Merkezi İhtiyaç Analizi Raporu’nun sunum ve değerlendirmesi Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nda (TEPAV) gerçekleşti.
"SURİYE VE SURİYELİ OLGUSU NE BİZİM NE DE SURİYELİLERİN İSTEMEDİĞİ BİR OLGUYDU"
Toplantıda raporla ilgili Türk Kızılayı Genel Müdürü Dr. Mehmet Güllüoğlu, şunları kaydetti:
“Son 4 yıldır özellikle Türkiye, Suriye, Ürdün, Lübnan’da insan hayatları üzerinden tarih yeniden yazılıyor. Bundan 5 sene önce 10 sene önce Türkiye dünyadaki en fazla göçmeni, mülteciyi barındıracak deseler hepimiz şaşırdık ama şuan için dünyadaki en fazla mülteci barındıran ülke durumundayız. Göçmenliğin farklı sebepleri vardır. Çoğunlukla savaş sebebiyle gelir. Kızılay olarak 2011’de bu krizin başladığı günden itibaren bizler elimizden geleni yapmaya çalıştık. Ürdün’deki, Lübnan’daki, Suriye’deki veya Türkiye’deki Suriyeliler karşılaştırması normal bir karşılaştırma tabi biz Türkiye olarak açıkçası bu rakam itibariyle 2 milyona yaklaşan göçmen rakamıyla da ciddi bir çalışmanın içinde olmalıyız. Biz şuan birincisini faaliyete geçirdiğimiz ikincisinin çok yakın bir zamanda başlayacağı ve gitgide sayısını arttıracağımız toplum merkezleri ile Suriyelilere yönelik, Suriyeli çocuklara yönelik, kadınlara yönelik, yetişkinlere yönelik eğitim faaliyetleri, çocuklara yönelik bazı destekleyici faaliyetlerle onların hem bugün burada yaşadığı zaman dilimini daha iyi geçirmeleri… Onların Türkçe öğrenmesi bütün toplumun hayatını olumlu yönde etkileyeceğini düşünüyoruz. Umarız biran önce biten savaştan sonra bu insanlar geriye döndüklerinde kayıp nesiller oluşmasın istiyoruz. Okuldan, eğitimden uzak yıllar geçirmesin istiyoruz. Biz bu faaliyetleri daha da arttırmak istiyoruz. Suriye ve Suriyeli olgusu ne bizim ne de Suriyelilerin istemediği bir olguydu. Ne biz Türkiye olarak 2 milyon insanı bir alanda misafir etmek isterdik ne de toplamda da 4 milyon insan başka ülkeye, 6 milyon insan kendi ülke içinde evini, barkını terk etmiş başka bir şehre gitmeyi isterdi. Elimizdeki durum budur. Şuan için gereken hizmetleri yapmamız gerekiyor.”
"ŞANLIURFA’NIN PİLOT BÖLGE OLARAK SEÇİLMESİ ÇOK İSABETLİ"
TOBB ETÜ Siyaset Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Başak Yavçan ise Türk Kızılayı Toplum Merkezi Projesi İhtiyaç Tespiti Raporunu anlatarak, “Raporu temel yapış amaçlarının Kızılayın Suriyeli mültecilere insani yardımın ötesinde çok farklı bir alanda vermek istediği hizmeti en doğru şekilde yapabilmesi için tavsiyelerde bulunmaktı. Bir saha çalışması yapıp ihtiyaçları analiz edebilmekti” dedi.
12 Ocak -12 Şubat tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışmaya 327 Suriyeli katıldı. Yüz yüze yapılan görüşmelerde katılımcılar kadınlar, erkekler ve çocuklar olmak üzere üç odak grubu halinde incelendi.
Sığınmacıların sadece yüzde 11’inin kamplarda yaşadığı, yüzde 89’unun kamp dışında olduğu kaydedildi. Raporda Türkiye’de yaşayan 1,8 milyon Suriyelilerin en fazla kamp dışında yaşadığı şehir ise İstanbul olduğu belirtildi. Bunu Şanlıurfa, Gaziantep ve Hatay takip etti. Yavçan, Şanlıurfa’nın pilot bölge olarak seçilmesinin nedenine ilişkin , “Hem sınır olması hem kamp için nüfusun en yoğun olduğu şehir olması Türkiye genelinde, hem de sürekli sığınmacı dalgasının gelmesi. Şanlıurfa’nın pilot bölge olarak seçilmesi çok isabetli” dedi.
Çalışmada derinlemesine mülakatların yapıldığını kaydeden Yavçan, bölgedeki Suriyelilerin yüzde 40’ının son 6 ayda Türkiye sınırlarına girdiğini, yüzde 30’luk kesiminin bir yıldan fazla Şanlıurfa’da olduğunu bildirdi.
SURİYELİLER EN FAZLA TÜRK HÜKÜMETİNE GÜVENİYOR
Raporda katılımcıların Türkiye’de en fazla memnun oldukları hizmetlerin başında güvenlik geliyor. Yardım hizmetlerinden ise en az memnun oldukları görüldü. Kurumlara olan güvene bakıldığın da ise Suriyelilerin en fazla Türk Hükümetine güvendiği dile getirildi.
Mültecilerin en fazla mülteci hukuku yerine serbest dolaşımlarını engelleyen misafir hukukuna tabi tutulmasından şikayetçi oldukları belirtildi. Sığınmacıların diğer en çok dert yandıkları konu ise kira fiyatları oldu. Katılımcıların, yıllık peşin kira talebini karşılaşmadıkları kaydedildi. Mültecilerin oda başına aylık kira gideri ise 300-400 TL. Raporda Suriyelilerin gelecek kaygısı, iş, dil sorunu ve çocukların eğitimi konusunda sıkıntı yaşadığı yer aldı.
YÜZDE 78’İ İMKANI OLSA BİLE TÜRKİYE’DEN GİTMEK İSTEMİYOR
Türkiye’de yaşama konusundaki planlarına ilişkin yüzde 70’e yakın bir kısım problemler bittikten sonra Suriye’ye geri dönmek istediklerini belirtti. Yüzde 78’i ise başka ülkede yaşama imkanları olsa bile Türkiye’de yaşamak istediklerini kaydetti. Yüzde 16’sı başta Almanya olmak üzere İsveç gibi Avrupa ülkelerine gitmeyi istediğini, yüzde 3’lük dilimdekiler ise dil sorunu yaşamayacağı bir yeri, yüzde 3’ü ailelerinin bir kısmının bulunduğu Lübnan’ı tercih ettiğini kaydetti.
Katılımcıların kurslara talepleri ise oldukça yoğun. Talep edilen kursların başında Türkçe geldi. Bunu bilgisayar, Arapça ve terzilik takip etti. Sığınmacılar en az İngilizce kursuna gitmek istiyor.