Sürelerin birleştirilmesi

KONUYU, sürelerin nasıl birleştirilip ve buna bağlı olarak aylıkların nasıl hesap edildiği başlıkları altında iki yönlü incelemekte fayda var. Birisi, ülkemiz içinde farklı statülerde çalışılmış ise birleştirme şekli. Bir diğeri de ülkemizde sigorta süreleriniz ile çalıştığınız ülke sürelerinin birleştirilip aylık bağlanması.
HİZMETİN BİRARADA TOPLANMASI
Bilindiği üzere eskiden SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı ve Banka Sandığı sigortalılıkları vardı. Şimdi de adı değiştirilerek 4-a, 4-b ve 4-c olarak tasnif edildi. Kişiler tek bir statüye bağlı kalmadan farklı yerlerde çalışabilmekte. Bu durumda olan vatandaşların hizmetlerin birleştirilmesinde yurtiçi veya yurtdışı ayrımı yapmadan devlet, 2829 Sayılı Kanunu çıkarttı. Devlet, hizmetleri birleştirip kişilerin erken emekli olma ve yüksek aylık alma imkânı getirmiş. Sadece bununla kalmamış, son yedi yıldaki en fazla hizmeti olanların SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı'ndan emekli olup olmayacaklarına da ışık tutmuş. Maluliyet ve ölüm aylığında ise en son çalışma bir gün dahi olsa, son yedi yılın çoğunluğuna bakmadan maluliyet ve dul-yetim aylığı hakkını getirmiştir.
SÖZLEŞMELİ ÜLKE VE ÜLKE HİZMETİ BİRLEŞTİRİLMESİ
Akit ülkelerde malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen sigortalılık sürelerinin birleştirilmesinde genel olarak aşağıdaki kurallar uygulanır:
- Hizmetin bulunduğu ülkeler, akit taraflardan birinde geçen sigortalılık sürelerini aynı zamana rastlamamak kaydı ile kendi mevzuatına göre geçmiş süreler gibi değerlendirir. İlgilinin, bu kuralın uygulanması sonucu yardıma hak kazanamadığı durumlarda taraflar, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış bulundukları üçüncü bir ülkedeki sigortalılık sürelerini de, aynı zamana rastlamamak koşulu ile birleştirirler.
- Akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır.
- Akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardımlar, sigortalılık süresinin tamamı veya bir kısmındaki ortalama kazanç esası üzerinden hesaplandığı takdirde, ödenecek yardımların hesabında dikkate alınacak ortalama kazanç, kendi mevzuatına tabi olarak geçen sigortalılık süreleri içinde elde edilen kazançlara göre belirlenir.
- Türk mevzuatına göre prim veya kesenek ödenmiş sürelerden bir ay 30 gün, bir yıl ise 360 gün olarak kabul edilir.
- Sözleşme aylıklarının bağlanmasında, her iki akit ülkede geçen sigortalılık sürelerinin birleştirilmesi esas olmakla birlikte, bazı sözleşmelerde tercih hakkına bağlı veya tek taraflı aylık bağlanmasına ilişkin düzenlemeler de yer almaktadır.
Örneğin; a) Türkiye-İngiltere Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre yaşlılık ve dul aylıklarında birleştirilen sürelere göre aylık ya taraf mevzuatına göre ya da hizmet birleştirilmesi olmadan diğer taraf mevzuatına göre aylık bağlanmasını tercih edebilir. b) Ülkemiz ile arasında akdedilmiş Hollanda, İsviçre, Fransa ve Danimarka sosyal güvenlik sözleşmelerine göre malullük aylığı, malullükle sonuçlanan iş göremezlik halinin meydana geldiği tarihte tabi olunan mevzuata göre sağlanmaktadır. c) Türkiye-Norveç Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre ölüm aylığı, tek taraflı olarak ölümün meydana geldiği ülke tarafından bağlanır.
EN KISA SÜREDE NASIL EMEKLİ OLABİLİRİM?
Teyfik / ALMANYA
1971 Mart doğumluyum. 1987'de meslek eğitimine başladım ve 1989 yılında ise tam olarak işe başladım. 2001 yılında malulen süresiz emekli oldum. Bir de ben Türkiye'de isteğe bağlı tarım çiftçi Bağ-Kur'a kayıt yaptırmıştım. Bağ-Kur primlerini 2007 Ağustos ayının sonundan şimdiye kadar ödedim. Ancak son 1 yılı yatırmadığım için borcum var. En kısa zamanda nasıl emekli olabilirim?
TEVFIK Bey. Yurtdışı borçlanması yaparak 51 yaşında emekli olabilirsiniz. Ancak borçlanmanızdan önce usulüne uygun bir çalışma yapmanız gerekli. Aksi halde 9000 güne tamamlamanız gerekecek ve aylığınız oldukça düşük olacak.
EŞİ VEFAT EDEN EMEKLİ İKİ AYLIK ALABİLİR Mİ?
Nazlı / ALMANYA
TEYZEM Almanya'dan emekli. Eniştem hem Almanya'dan hem de Türkiye'den emekli. Teyzem borçlanma yapıp Türkiye'den de emekli olabilir mi? Eşlerden birinin vefatı halinde yaşayan eşe vefat eden eşten emekli maaş bağlanır mı?
NAZLI Hanım. Teyzeniz borçlanma yolu ile Türkiye'den emekli olabilir. Ancak usulüne uygun çalışması yok ise, öncelikle Türkiye'de çalışma yapması ve doğru süreleri seçmesi, aylığının yüksek olmasını sağlayacaktır. Allah kendilerine uzun ömür versin ancak eşlerden birinin vefatı durumunda kendi maaşı ile birlikte eşinin maaşında hisse oranında aylık alır.
TÜRKİYE'DEN EMEKLİ OLMAK İÇİN HANGİ YOLU İZLEMELİYİM?
Ayhan / AVUSTURYA
DOĞUM Tarihim 01.10.1967. Avusturya'ya geliş tarihim 1970. İşe başlangıç tarihim 04.10.1989. Avusturya vatandaşlığına geçiş tarihim 11.10.2005. Türkiye'de çalışmışlığım yok. Askerlik süresi 1 ay. Ne zaman ve nasıl emekli olurum?
AYHAN Bey. 01.10.2018 tarihinde emekli olabilmeniz için, önce usulüne uygun çalışma yaparak SSK statüsünden borçlanma yapabilirsiniz. Ödemeniz gereken rakam 117.982 TL. Aylığınızın yüksek olabilmesi için doğru süreleri borçlanmanız gerekmekte.