"Ben mutluluğu her yerde aradım; fakat elimdeki küçücük bir kitabı okuduğum küçücük bir yer dışında, hiçbir yerde bulamadım." demiş İngiliz yazar Thomas Kempis… Okumanın kişide yarattığı mutluluk ve ona kazandırdığı zenginlik paha biçilemez. Hepimiz "Kitap en iyi arkadaştır" sözünü duyarak büyüdük. Bugünün çocukları için ise kitaplar, tablet, akıllı telefon ve bilgisayarların gölgesinde çoğu zaman ihmal edilen, uzak birer "arkadaş" olmaya başladı. Oysa çocuğunuza okuma sevgisini aşılayabilirseniz, ona hayat boyu yanında olacak bir dost da kazandırmış olursunuz. 2 Nisan Uluslararası Çocuk Kitapları Günü de tüm dünyada, bu düşünceden hareketle, çocukların ve yetişkinlerin dikkatini kitaplara çekmek ve okumanın önemini vurgulamak üzere kutlanıyor. 1967'den bu yana her yıl, çocuk edebiyatının önemli isimlerinden Danimarkalı yazar Hans Christien Andersen'in doğum günü olan 2 Nisan tarihinde kutlanan bu gün vesilesiyle annebabalara çocuklarına okumayı sevdirirken çocuk odalarınında nasıl düzenlemeler yapılabileceği ile ilgili önerileri bir araya getirdik.

Ufak dokunuşlarla keyifli bir dünya
Çocuğunuza okumayı sevdirmek ve okuma alışkanlığı kazandırmanın yollarından bir tanesi de ona eğlenceli, rahat ve keyifli bir okuma köşesi tasarlamaktan geçiyor. Çocukların kendilerine ait ilk özgürlük alanları olan odalarının eğlenceli vakit geçirebilecekleri bir alan olması önceliğiniz olmalı; okuma için ayrılan bu bölüm ise her şeyden önce rahat, ferah ve aydınlık bir ortam sağlamalı. Yalnızca ona ait olan, kitaplarla baş başa kalacağı bu köşede maceradan maceraya koşabilir. Yeter ki ona tüm bu maceralara atılabilmesi için uygun ortamı sağlayın…

Her şey ulaşılabilir olmalı
Eğer yaşı uygunsa çocuğunuzun fikrini de alabilirsiniz. Onun seveceği renklerde ve seçeceği mobilya ve aksesuarlarla tasarlayacağınız bu köşede; renkli, cıvıl cıvıl ve pozitif enerji veren bir alan yaratmak için işe detaylarla başlayabilirsiniz. Her şeyden önce dikkat etmeniz gereken; tüm kitapların "ulaşılabilir" yükseklikte olması. Çocuğunuz bu alanda tamamen özgür olmalı ve istediği kitabı yardımsız alabilmeli. Bunun için de raf yüksekliğine dikkat etmeniz gerekiyor. Resimli kitaplara bakabilecekleri bu alana rahat etmesi için yerleştireceğiniz rengarenk yastık veya minderler ise aynı zamanda çocuğun enerjisini atacağı bir oyun alanı işlevi de görecektir.

Okuma köşesi tasarlarken
Okuma köşesi her şeyden önce sade olmalı; düzensiz ve karışık görünümden uzak, rahat ve işlevsel bir şekilde tasarlanmalı. Çocuğun oturup kitap okuyacağı koltuk, kanepe veya minderler rahat bir oturum imkanı sunarken, alan gün ışığı alacak şekilde konumlanmalı. Bu bölümde kalabalıktan ve gereksiz eşyadan kaçınmak gerekiyor; ancak en sevdiği peluş oyuncağı okuma arkadaşı olarak ona eşlik edebilir. Odada bu köşe için düşündüğünüz alanın büyüklüğüne bağlı olarak kanepe, koltuk veya minderler kullanabilirsiniz. Kitapları yerleştireceğiniz alan için ise uygun ölçülerde bir kitaplık veya raflar seçebilirsiniz. Okuma lambası da bu köşede olması gerekenler arasında yer alıyor.

Çadır okuma köşeleri
Çocukların en sevdiği şeylerden bir tanesi çadır veya kulübe gibi kapalı alanlarda zaman geçirmek; çocuğunuza okuma sevgisi kazandırmada çocukların bu özelliğini de dikkate alabilirsiniz. Çadır okuma köşesi, onun için eğlenceli bir seçim olacaktır. İçini yastık ve minderlerle döşeyeceğiniz bu alan için tepeden ışık verecek uygun bir aydınlatma seçebilirsiniz. Bu köşenin, her fırsatta çarşaf vb. eşyalarla çadır hazırlayan çocukları çok mutlu edeceğine emin olabilirsiniz.

"Çocuk sevdiği ortamda mutlu olur"

Mimar Didem Demir, çocuk odalarındaki okuma ve çalışma bölümlerini tasarlarken dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. "Okumaya ve eğitime ilgisi yüksek çocuklar yetiştirmek için çırpınan ebeveynler, çocuklarının okulunu seçmek için gösterdiği ilgiyi okuma alanlarının tasarımında da göstermeli." diyen Didem Demir, bu alanların her şeyden önce ferah ve rahat olması gerektiğini vurguluyor.

Çocuk odalarında çalışma ve okuma köşesi tasarlarken nelerden ilham alıyorsunuz?
Hayal dünyası geniş kahramanlardan, yani çocuklardan ilham alıyorum. Konsept ve renk seçiminde bizlere ve ebeveynlere pek söz hakkı düşmüyor. Çağımız ne istediğini bilen, büyümüş de küçülmüş çocukların çağı… Onların özgüvenine duyduğum sempatiden dolayı ilhamlarına ihtiyaç duyduğumu fazlasıyla hissettiriyorum. Onlara bu sinyali verince, küçük bir mimarın elleriyle havada şekiller çizmeye başladığına şahit oluyorum.

Size göre çocuk odasında ideal bir kütüphane ve okuma köşesi nasıl olmalı?
İdeal bir kütüphane ve okuma köşesi öncelikle ferah olmalı. Kitaplık bölümü ile okuma bölümü birbiri ile bağlantılı ancak üst üste olmamalı. Kitaplığın, çalışma masasının üzerine oturmamasına da ayrıca özen gösteriyorum. Okuma köşesinde oturum rahatlığı açısından, sandalye veya koltuk her ne kullanılacaksa, çocuğun birebir oturarak test etmesi gerekiyor. Aslında bu açıdan da çocukların oturması için piyasada ergonomik ürünler bulmak biraz sıkıntı.

Odaların bu bölümlerinde renk ve malzeme seçimleri konusunda nelere özen gösteriyorsunuz?
Çocukların tercih ettiği renklerde olmasına özen gösterip, rengin doygunluğu ile oynuyorum. Doygunluğu artırılmış, gözü yormayan bir tona getirip uygulama yaptırıyorum. Mümkün oldukça kontrast renkleri de gözü yormaması ve algıyı dağıtmaması için bir arada kullanmıyorum. Kırmızı, turuncu gibi fast food renklerinden kaçınıyorum. Çocuklara huzur ve dinginlik verecek mavi, yeşil, gri ve beyaz renkler önceliğim oluyor.

Bu bölümlerde kullanılan aydınlatma nasıl olmalı?
Bu bölüm, doğal aydınlatma olan gün ışığını odada en çok alan bölüm olmalı. Yapay aydınlatma olarak ise tavanda kullanılan avizenin, odada gölge alanlar oluşturmaması ve aşağıya doğru ışık veren tasarımda ve günışığı renginde olması önceliğim oluyor. Çalışma masasının üzerinde mutlaka okuma lambası kullanırım. Eğer çalışma masasının üzerine raf koyacaksam, raf altına gizli aydınlatma tasarlarım ki rafın gölgesi çalışma masasının üzerine düşmesin.

Size göre bu alanların olmazsa olmazları neler?
Çocuklara sempatik gelen detaylarla tasarlanması olmazsa olmazlarımdandır. Okumaya ve eğitime ilgisi yüksek çocuklar yetiştirmek için çırpınan ebeveynler çocuklarının okulunu seçmek için gösterdiği ilgiyi çalışma ve okuma alanlarının tasarımında da göstermeli. Çocuk rahat ettiği sandalyede uzun vakit geçirir, ışık seviyesi yeterli odada gözleri yorulmaz, uykusu gelmez; dolayısıyla sevip rahat ettiği ortamda mutlu da olur.

Çocuk odalarında kütüphane, raf, kitaplık ve okuma köşesi gibi alanlar için anne-babalara verebileceğiniz pratik veya kolay öneriler var mı? Bu anlamda uygulamalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Tabii var, nasıl ki birbiri üstüne binmeyen tasarımlar olmalı dediysem birbirinden kopuk bölümler de olmamalı, su gibi akan bir dille tasarlanmalı. Çalışma masasının büyüklüğü, iki kişinin yan yana çalışabileceği boyutta olmalı. Çocukların gerektiğinde ebeveynlerle veya özel eğitmenlerle çalışacağı yer, yemek masası değil, kendi odasındaki çalışma masası olmalı. Çalışma masasının altı boşluklu, sandalyenin ergonomisi çocuğa uygun olmalı. Rahat oturumu olmayan bir çalışma masasında istemsiz olarak çocuğun sürekli ayağa kalktığını görürsünüz. Masanın üzerinde raflı bölmelerin olması, çocuğun masa başındayken bu raflara rahatlıkla ulaşabilmesi açısından önemli!

Hazırlayan: Belit ŞENOL