Henüz göremediğiniz, dokunamadığınız, sesini duyamadığınız minicik bir bedenin ilk sözcükleri gibidir o tekmeler. Öyle ki, hem anneler hem de dışarıdan bir göz tüm hareketleri tekme olarak yorumlar. Anne ve elbette baba adaylarına da tarifsiz bir mutluluk veren bu tekmeler ve hareketler, bebeklerin dış dünya ile tek iletişim yöntemidir. Bebeklerin aslında ilk olarak 12. hamilelik haftasında tekme attığını belirten Kadıköy Florence Nightingale Tıp Merkezi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzman Op. Dr. Birgül Karakoç, her hareketin onlardan bize bir mesaj ve bir haber niteliği taşıdığını söylüyor.

Tekmeler kaçıncı aydan itibaren hissedilir?
Anne karnında bebek 7. haftadan itibaren hareket etmeye başlar. Ancak daha henüz 2 santim civarında olduğu için hareketler ultrasonografik olarak görülebilir ve anne adayının bunu hissetmesi mümkün değildir. Anne adayları, bebek hareketlerini genellikle 16 ile 20. hamilelik haftaları arasında hissederler.

İkinci hamilelik ve sonrakilerde farklı mıdır?
İkinci veya daha sonraki hamileliği olan anne adayları hareketleri, ilk hamileliği olanlara göre 2-3 hafta daha erken hissedebilirler. Çünkü ne hissedeceklerini bilirler ve bu hareketleri daha kolay ayırt edebilirler. Ayrıca rahim kasları daha gevşek olduğundan hareketleri daha kolay hissederler.

Bebekler anne karnında ne tür hareketler yapabilir?
Hamileliğin 7-9. haftaları arasında tüm vücut birlikte zıplama şeklinde hareket eder. Omurgadaki nöronların gelişimi ile 9. haftadan itibaren kol, bacak ve vücut ayrı ayrı hareket edebilir. 11. hamilelik haftasından itibaren ağzını açabilir ve parmağını emebilir. 12. hamilelik haftasından itibaren amnion sıvısını yutar ve yutma hareketi ultrason ile görülebilir. Yaklaşık 12. haftada, cenin tekme atabilir, ayak parmaklarını kıvırabilir, tutabilir. Tekme gibi hareketler devam eder ve genellikle annenin ilk hissettiği harekettir. Bebek büyüdükçe hareketleri daha belirginleşir ve bisiklet çevirme, tam yer değiştirme, dönme gibi hareketler hissedilebilir.

Anne adayı, bebeğin başlıca hangi hareketlerini hisseder?
Anne adayları genellikle ilk bebek hareketlerini, kanat çırpma, guruldama, seğirme, çarpma ve dirsek atma şekillerinden biri olarak tanımlarlar. Genellikle annelerin hissettiği; kol ve bacaklarla vurma ve bunları geri çekme, tekmeleme, hıçkırık ve bebeğin gerinmesidir.

Annenin kilosu, hareketlerin az ya da çok hissedilmesini etkiler mi?
Zayıf anne adayları, şişmanlara göre bebeğin hareketlerini daha erken fark ederler ve daha fazla bebek hareketi hissederler.

Hareketler dışarıdakiler tarafından gözlemlenebilir mi?
Hamileliğin 6. ayından itibaren, bebek hareketleri dışarıdan da izlenebilir.

Bebeğin hıçkırıklarını tekme ile karıştırmak söz konusu olabilir mi?
Bebeğin hıçkırması tekmeden kısmen farklıdır ve anne adayları adını bazen koyamasalar da farklı bir hareket diye tarif ederler. Hıçkırmada hareketler daha ritmiktir ve uzun sürer.

Bebeğinin hareketlerini daha iyi hissetmek için anne adayı neler yapabilir?
Tercihen akşamları bir bardak süt ya da başka bir içecek içtikten sonra bir saat uzanıp dinlenebilir.

Günde kaç tekme normaldir? Bunu hesap etmek mümkün mü?
Bebeğin hareketini saymakta kullanılacak mükemmel bir metot yok. 12 saatlik periyotta10 ve daha fazla belirgin hareket hissedilmelidir. Ancak 34. hamilelik haftasından sonra yeri daralacağı için çok büyük dönme, yer değiştirme gibi hareketler hissedilmeyebilir.

Anne adayının açlığı, yorgun olması gibi etkenler hareketlerin sıklığını etkiliyor mu?
Çoğunlukla anne karnında bebeğin hareketliliği anne adayının ne yaptığına bağlıdır. Rahmin dışındaki bebekler gibi rahim içindeki bebekler de sallandıklarında uyurlar. Bu nedenle gün boyu annesi hareketli olduğunda bebek hareketsizleşir, tekmeler fark edilmez. Annesi yavaşladığında bebek hareketlenmeye başlar. Ayrıca yemekte ya da öğün arasında bir şeyler yiyince, kandaki şeker miktarının artışına tepki olarak bebeğin hareketliliği artar. Yine anne adayı çok stresli ve gergin olduğunda adrenalin üretimi arttığından bebek hareketleri de artacaktır.

Anne karnındaki bebekler hangi saatlerde daha sık hareket ediyor?
Yapılan çalışmalar, anne karnında bebeklerin en fazla saat 21:00 ila 01:00 arasında hareket ettiğini göstermiştir. Anne adayının istirahatte olduğu zamanlarda bebekler daha hareketlidir. Sabah uyku sonrası da bebek hareketleri yoğun hissedilebilir.

Bebeğin hareketleri bizlere ne anlatıyor?
Bebek hareketleri, bize fetusun iyilik hali hakkında bilgi verir. Vücut ve uzuvlarının hareketli olması sinir sisteminin sağlıklı olduğuna bir işarettir. Hıçkırık hissedilmesi bebeğin yutabildiğini, çişini yaptığını ve yeterli amnion sıvısı olduğunu da gösterir. Bebek hareketlerinin az olması veya azalmaya başlaması fetusta gelişme geriliği ve suyunda azlık gibi durumların habercisi olabilir.

Bebeklerin ses ve ışık gibi dış etkenlere karşı daha hassas oldukları doğru mu?
Kesinlikle evet. Çünkü ultrason muayenelerimizde gönderdiğimiz ses dalgalarından kaçmaya çalışırlar veya elleri ile yüzlerini kapatırlar. Anne adayı korktuğunda veya stresli olduğunda daha fazla hareket ederler.

Bebek ne kadar süreyle hareketsizse sorun teşkil eder?
Bebekler 24. ve 28. haftalar arasında en hareketli dönemlerini yaşarlar, ancak bu dönemdeki hareketler düzensiz ve genellikle kısadır, çoğu hareket anne tarafından fark edilmez. 28. ve 32. haftalar arasında bebek hareketleri, dinlenme ve hareketlilik olarak tanımlanan dönemlerle daha düzenli ve sürekli hale gelir. 32. hamilelik haftasına kadar tok karna ve istirahat halinde sabah veya akşam saatlerinde anne adayının günde en az 2-3 hareket hissetmesini bekleriz. Özellikle 32. hamilelik haftasından sonra yukarda saydığımız koşullarda 12 saatte hiç hareket hissedilmez ise doktorla görüşmek gereklidir.

Çok veya az hareketli olması ne anlatıyor ?
Anne karnında çok tekme atan bebeklerin doğduktan sonra daha hareketli olduğu ya da hareketsiz bebeklerin sakin olduğu düşünülür. Bu yorumun bilimsel bir dayanağı mevcut değil. Ortada dolaşan söylentilere göre, anne karnında çok hareket eden bir bebeğin, ileride hiperaktif olması bilgisinin doğruluğu ispatlanmamıştır. Aynı zamanda, bazı söylentilerin aksine, bebek hareketleri ile cinsiyetinin de herhangi bir bağlantısı yoktur. Ancak başka bir teoriye göre de doğacak bebeğin kişisel özellikleri, anne karnındaki ceninin hareketleri ile az da olsa önceden tahmin edilebilir deniyor. Anne karnında çok hareketli olanların, daha çabuk sinirlenen bebekler olduğu görülmüştür. Aynı zamanda, bebeklerin biyolojik ritmi; annenin yemesi, hareketleri ve uyku durumundan de etkilenir. Aşırı stresli annelerin bebekleri, normalden daha aktif olur (yüksek adrenalin, kortizol). Başka bir çalışmaya göre ise; iyi beslenen, az stresli ve toksin almayan anneler, hamilelik dönemlerinde fetüs ile güzel ve keyifli zaman geçirirlerse, çocukları daha zeki, konuşma kabiliyeti daha iyi, hareketleri daha dengeli ve sosyal olarak daha uyumlu olur. Günün yaklaşık yüzde seksenini uyuyarak geçiren fetüs, otuzikinci haftadan itibaren REM uykusu (hızlı göz hareketleri) ile birlikte rüya görmeye ve bu esnada hızlı göz hareketlerini yapmaya başlar. İyi ultrasonografi makineleri ile bebeğin gülümsemesi, kaşlarını çatması, ağzını ve gözlerini açıp kapaması rahatlıkla izlenebilir.

Hazırlayan: Melike YILDIRIM

.