Hangi aşılar güvenli, hangileri riskli ?

Hastalık ve ölümlerin azaltılması için uzun yıllardır uygulanan aşılar, hamilelik döneminde de uygulanıyor. Bu dönemde rutin uygulanması gereken aşıların yanı sıra zorunlu hallerde de uygulanan aşılar olabiliyor. Ancak bazı aşılar bebek sağlığını tehdit edici olabileceği için, anne adaylarının dikkatli olmasında yarar var. Konuyla ilgili görüş aldığımız Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Levent Konur, bazı hastalıklarla ilgili aşıların hamilelik öncesinde yaptırılmasının önemli olduğunu söylüyor.
Aşıların çoğu hamilelik öncesi yapılmalı
Aşı, vücuda dışarıdan verilen antijenlerle hastalıklardan korunmak ve bağışıklık kazanmak için yapılan bir işlemdir. Ama çoğunlukla hamilelik öncesi yapılması gerekir. Hamilelik boyunca yaşanabilecek birçok hastalık, anne ve bebek sağlığı açısından riskli bir durum oluşturabilir. Bu sebeple her kadının hamilelik planlaması yapmadan önce, hastalıklara karşı bağışıklığını güçlendirmesi şarttır. Durumun tespiti için gerekli testler yapılmalı, anne adayında bağışıklık görünmüyorsa aşı yapılmalıdır. Ancak aşının yapılmasından sonra 1 ay içinde hamile kalınmamalıdır. Bazı aşıların hamilelik döneminde uygulamasından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Bu nedenle hamilelik sırasında uygulanması gereken aşılar, yüksek riskli durumlarla sınırlandırılmalıdır. Ancak bazı durumlarda aşı gerekli de olabilir.

Hamilelikte neden aşı yapılır?
Hamilelikte aşı uygulamaları, genellikle 2. trimester'dan (6. aydan) sonra başlar. Buradaki amaç; fetusta ciddi sağlık problemlerine sebep olabilecek (erken doğum riski, büyüme geriliği, nörolojik problemler, ölü doğuma neden olan enfeksiyonlar, bebekte gelişebilecek doğumsal anomaliler, yenidoğan enfeksiyonları ve annede meydana gelebilecek grip ve Hepatit B vb.) komplikasyonların önüne geçebilmektir.
Yapılabilecek aşılar
Tetanos teksoidi: Anne adaylarına rutin olarak önerilen tek aşıdır. 2 doz halinde, 1 ay arayla, hamileliğin ilk 3 ayından sonra yapılabilir.
Hepatit B: Risk taşıyan anne adaylarına, tek doz yapılabilir. Hamileliğin her döneminde yapılması uygundur.
İnfluenza (grip) ve pnömokok: Riskli durumlardaki anne adaylarına yapılabilir. Ancak rutin olarak yaptırmak önerilmez. Hamileliğin ilk 3 ayından sonra koruma programı kapsamında yapılabilir.
Hepatit A: Risk grubundaki anne adaylarına tek doz uygulanır. Salgın varsa hamileliğin her döneminde yapılabilir.
Poliomyelit ve pnömokok: Risk taşıyan anne adaylarına tek doz yapılabilir. Salgın varsa, anne adayının bağışıklık sistemi zayıfsa veya salgın olan bir bölgeye seyahat yapılacaksa hamileliğin her döneminde yapılması uygundur.
Tifo ve paratifo A ve B: Hasta biriyle temas edildiyse, anne adayının bağışıklık sistemi zayıfsa veya salgın bölgeye seyahat yapılacaksa, tek doz şekilde hamileliğin her döneminde yapılabilir.
Meningokok (menenjit): Sadece meningokokal menenjit salgınlarında, bağışıklık sistemi zayıfsa ve anne adayı salgın olan bölgeye seyahat yapacaksa, hamileliğin her döneminde yapılabilir. Kuduz aşısı: Kuduzlu hayvanla temas olduğunda zorunludur. Hamileliğin her döneminde yapılabilir.

Sakıncalı aşılar
• Kızamık, kabakulak ve kızamıkçık
• Varisella zoster (Suçiçeği)
• BCG (Verem)

Tetanos aşısı, bebek ölümlerinden koruyor
Daha önce tetanos aşısı yaptırmamış anne adaylarına, hamileliğin ilk 3 ayından sonraki dönemlerde, birer ay ara ile 2 doz tetanos aşısı yapılır. İlk aşıdan itibaren hesaplanarak, 6 ay sonra 3. dozu tekrarlanır. Daha önce tetanos aşıları serisini tamamlamış anne adaylarında 10 yıldan fazla süre geçmiş ise tek doz verilir. Yenidoğan döneminde bebekte gelişebilecek tetanos, yüzde 60 ölümcül olur. Bunun önlenmesi açısından bu aşılar çok önemlidir.
Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Levent Konur