Okul çağındaki çocuklar nasıl beslenmeli?

Ailelerin okul heyecanı; ağustos sonu başlar, eylülde şekillenir, eylül sonu da yerini bambaşka heyecanlara bırakır. Okulların kayıt ve açılma dönemlerinde hangi okul olsun ikilemi anne-babaları düşündürürken, ders zili çaldığında çocuğun okul başarısına odaklanma olur. Başarının en önemli etkenlerinden biri de okul çocuğunun dengeli ve sağlıklı beslenmesidir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nil Şahin Gürhan'dan okul çağındaki çocukların nasıl beslenmesi gerektiği ile ilgili anne-babalar için tavsiyeler aldık.

Çocuklar besin gruplarından düzenli bir şekilde almalı

İlkokul çağı çocuğu yani 5-6 yaştan başlayıp, 12 yaş grubunda olan bir çocuk; sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmek için; bütün besin gruplarından belirli miktarda her gün düzenli bir şekilde almalıdır. Böylece büyümesi için gereken; vitaminleri, mineralleri, proteinleri, yağları ve karbonhiratları yeterli miktarda karşılayabilmiş olur. İşte ilkokul çocuğunun yeterli beslenmesini sağlayacak besin grupları:

Et grubu: Protein değeri yoğun yiyecekler. İlkokul döneminde günlük gereksinim; 120-160 gram arasındadır. Bu miktarı sabah, öğlen, akşam öğünlerinde parça parça alarak tamamlamalıdır. Et, tavuk, balık yumurta, bu gruba girer.

Süt grubu: İlkokul döneminde günlük gereksinim; 500-600 gramdır. Yoğurt, ayran, kefir, peynir ve çökelek bu gruba girer. Çocuğunuzun kahvaltıda içeceği süt olmalıdır.

Tahıllar: Okul çocuğunun günlük ihtiyacı olan tahıl grubu yiyecek; 100-300 gram arasındadır. Bu gruba giren yiyecekler; ekmek, pirinç, bulgur, makarna, irmik ve undur. Sabah kahvaltıda ekmek veya tahıllı, mısırlı gevrekler, öğlen ve akşam yemeğin yanında ekmek, pilav, makarna, çorba tüketmek, doğal ve kendiliğinden ekmek tüketiminin yeterli olmasını sağlar.

Sebze ve meyve: İlkokul çağı çocuğu her gün taze olarak 200-500 gram arası tüketmelidir. Yemeklerde bir miktar mevsimine göre çiğ sebze söğüş ve salata, aralarda ve yemek sonrası taze mevsim meyvesi tüketmesi bu grup ihtiyacını karşılar.

Yağ: İlkokul çocuğunda günlük gereksinim; 20-60 gram arasındadır. Bu miktar yiyeceklerin doğal yapısından sağlanır. İlave olarak yağlı kuru yemişler de yağ alımının kalitesini arttırır. Çocuğunuzun her gün küçük bir avuç; fındık, fıstık, badem, ceviz gibi sağlıklı kuru yemiş tüketmesini alışkanlık haline getirmelisiniz. Bu besin gruplarının hepsini yeterli ölçüde ve düzenli olarak alan çocuk, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, yağ gibi bütün besin elementlerini ihtiyacı kadar almış olur. Her gün düzenli ve doğal yapıda alması ise bütün bu besin elementlerin den maksimum yararlanmasını sağlar.

Çocuğunuzun hareket etmesini sağlayın

Okulun yeni başladığı günlerde beslenme davranışlarında yapacağınız küçük ayarlama ve adımlar çocuğunuz için önemli ve etkili olacaktır. En önemli kural, ne yapın edin çocuğunuzun hareket etmesini sağlayın. Günümüzde çocuklarınızın en büyük eksiği hareketsizliktir. Çocuğunuza kendiliğinden isteyerek, hiçbir kaygı, beklenti olmadan mecbur olduğu için değil, sevdiği için hareket imkanı sağlayın. Koşup, oynayacağı mutlu eğlenceli aktiviteler oluşturun. Evde ebelemece oyunu, herhangi bir eşyayı saklayıp bulmaya çalışma veya dans etme aktiviteleri de hareketli ve eğlenceli aktivitelerdir.

Okulda sağlıklı yiyecekler olmalı

Anne-babalar için en iyisi fast food yiyecek ve gazlı içeceklerin okullara hiç girmemesidir. Okul kantininde satılan yiyecekler sizin gönül rahatlığıyla çocuklarınıza vereceğiniz beslenme otoritelerinin önerdiği sağlıklı yiyeceklerden oluşmalıdır. Bu yiyecekler; süt, yoğurt, ayran, taze mevsim meyveleri, kuru meyveler, fındık, fıstık, badem gibi yağlı kuruyemişler, sokak simidi, leblebi gibi temel besin grubu içinden yeterli beslenmeye katkı sağlayacak yiyecek ve içecekler olmalıdır.

Çikolata yeme alışkanlığını doğru yönlendirin

Çikolatayı kim sevmez? Çocukken bir başkadır çikolatanın lezzeti. Çocuğunuzun canı çikolata istediğinde yemesini engellemeyin, sadece hangi tip çikolata yemeli ve nasıl yemesi gerektiği konusunda onu yönlendirin. Sağlıklı olan çikolata, doymuş yağ ve krema içermeyen saf çikolatadır. Bitter olur, sütlü çikolata olur, fındıklı, fıstıklı, bademli, kuru meyveli olur; hangisini seviyorsa yemesine izin verebilirsiniz. Ama burada en önemli şey normal boyutlarda ve küçük paketlerde olmasıdır. Büyük boy çikolata almanız, daha çok çikolata yemesine meydan verir. Çikolatayı nasıl yemesi konusunda en önemli kural ise tok karnına sağlıklı bir ana öğünden sonra tüketmesini sağlamak olmalıdır.

Doğru beslenmek için eğitim şart!

Çocuklarınızı beslenme konusunda eğitmelisiniz. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin faydalarının farkında olmasını sağlamalısınız. Sofra düzeni ve beslenme alışkanlıklarını sağlıklı beslenme ilkelerine uygun, besin grupları yönünden dengeli menü halinde olmasını alışkanlık ve ihtiyaç haline getirmelisiniz. Sağlıklı beslenme eğitimi ailede başlayıp okulda ve bütün yaşamı içinde devam eden doğal bir süreçtir. En iyi, en sağlam ve kalıcı eğitim kendiliğinden doğal şartlarda olan eğitimdir. Çocuğunuzun beslenme eğitiminin doğal ortamlarda sağlıklı okul kantinleri, sağlıklı okul yemekleri ve aile sofralarında sağlıklı beslenme şartları içinde kendiliğinden olmalıdır.

Sabah kahvaltısı çok önemli

Saat kaç olursa olsun, ne kadar zaman sonra okula ulaşıyorsa ulaşsın, çocuğunuzun evden çıkmadan önce, az da olsa mutlaka kahvaltı yapmasını sağlayın. Okuldaki beslenmesini uzaktan takip altına almak ise işinizi kolaylaştırır. Bu konuda en önemli yardımcınız okul yönetimi olmalıdır. Okulda öğlen yemeği yiyen çocuklarınızın, beslenme içeriğini incelemeli akşam yemeğini ona göre organize etmelisiniz. Tabii bunun yanında kantin denetimi çok önemlidir.

Çocuklarınızı bilinçlendirin

Geçen yıl Sağlık Bakanlığı'nın girişimi ile ilkokullarda gazlı içecekler ve fast food besinlerinin satılması yasaklandı. Bu çocuklarınızın sağlığı için çok olumlu bir gelişmedir. Bu yıl da aynı yasak ilkokullarda devam edecektir. Ancak ortaokul ve liselerde bu yıl bu tür yiyeceklere yasak yoktur. Ortaokul ve liselerdeki uygulamada ise, bu tür yiyeceklerin üzerinde "Kilo aldırır ve sağlıksız" yazan kırmızı uyarı bantları eşliğinde satılabilecek. Bu yiyeceklerin sağlıksız olduğunu bilinçaltına yerleştirmeye çalışacağız.
Hazırlayan: Aytülike KESKİN