Bir başkasına dönüşmenin cazibesi

Son Cannes şenliğinde yarışma-dışı gösterilip eleştirmenlerin hışmına uğrayan bu filmi kendi adıma çok sevmiştim. Allah'tan ciddi Positif dergisi çok olumlu bir eleştiri yazdı da, teselli buldum. Doğrudur, Dönüşüm kolaylıkla nüfuz edilecek ve hemen sevilecek bir film değil. Gerçi özellikle David Cronenberg hayranları için tanıdık bir alan...O da, kadın yazaryönetmen Marina de Van gibi, insanın kendi bedeniyle olan karmaşık ilişkisinin ürkünç yanlarına eğilen ve Dead Ringers (Ölü İkizler) filminde çifte-kimlikle karışan çifte-kişiliği ele alan bir yönetmen değil miydi? Daha önceki kısa ve uzun filmlerinde de benzer temalara değindiği belirtilen Marina de Van, bu kez daha da cesur bir projeyle karşımıza geliyor. Kahramanı Jeanne, başarısızlığa doğru giden bir yazar. Ev hayatıysa sakin ve ruhsuz. Ama giderek içinde yaşadığı gerçeklik kaymaya başlıyor, etrafını saran kişiler, dairesindeki eşya, giderek kocası farklılaşmaya başlıyor. Jeanne ayni biçimde kendi bedeninde de deformasyonlar ve değişimler seziyor. Geçmişindeki büyük boşluğu araştırırken, bir başka ülkede (İtalya'da) bir başka Jeanne'ı keşfediyor. Kendi ruh ve hatta beden ikizi olan bir kadın. Ve giderek onunla aynı beden içinde var olmaya başlıyor. Böyle anlatıldığında komik, hatta grotesk kaçan bu öykü, Marina de Van'ın yaptığına inanan ve malzemesine son derece hakim yazar-yönetmen kişiliği sayesinde özgün bir filme yol açıyor. İnsanın içindeki Dr. Jekyll ve Mr. Hyde'da en iyi ifadesini bulmuş ruhsal ikileme değinirken, yaman bir fantastik sinema örneğine dönüşmeyi de başaran bir film bu. Somut gerçeklikle ilişkimiz gibi felsefi bir temaya yaslanırken, işin sinemasal yanını da ihmal etmemesi, hikâyesini bizlere derinliği olan, neredeyse çok-boyutlu görüntülerle anlatması önemli bir erdem. Ve de oyuncular... Marceau ve Bellucci bu tuhaf hikâyeye inanılırlık ve gerçeklik katıyor. Kimi 'dönüşüm' sahneleri, hem onların oyun gücünden, hem de çağdaş teknolojiden destek alıyor. Marceau, en azından süre olarak ön planda. Ama hikâyeye geç giren ve perdede görece olarak az kalan Bellucci de varlığını duyuruyor. Hem de nasıl!... Birden çok nedenle görülmesinde fayda olan, ayrıksı (istisnai) ve çekici bir film...
DÖNÜŞÜM ***
Ne te retourne pas) Yönetmen: Marina de Van Senaryo: M. de Van, Jacques Akchoti Görüntü: Dominique Colin Müzik: Luc Rollinger Oyuncular: Sophie Marceau, Monica Bellucci, Andrea Di Stefano, Thierry Neuvic, Brigitte Catillon, Sylvie Granotier. Fransız filmi.