ABD'nin 'derin askeri' işbaşında

İşte yine bir 'yaz filmi'. Eğer bu yapay ayrıma bir anlam yükleyenlerdenseniz... Yani, insanların beyninin yaz ve kış mevsimlerinde farklı biçimde çalıştığını, sıcaklarda ciddi ve sanatsal şeyleri kabul etmeye uygun olmadığını ve ancak sonbaharla birlikte sağlam yapıtların karşımıza gelmesini normal bulanlardan... Ayrıca filmlerin yarına kalması ve bunu sağlayacak eleştiriler açısından da yazla kışın bir farkı olamaz. Bir diğer deyişle, biz eleştirmenler yaz tatili yapmayız! Bunlara rağmen, bu filme de belli bir hoşgörüyle yaklaşalım ve ilk başlarda hemen salonu terk etmeyi düşündüğümüzü unutarak, sonradan baş gösteren hoşluklar ışığında biz de olaya hoşgörüyle yaklaşalım. Film, benim hiç duymadığım, oysa 1983-87 arasında hayli popüler olmuş bir TV dizisinin yıllar sonra sinemalaştırılması. Bizde de oynamış, ama A Takımı bana sadece sevgili Savaş Ay'ın bir tartışma programını hatırlatıyor. Özetle, gözünü daldan-budaktan sakınmayan (bu eski deyimleri özellikle kullanıyorum, biraz hatırlansın diye!) dört komandodan oluşan bir askeri grubun, tüm dünyayı kapsayan ve 'gizli görev' çerçevesine giren eylemlerinden bir kesit. Film, ABD'nin komşusu Meksika'da açılıyor. Ama hemen sonra günümüze atlıyor ve Irak'a dalıyor. Ancak arada, dünyanın sorunlu ülke ve yörelerinin hemen hepsi anılıyor. Kahramanlarımızın geçmiş, şimdi veya gelecekteki eylem alanları olarak... Liderleri, takımın beyni albay Hannibal Smith, çapkın ve her daim neşeli teğmen Peck, bir kapkara dev olan onbaşı Baracus ve de deliliğin sınırlarında dolaşan usta pilot Murdock, Irak'ta sahte dolar basan bir şebekeyi çökerttikten sonra, haksız bir suçlamayla yakalanıyorlar. Görevi kendilerine gayri-resmi olarak veren general o kargaşada öldüğünden, savunmalarını yapamıyor ve 10'ar yıl hapis yiyorlar. Altı ay sonra CIA işin içine giriyor ve takımın dört fedaisi tutukevlerinden kaçırılıyor: Para basma makinesine hâlâ sahip olan bir 'kötü adam'ın peşine düşmek üzere... Ama bu garip macerada hiçbir şey göründüğü gibi değildir: Kötüler iyi, iyiler kötü çıkabilir, ölüler aslında sağ olabilir. Ve ABD, bir kez daha, Beyaz Saray, Pentagon, CIA, FBI vb. kurumların binbir entrika çevirdikleri bir modern Bizans'tır... Film, özellikle aksiyon sahnelerinin üzerinde duruyor ve bu alanda iddialı gözüküyor. Kendi adıma, böylesine hızlı bir kurguyla verilen aksiyonu sevmiyorum: Ne olup bittiği bile tam anlaşılmıyor. Ama galiba gençler böyle bir tempoya alıştı/alıştırıldı ve modern ticari sinema bunu gerektiriyor. Ama kendi adıma, geçen haftaların Ajan Salt'ında deneyimli Phillip Noyce'un aksiyon anlatımını yeğlerdim. Ancak filmin başka erdemleri var. Örneğin o mizah duygusu... Birkaç sahnesi antolojilere girecek nitelikte: Örneğin tutuklular Steve McQueen'in ünlü Büyük Firar filmini gözlüklerle, üç-boyutlu olarak seyrederken duvarları yıkıp içeri dalan kamyon... Veya tüm o pasaporttan geçiş bölümü gibi... Sarı saçlarıyla şaşırtan Liam Neeson dışında pek bilinmeyen oyuncular rollerine çok uygun düşerken, çapkın Peck'de Bradley Cooper, sürekli sergilediği kasları ve 32 dişi kadar, sempatik oyunuyla da yıldızlığa doğru ilerliyor. Güzel mi, çirkin mi olduğu belli olmayan kadınlardan olan Jessica Biel ise en azından apaçık dişiliğiyle filme bir boyut katıyor. Biraz daha derine inersek, bu şenşakrak, 'hızlı ve öfkeli' serüvenin altında yatan bir şey hayli rahatsız edici. O da çağımız dünyasında ABD'nin varlığı, gücü ve marifetleri konusunda verdiği ipuçları. Elbette bu bir fantezi ve bu tür filmler, ancak ABD'nin Hollywood'a tanıdığı engin özgürlük içinde yapılıyor. Yine de, bu dev gücün yalnız büyük ordularla değil, o küçük, küçücük özel güçlere dek inen birimleri aracılığıyla tüm dünyada böylesine başıboş biçimde at oynatmasına tanık olmak, hayli ürkütücü. Sanki 'derin devlet'in güdümündeki bir 'derin asker' kavramı ortalarda dolanıp duruyor. Yine de 'film bu' deyip geçebilirsiniz. Ancak dekoru o gariban ülkelerden alıp örneğin bize getirin, bakalım hoşlanacak mısınız?
A TAKIMI **
(The A-Team)/ Yönetmen: Joe Carnahan/ Senaryo: Joe Carnahan, Brian Bloom, Skip Woods/ Görüntü: Mauro Fiore/ Müzik: Alan Silvestri/ Oyuncular: Bradley Cooper, Liam Neeson, Jessica Biel, Sharlto Copley, Quinton Jackson, Patrick Wilson, Dirk Benedict, Gerald McRaney, Brian Bloom/ Fox yapımı.
HAFTANIN YILDIZ TABLOSU
BAŞLANGIÇ ****
CİDDİ BİR ADAM ***
AJAN SALT ***
ANNELER VE KIZLARI ***
VAHŞET SAPAĞI **
DENEY **
B PLANI **