Bir dövüşe yansıyan uygarlık

Karate kid serisi 1984'ten itibaren büyük sükse yapan toplam dört filmlik bir seriye dönüşmüştü. Robert Mark Kamen'in hayalinden çıkan hikâyenin özellikle ünlü ilk üç bölümü, yönetmen John Avildsen'in imzasını taşıyordu. 12-13 yaşlarındaki küçük bir çocuğun hiç bilmediği kung fu'yu yaşlı bir Çin bilgininden öğrenerek rakiplerini yenmesinin öyküsü, aslında dönemin bir diğer ünlü serisi olan Rocky'yi anımsatıyordu. Ama bunda şaşılacak bir şey yoktu: İlk ve asıl Rocky de Avildsen'in elinden çıkmamış mıydı? Çeyrek yüzyıl sonra, çok sevilmiş bu seriyi yeniden çekmeye gerek var mı? Burası tartışılabilir. Ama özellikle yeni kuşaklar bu filmden hayli keyif alacaklar. Çünkü temel mesaj değişmiyor: İradeyle, inatla, sabır ve çabayla her şey yapılabilir. En büyük engeller yenilip en yüksek dağlar aşılabilir. Bu parlak "feel good/ kendini iyi hisset" zirvesi, kara derili bir anaoğulun, annenin işi nedeniyle ABD-Detroit'ten Çin'e gelmesiyle başlıyor. 12 yaşındaki küçük Dre Parker, bu çok farklı dünyaya kolay kolay uyamıyor. Özellikle de okulundaki azgın ve kavgacı, hepsi de kung fu öğrencisi bir çete yüzünden... Ve onlar tarafından itilip kakılıyor, hatta görkemli dayaklar yiyor. Ancak görünürde kendi halinde bir tamirci olan Bay Han, aslında Jackie Chan çıkıyor (!) ve ona Uzakdoğu usulü dövüşün tüm sırlarını öğretmeye başlıyor. Filmin kimi temel handikapları var. Öncelikle çok sevilmiş bir filmin dünyasını yeniden kurmaya çalışması. Ayrıca Jackie Chan hayli yaşlı, Will Smith'in oğlu Jaden ise rolü için çok genç duruyor. Ama Chan'in kimliği zaten o yaşlı hali gerektiriyordu, Jaden ise büyük yeteneğiyle arayı kapatıyor. Ve sonunda film gayet iyi yürüyor. Öncelikle hikâyenin bu kez Okinava adasından Çin'in yüreği Pekin/Bejing'e alınmış olması ilginç. Sayılı ABD-Çin ortak-yapımlarından olan film, mekânları çok iyi kullanıyor. Ünlü Yasak Şehir, belki Son İmparator filminden beri ilk kez Batı sinemasına açılmış. Shaolin tapınağındaki görkemli kung fu dersi ya da tepelerdeki 'yılanlı dans' rüya gibi. Ayrıca Bejing'in gündelik hayatından efsanevi Çin Seddi'ne ilginç mekânlar var. Ama temel fon, o keskin kültür zıtlaşması. ABD'nin temsil bettiği Batı kültürüyle kung fu'da billurlaşan Uzakdoğu kültürü çatışıyor. Bizlerin 70'lerde TRT'nin David Carradine'i ünlü dizisi Kung Fu'da tanıştığımız o dövüş tekniği, dövüş sanatını aşıp tüm bir Doğu uygarlığının simgesi haline geliyor. Ve Jackie Chan'in ağzından dökülen özlü sözler, adeta birer slogana dönüşüyor. Konfüçyüs'ün vatanından belki hâlâ alacağımız dersler var!
KARATE KID ***
(The Karate Kid) Yönetmen: Harald Zwart Senaryo: Christopher Murphy Görüntü: Roger Pratt Müzik: James Horner Oyuncular: Jaden Smith, Jackie Chan, Taraji P. Henson, Wenwen Han, Zhenwei Wang, Zhensu Wu, Shijla Murphey Columbia filmi.