Mutfakta ve aşkta demokrasi yoktur

Tanımak, anlamak ve hissetmek için insanları, mutfağa sokmak yeterli! Domatesi soyuş biçiminden kepçeyi tutuş tarzına, mutfaktaki tutum ve davranışlarından o insanı tanımak mümkün. Bunu ben değil, 20 yıllık eğitimci ve aşçı Semen Zihnioğlu söylüyor. Semen'le tanışmamız yeni değil. Onu ilk kez, Kanal D için hazırladığım sabah haberi kuşağında izleyiciyle tanıştırmıştım. Renkli kişiliği ve anlattıklarıyla öyle dikkat çekmişti ki, bültenimizin gedikli konuğu haline gelmişti. Bugünlerde Semen Zihnioğlu'nu, atv'de, İftar Sofrası adlı programda izliyorsunuz. Bir yandan pide yapmayı öğretirken, bir yandan da satır aralarında mutfağın felsefesinden bahsediyor. Aşk ve mutfak, onun için aynı şey. Aşkın uzun sürmesi içinse kadınlara tavsiyesi; kocalarının mutfağa girmelerine mutlaka izin vermeleri..
- Aşkla yemeğin aynı şey olduğunu savunuyorsunuz. Yemek yemeden yaşanmaz, ama aşksız hayat sürdürebilir.
- Aşksız yaşamak da zor. İyi bir yemekle, iyi bir aşkın hakkını vermek gerekir. Malzemeyi çok pişirirsen yanar, özünü, vitaminini, tadını kaybeder. Aşkı da çok yorarsak tadı kaçar. Aşkta da mutfakta da ne malzeme kullanırsan, ona göre sonuç alırsın.
- Erkeğin kalbine giden yol, midesinden geçer derler... Kadın, iyi yemek yapamıyorsa, aşkta şansı yok mu?
- Herkesin mutfakta yapmayı iyi bildiği bir şey vardır muhakkak. Mutfak bana hayatı ve uymam gereken kurallar olduğunu öğretti. Şunu öğrendim artık: Bana diretilen, dayatılan bazı şeyleri yapmadığım zaman, kaybettiğim oluyor. O yüzden de bazı diretilen şeyleri çok direnmeden kabul etmeyi öğrendim. Mesela bir tarifçi, 'Tereyağını sıcak kullanın,' diyorsa, ama siz buzdolabından çıkmış tereyağını kullanırsanız sonuç felaket olabilir. Aşkta da bu böyle. İlla 'Benim dediğim gibi olacak,' dediğin noktada kaybediyorsun.
- Mutfakta seminerler veriyorsunuz. İnsanların karakter özellikleri, mutfakta nasıl ortaya çıkıyor?
- Kimin ne olduğunu mutfakta anlarım. Bir insanın mutfakta domates kesme tarzından, o insanın hayata karşı tutumunu anlayabilirsiniz. Mesela biri bana 'Domatesi kes,' dediği zaman, önce birkaç soru sorarım. Kabuklarıyla mı doğrayacağım, kabuksuz mu? İri mi yoksa ufak mı doğrayacağım? Doğradıktan sonra bunu ne yapacağım? Başka birine domates kes dediğiniz zaman, o sadece kesebilir, başkası ise önce bıçağı seçmeye kalkar. Bunların hepsi, çeşitli tutumların göstergesidir. Ben sonuç odaklıyım, sonuca gitmek istediğim için de sorular sorarım. Bazısı ise soru sormaz, söyleneni yapar. Bu davranışlardan hiçbiri kötü değildir, ama hayatta kuvvetli olduğunuz tarafı gösterir.
- Bir insanı yakından tanımak için önce onu mutfağa mı sokarsınız?
- Aynen öyle. İlişkiler de mutfak gibidir. Mesela kısa süreli ilişkiyi fast food'a benzetiyorum. Bir kere herkesin ulaşabileceği matah bir şey yemiş oluyorsun. 'Hem çabuk, hem kolay, uğraştırmasın,' diyorsun. Ama üzerinde bıraktığı etki, yağları ve kilolarıyla midendeki hazımsızlık oluyor. Oysa emek verilmiş ilişki, özenilerek hazırlanmış bir yemek gibidir. Gözüne hitap eder, içinde ne olduğu bellidir, malzemesi iyidir, senin için özel olarak yapılmıştır. Vücuduna, gözüne, ruhuna iyi gelir. Kısa süreli ilişki, o an için bir zevk verebilir. Çünkü o an, çok açsındır. Hemen o ilgiyi görürsün. Zorlamaz seni, her yerde bulabileceğin bir şeydir ve çok çeşidi vardır. Ama özünde ne olduğunu bilmiyorsun ve belki sana dokunuyor. Hızlı ve hakkı verilmeden yaşanan ilişkiler, bana sorarsanız insanların üzerinde bütün kötü etkilerini bırakıp öyle gidiyor.
- Mutfakta ve aşkta önemsediğiniz şey nedir?
- Malzemeye çok önem veririm. İyi malzeme, iyi sonuç getirir; iyi insanlardan iyi sonuç çıkar. Bir atasözü vardır: 'Kavun değil ki koklayasın,' der. Kavun nasıl alınır? Koklarsın, güzel kokuyorsa alırsın. İnsan öyle değil ki (gülüyor). Mutfak bana diretmemeyi, daha sabırlı olmayı, kurallara uymayı öğretti. Pastacılığı da bilinçli olarak seçtim. Yemek yapmayı, annemin ve anneannemin mutfağında öğrendim. Fakat pasta yapmayı Paris'te Le Cordon Bleu'de öğrendim.
AŞKTA HERKES İYİ OLDUĞU NOKTADA ŞEFTİR
- Mutfakta demokrasi var mıdır?
- Mutfakta demokrasi yoktur, ama değişken liderlik söz konusudur.
- Mutfakta bir kişi, liderliğinden vazgeçtiği zaman ne oluyor?
- Birine o liderliği teslim ediyor olmalısın, ortalığı boş bırakamazsın.
- Mutfakta hep lider misinizdir?
- Kendi mutfağımda evet, ama özel hayatta hayır, öğrendim artık. Askeri düzen vardır mutfakta. Şef, mutfağın genelkurmay başkanıdır. O ne diyorsa, o anda o yapılır. Şefin olmadığı durumlarda birisi şeflik görevini üstlenir. Aşkta da herkes iyi olduğu noktada şeflik görevini üstlenmeli.