'Dünyanın damı'ndan izlenimler

"Geyik muhabbeti" sözü hangi dünyalının dil cambazlığıdır bilmiyorum. Lakin yeni öğrendiğim bir şey var: Ren geyikleri bu muhabbetten hoşlanmıyor! Özellikle de erkekleri. Galiba adından dolayı biraz alınganlık yapıyorlar. "Hadi baba gel, safariye çıkalım" derseniz, çok sinirleniyorlar. Israrcı olursanız, boynuzlarla Mercidabık Meydan Muhaberesi yapmaya hazır olun! Nereden mi biliyorum? Bu bilgi tamamen deneysel. Doğruluğu bizzat yazının müellifi tarafından test edildi. Hem de 'dünyanın damı'nda. Yani Finlandiya'da. Finlandiya'nın Kuzey Kutbu sınırındaki bölgesi Laponya'da. Size nacizane tavsiyem, bir gün "Dünyanın damına çıkacağım illa ki, Ren geyikleriyle safari yapacağım," derseniz; mutlaka en arkadaki kızağa binin. Böylelikle sizi taciz edecek geyikten kurtulmuş olursunuz.
HAVA -18 DERECE
Konuya 'geyik muhabbetiyle' girdik ama anlaşıldığı gibi yolumuz 'dünyanın damı'na düştü. Önce Helsinki'ye, oradan Laponya'ya. Halimiz 'Damdaki Kemancı'dan farksızdı. Çünkü, 'dünyanın tabanı' ne kadar sıcaksa 'çatısı' o kadar soğuk. İstanbul'u terk-i diyar ettiğimizde sıcaklık 22 dereceydi. Helsinki'de ise -18. Naçiz bedenlerimizin 40 derecelik ısı farkını kabullenmesi zaman aldı. Helsinki'den Laponya bölgesinin başkenti Rovaniemi'ye havaalanındaki grev nedeniyle 12 saatlik tren yolculuğundan sonra ulaşabildik. Bu minik şehir, 1944'te burayı terk eden Almanlar tarafından yerle bir edilmiş. Ayakta sadece beş ev kalmış. Şehir daha sonra yeniden kurulmuş. Bugün kent, daha çok Noel Baba'nın evinin burada olmasıyla tanınıyor. Kuzey Kutup dairesi sekiz kilometre kuzeyde. Rovaniemi'liler tam kutup daire çizgisi üzerine bir ev kurup burası "Noel Baba'nın evidir," demişler. Görünen o ki, bu iş tutmuş: Noel Baba'nın evi, parkı, oteli. Sağınız solunuz Noel Baba!
ROMANLARDAKİ GİBİ
Laponya ise Jack London romanlarından fırlamış gibi. Doğa ile insanın kavgası burada hâlâ sürüyor. Laponya'nın bu kavgayı anlatan bir efsanesi var. Rivayet o ki, uzun boylu bir canavarı varmış. Adı 'Biegolmay'. Yani 'Rüzgâr Adam.' Bu 'Rüzgâr Adam', sürekli iki dev küreği ile bir yandan rüzgâr diğer yandan kar savururmuş. Kimse burada yaşamasın diye. Bir gün küreklerinden biri kırılmış. İnsanoğlu da buraya yerleşivermiş. O günden beri kavga sürüyor. Ve ne mutlu ki, doğa henüz yenilmemiş. En büyük silahı da soğuk. Bursa bıçağı gibi keskin. Ağaçlar salkım saçak kar. Göller, nehirler buz tutmuş. Yer, gök bembeyaz. Kilometrekareye düşen insan sayısı ise iki. (Bu rakam Tokyo'da 11.500, İstanbul'da 2 bin 500) Hiç bitmeyecek bir durgunluk. Kadim bir sessizlik... İnsan ister istemez şu soruyu soruyor: Hayat nerede? Bu soğuk, durgun, sakin coğrafyada mı? Sıcak, kalabalık, kaotik olanda mı? Gerçek hayat soğukta ve huzurda mı saklı, yoksa sıcakta ve kaosta mı? Yanıtı zor bir dilemma. Uzun lafın kısası, Laponya insanın hayatta yolunun en azından bir kez düşmesi gereken bir coğrafya. Hayatta bir kez de olsa 'dünyanın damına' çıkın ve kendinizi aşağıya doğru bırakın!
FİNLANDİYA:
Kocaman ve tenha bir ülke. Nüfusu 4 milyon. Yüzölçümü 337.032 km² olan Finlandiya'nın çok geniş alanı bulunuyor. Nüfusun yüzde 20'si büyük şehirlerin bulunduğu 16 km²'lik bölgede, yüzde 2'si Laponya'da geri kalanı diğer yerlerde yaşıyor. Kuzey Avrupa sınırları içerisinde bulunan Finlandiya Cumhuriyeti güneybatıda Baltık Denizi, kuzeybatıda İsveç, kuzeyde Norveç, doğuda Rusya ile komşu. Ülkenin yüzde 7'si tarım alanı, yüzde 69'u ormanlık ve bozkır. Resmi dili Fince olan ülkede İsveççe de konuşuluyor. Dini Protestan.
Yapılabilecekler
* Helsinki'de şehrin merkezinde alışveriş yapabilir, Esplanadi Bulvarı'nda kahvenizi içip, Tuomiokirkko Katedrali'ni gezebilirsiniz. Kayaların içine oyulmuş Temppeliaukio Kilisesi'ni de unutmayın.
* Rovaniemi'den 2.5 saat uzaklıktaki Levi'ye gidip kayak yapabilirsiniz. Buz tutan göller üzerinde kar motosikleti, ren geyikleri ve haskilerle safari ise diğer alternatifler.
* Laponya'daki buz evlerde veya orman içine serpiştirilmiş camdan kulübelerde (Igloo evler) romantik bir gece geçirebilirsiniz.
* Rusya vizesini önceden alırsanız trenle dört, gemiyle 12 saatte Petersburg'a gidebilirsiniz. Veya gemiyle 1.5 saatte Estonya'nın başkenti Tallinn'e günübirlik uğrayabilir; yine gemiyle 12 saat sonra Stockholm'e ulaşabilirsiniz.
* Geyik eti, geyik etiyle yapılan mantarlı çorba, geyik sütünden dondurmalı yaban mersini tatmakta fayda var.