Doğanın renk oyunları: Kuzey ışıkları

Karın üzerine sırt üstü yatarak, nadir görülen doğa olaylarından birini yakalamaya çalışıyorum fotoğraf makinemle. Kuzey ışıklarını fotoğraflamak o kadar zor ki! Bir kere tripodunuz olacak. İşte o bende yok. Karda yatmamın sebebi de bu zaten. Hareketsiz durmaya çalışıyorum. Çünkü makinemi uzun pozlamaya ayarlamıştım; ISO, 6 binlerde, odaklama ise sonsuzda. Havada tipi var. Rüzgar şahane... Tabii hal böyleyken hareketsiz durmak imkansız. Rüzgar olmasa bile soğuktan titriyor insan. Uğraştım, didindim; yapamadığımı, o anı yakalayamadığımı anladığımda da vazgeçtim. Fotoğraf makinemi çantama attım. Eldivenimi taktım. Kenarlarındaki gaz lambalarıyla aydınlatılmış karanlık yoldan otelime yürürken daha önce gördüklerimi unutturan bir Aurora Borealis (Kuzey ışıklarının 'gerçek' adıymış. Görünce öğrendim!) belirdi. Yeşil ışık önce devasa bir alanı kapladı gökyüzünde, sonra mor renge büründü. 10 saniyede oldu tüm bunlar; bilemediniz 15 saniyede... Ağzımdan tek bir kelime çıktı. Kelime de denemez; bir ünlem! Sonradan üzerine çok düşündüm, yakınlarda başka Türkçe konuşan olmadığı için olacak, beynelmilel bir ünlem kullanmıştım: 'Vaaaoov' diyebilmiştim. Arkamda yürüyen bir Fransız da aynı tepkiyi verdi. Görülmeye değerdi. Hem Kuzey Işıkları hem de yarattığı tepki.
İSVEÇ'İN EN KUZEYİ: KIRUNA
İsveç'in en kuzeyinde, Kiruna'da bulunmamın sebebine dönelim; Kuzey ışıklarına tekrar geleceğiz. Ürettiği işlemcilerle tanınan Intel, bir süre önce İkinci Nesil Intel Core işlemcilerini piyasaya süreceğini duyurmuştu. Bilgisayar kullanımının artık görsellik üzerine yoğunlaşması nedeniyle de firma, daha iyi bir görüntü kalitesi sunan işlemcilerini, görselliğin son noktalarından biri olan Kuzey Işıkları'nın rahatça izlenebildiği İsveç, Kiruna'da tanıttı. Bu vesileyle de Avrupa'dan 15 gazeteciyle birlikte soluğu Kiruna'da aldık. Fakat Kiruna yolculuğu biraz meşakkatli. Çünkü dünyanın hiçbir yerinden Kiruna'ya direkt uçak yok. Bu nedenle Kiruna'ya gitmek niyetindeyseniz, Stockholm'e de uğramanız lazım.
NEREDEYSE YAZ GELDİ!
Ben de Stockholm üzerinden Kiruna'ya geçtim. Kiruna'nın küçük bir havaalanı var. Öyle ki, uçaklar hemen havaalanı binasının önüne 'park ederek' yolcularını indiriyor. Bunun en iyi yanı bavul beklememek. Bavul anında geliyor banttan. Ben de bavulu alır almaz kendimi dışarı attım. Havayı merak ediyordum çünkü. weather.com en yüksek sıfırın altında 2, en düşük sıfırın altında 7 demişti. Dışarı çıktığımda hak verdim weather.com'a. İki günümü geçireceğim Abisko'ya götürecek otobüsün şoförü, içi kazaklarla dolu bavulumu yerleştirmeme yardım ettikten sonra, ellerimi ovuşturduğumu görünce "Buraya neredeyse yaz geldi," dedi. Bu adam yaz görmemiş derken öğreniyorum ki, geçen yaz Alanya'daymış! Dakika bir, gol bir.
KIZAĞIMIZ 12 KÖPEK GÜCÜNDE
Abisko'ya yolculuk kara yoluyla 90 dakikamızı aldı. Abisko'da, Abisko Turiststation (Turist Merkezi denebilir buraya) adında bir yere yerleştik. Kaldığımız yer lüksten uzak ama oldukça rahat. Tek kişilik konaklama fiyatı 80 avro civarında. Üstelik çevresinde başka bir yapının olmaması, ışık kirliliğinin de olmadığı anlamına geliyor. Burası kayak yapmak için de ideal, kar araçlarını kullanarak gezinmek için de. Turiststation'ın içinde doğa sporlarını organize eden bir ekip var. Ne isterseniz isteyin onlara gitmeniz lazım. Yakınlarında buz tutmuş bir de göl var. Adı Tornetrask. Buz tutmuş gölü köpeklerin çektiği kızlaklarla gezdik. Kızaklar en fazla dört kişi alabiliyor, bir de kızlakları kullananlar var. Kızağı çeken köpekler ise 12 tane. Son zamanlarda Abisko'ya yağmur da yağdığı için buzlar çok sert. Bu da köpeklerin işini kolaylaştırıyor. Ya da kolaylaştırmıyor da, vicdanımızı rahatlatıyoruz bu bahaneyle. Tornetrask Gölü'nü gezerken gördüğümüz nefes kesen manzaralardan biri de Laponya Geçidi.
BEKLENEN AN GELİR
Görmek için uzun bir yolculuğa ve soğuk havaya katlandığımız Kuzey ışıkları, ilk gecemizde kendini bize göstermeyince hayal kırıklığı yaşamadık değil. Fakat umudumuz tükenmemişti. Mart ve nisan ayları Kuzey ışıklarının en rahat gözlenebildiği aylardı ve önümüzde bir gece daha vardı. Ertesi akşam, henüz yemek masasındayken Kuzey ışıkları kendini gösterdi. Akşam, Kuzey ışıkları ile aydınlanmışken kim yemek yiyebilir ki! Kendimizi dışarı attık. Turiststation'dan ayrılmadan birkaç fotoğraf çektik. Intel, yeni işlemcilerinin lansmanı kapsamında bir de yarışma düzenlemişti: youtube.com/intel adresine yüklenen video ve fotoğrafların en iyisi yarışmayı kazanacak. Tabii biz de Kuzey ışıkları fotoğrafıyla bu yarışmayı kazanmanın derdindeyiz. Birkaç fotoğrafın ardından rotamızı hemen yürüme mesafesinde bulunan Nuolja Dağı'nın eteklerine çevirdik. Dağın tepesinde Aurora Sky Station (Aurora Gökyüzü İstasyonu) var. Burası Kuzey ışıklarını izlemek isteyenlerin buluşma noktası gibi. Fakat istasyona ulaşmak kolay değil. 20 dakikalık bir telesiyej macerasını göze almanız lazım. Tabii telesiyeje oturmak demek tipinin ortasında kalmak demek. Hem de çıkılan her metrede rüzgar ve soğuğun şiddeti artıyor. Mont üzerine mont, onun üzerine kar tulumu giydikten sonra yolculuğa hazırız. 20 dakikalık yolculuğun ardından varıyoruz istasyona. Tipi burada tüm gücünü hissettiriyor. Aurora Gökyüzü İstasyonu'na çıktıktan sonra Kuzey ışıklarına daha yakın gibiyiz. Işıkları fotoğraflama çalışmalarıma burada başlıyorum ama nafile. Tripodlar bile fotoğraf makinelerini sabit tutmaya yetmiyor. Vazgeçenler içeride bekliyor. Bir saate kadar uğraştıktan sonra "Isınmamız lazım," diyerek içeri geçiriyoruz. Turistlerle dolup taştığı için hemen bir hediyelik eşya standı kurmuşlar. Ufak bir alışverişin ardından tekrar telesiyej ve aşağıdayız. Kuzey ışıkları ziyafeti devam ediyor. Neredeyse dört saat oldu. Aşağı indiğimizde büyük aurora görüyorum. Sabit durabilmek için kara uzanıyorum. Hikayenin gerisini, yazının girişinde anlatmıştım. Sonuç hüsran. Neyse ki auroraları yakalayabilenler var. Paylaşıyorlar da...
NASIL OLUŞUYORLAR?
Auroralar, Güneş'in Korona tabakasından, Dünya'ya solar rüzgarlarla taşınan parçacıkların, Dünya'nın manyetik kutuplarında atmosferle etkileşmesi sonucu oluşuyor. Kuzey'de ortaya çıkan, ışıklara Aurora Borealis (Kuzey ışıkları), güneyde ortaya çıkanlara ise Aurora Australis (Güney ışıkları) deniyor. Güneş sisteminde, Dünya'nın dışında Jüpiter, Satürn ve Uranüs'te de bu ışık olayı gözlemlenebilir. Bu ışıklar, uzun yıllardır insanları etkileyen bir doğa olayı. Bu nedenle de İsveç'in kuzeyindeki Kiruna birçok turistin ilgisini çekiyor.
NASIL GİDİLİR?
Kiruna'ya direkt uçuş yok. Stockholm'den Kiruna'ya trenle geçebilirsiniz. İskandinav Hava Yolları'nın (SAS) uçaklarını kullanmak daha kolay bir yol. SAS'ın Kiruna'ya uçuşu var. Stockholm'den Kiruna'ya uçuş bir buçuk saat sürüyor.
FIRAT KARADENİZ