Hem yazarın hem yönetmenin ilk 'limonata'sı

Sami Berat Marçalı henüz 24 yaşında, genç bir oyun yazarı. Yazdığı ilk oyun Deney ile Uluslararası Interplay Genç Yazarlar Festivali'ne kabul edildi. Şimdilerde ise bir oyunun ilk kez sahnelenmesinin heyecanını yaşıyor. Son dönemin dikkat çeken tiyatro topluluklarından 'sıfırnoktaiki', Limonata adlı oyununu sahneliyor. Kocası tarafından terk edilen bir anne ile üç çocuğununu yaşadıklarını anlatan oyun, aile kavramını sorguluyor. Murat Mahmutyazıcıoğlu'nun yönettiği oyunda Deniz Türkali, Banu Çiçek Barutçugil, Heves Duygu Tüzün, Tevfik Şahin, Barış Gönenen ve Sezgi Mengi'nin rol alıyor. Limonata bu akşam, ayrıca 20, 24 ve 27 Haziran'da görülebilir. Oyunun başlama saati 21.00 (www.sifirnoktaiki.com).
- Bu kadar genç yaşta bir tiyatro oyunu yazmak büyük cesaret gerektirir. Kendinizi buna ne zaman hazır hissettiniz?
- Aslında büyük cesaret gerektiren bir durum yok. Türkiye şartlarında oyun yazmanın ve sahnelemenin ancak bu işin ustaları tarafından yapılabileceği gibi bir zihniyet var. Tiyatro yapıyorsak, kendi dertlerimizi anlatmamız gerekiyor. Çeviri bir metinle bir yere kadar o derdi paylaşabiliyorsunuz. Yazarların dili ve çevirilerin dili üzerine yoğun bir çalışmam oldu. Galiba bu dönemde daha rahat yazabileceğimi keşfettim.
- Limonata ile aile kavramını oldukça çarpıcı bir şekilde ele almışsınız...
- Ailenin işlevini yitirdiğini düşünüyorum, insanlar artık daha bireysel bir yaşam sürüyor. Herkes kendi derdini düşünmek ve kendi köşelerinde sıkışmak zorunda. Her ne kadar yalnızlaşmak, aileden kaçmak bir tercih gibi gözükse de, içten içe bir zorunluluk. Gene de bir fotoğrafın içindesiniz; sorumluluklarınız var, saygınız var, sevginiz var. Ailenin üzerimizde bıraktığı tatlı ekşi izler var, tadı limonata gibi. Oyunda bu sıkışmışlığın tarihçesini anlatmaya çalıştım.
- Yeni bir projeniz olacak mı?
- Bu sezon iki metnimin daha sahnelenmesini istiyorum. Deney benim için şiddetin normalleştirilme sürecine yönelik, doğu-batı kültürünü harmanlamaya çalıştığım önemli bir oyun. Onun sahnelenmesi için çalışmalarım olacak. Bir diğeri de Limonata'yı yazarken kafamda taslağını oluşturduğum Yalnızlar Kulübü oyunu. Sosyalleşme uğruna benlerimizin savaşması üzerine müzikli bir oyun, kendim sahnelemeyi düşünüyorum. Ayrıca kasım ayında prömiyerini yapacak olan Anthony Neilson'un The Wonderful World Of Dissocia oyununu yönetiyorum.
-Tiyatro ile ilgili hedefiniz ne?
- Burnumun dikine gidebilmek ve biraz daha insanların hayatına dahil olabilmek istiyorum.
İz bırakan işlerin içinde olmak istiyorum
Oyunun yönenetmeni Murat Mahmutyazıcıoğlu 32 yaşında. Ankara Koleji'nde okurken tiyatroya başlamış. Marmara Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü'nden mezun. Okulun son yıllarında Şahika Tekand'ın Studio Oyuncuları'na girmiş, en son sinema filmi Misafir 'de rol almış.
- İlk yönetmenlik deneyiminiz bu galiba?
- Studio Oyuncuları'nda, metod gereği ufak tefek yönetmenlik denemeleri olmuştu ama Limonata ilk yönetmenlik deneyimim.
- Yönetmenliğin yanı sıra oyunculuk da yapıyorsunuz. Hangisi sizi daha çok heyecanlandırıyor?
- Oyunculuk benim için hayatta kendimi ifade etme biçimi, inadına bir şey yapma hissi, sürekli kendimi yeniden keşfetme ve yaratma süreci. Oyunculuğun önüne, beni daha fazla heyecanlandıracak bir şey koyamam. Ancak yönetmenlikte çok şey öğreniyorsunuz, daha çok mutfak işi ama çok zevkli.
- Limonata oyununda, sizi etkileyen ne oldu?
- Çok sevdiğim bir dostumun oyunu, ama aynı zamanda 24 yaşında bir gencin bu ülkede kendini hiçbir korkusu olmadan ifade ettiği bir oyun. Sadece bunu düşünmek bile beni çok heyecanlandırıyor, bu bağlamda Deniz Türkali gibi bir oyuncunun olması da bu heyecanımla çok iyi örtüşüyor.
- Sizin hedefiniz ne?
- Ben üzerinde konuşabileceğimiz, bizde iz bırakabilen işlerin içinde olmak istiyorum, hepsi bu.
Aile, körlük üzerine kurulu
Bu yıl, Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali'nde Bilge Olgaç Başarı Ödülü'ne layık görülen Deniz Türkali oyunda, kocası tarafından terk edilen anneyi canlandırıyor. Türkali, yeni bir tiyatro topluluğu ve gençlerle birlikte çalışmanın kendisini heyecanlandırdığını söylüyor: "Tiyatronun geleceğini bu tür tiyatrolarda görüyorum. Diğerlerini reddediyorum anlamına gelmiyor bu. Sıfırnoktaiki benim perspektifime, tiyatro anlayışıma çok yakın bir tiyatro. Bir kere genç insanların merakları senin de merakını çoğaltıyor. Oyunculukta yeni şeyler denemek çok önemli. Bildiğini unutmak, bildiğinin üzerine yeni şeyler koymak, bunun için kendini zorlamak ve daha derine inmek gerek." Limonata'yla ilgili olarak da "Oyunun başında, âşık olduğu kızın peşinden giden oğlunun Paris'ten dönüşü var. Taşların oynadığı asıl nokta ise askerliğini yaparken bacaklarını kaybeden ve gay olan diğer erkek çocuğu. Anne, çoğu ailelerdeki anneler gibi bunları görmezden geliyor. Oyun, kutsal dediğimiz aile denen şeyin, aslında nasıl bir sırat köprüsü olduğunu anlatıyor. En ufak taşlardan biri yerinden oynadığında, ailenin nasıl darmadağın olduğunu görüyoruz. Aile, körlük üzerine kurulmuştur."