İstanbul Bienali çok cesur

'İSİMSİZ' başlığı ile 17 Eylül'de kapılarını açan 12. İstanbul Bienali'yle dünya sanat çevreleri gözünü Türkiye'ye çevirdi. Dünyada sanata yön veren dört yabancı isim, sergilenen 500'ün üzerindeki eseri, İstanbul'a pek gelmedikleri ve uzaktan kumandayla bienali hazırladıkları iddia edilen küratörler Jens Hoffmann & Adriano Pedrosa'yı ve bienale katılan yeni sanatçıları tartıştı. Bunlara ek olarak, Türkiye'nin sanatta attığı dev adımları, İstanbul'un sanatçıların yeni mekanı olmasını, galeri sayısındaki patlamayı, Avrupa'nın hiçbir yerinde görülmeyen (sınırsız demeye dilim varmasa da) alışılmadık dev bütçeli yatırımcıları ve sanatseverleri, bienalin gerçekleştiği mekanın bir mimar tarafından kurgulanmasını ve İstanbul'un transformasyonunu konuştular. Bir de İtalya'nın ilk kadın basın fotoğrafçısı Letizia Battaglia'yı. İşte dünya sanat endüstrinin içinde yer alan güçlü isimlerin bienal yorumları:
Küratör CRISTIANA PERRELLA :
Bienalle birlikte İstanbul da gelişiyor
Başta İtalya'daki Maxxi olmak üzere, dünyanın en büyük modern sanat müzeleri için sergiler düzenleyen, ayrıca sanatı halka anlatmak için İtalya'nın devlet kanalında bir sanat programı hazırlayan İtalyan kürator Cristiana Perrella, İstanbul Bieanli kadar şehrin kendisinden de etkilenmiş.
Türkiye'deki müzelerin ziyaretçi sayılarını öğrenince gözleri büyüyen Perrella "Avrupa'nın çok önündesiniz. Modern sanatın herkes için ilginç olduğunu gösteriyorsunuz. Gezmeye devam edin," diyor.
- İstanbul Bienali'ne ilk gelişiniz değil bu. Nasıl tanıştınız İstanbul'la? - İstanbul'a ilk defa Rosa Martinez Bienali için 1997'de geldim. Ondan sonra biri hariç, tüm İstanbul bienallerine katıldım ve sanatın gelişmesi kadar İstanbul'un değişimine de tanık oldum. Bir bienalde tarihi mekanlarda sergilenen işler, bir sonraki bienalde Beyoğlu ve çevresindeki binalara taşındı, İstanbul'da hep değişim var.
Bienalle birlikte şehrin transformasyonuna da tanık olmak, bu etkinliği diğerlerinden ayıran en önemli özellik.
- Bienal bu sene sadece Antrepo'da gerçekleşiyor, bu durum sizde hayal kırıklığı yarattı mı? - Yaratmadı. Bence geçmiş bienallerde şehre odaklı yapılabilecek her şey yapıldı. Artık İstanbul'da çağdaş sanatın coğrafyası oturdu.
Şehirde bienalle eşzamanlı gerçekleşen pek çok etkinlik var. Sanatsever, bienali tek bir mekanda geziyor, bir de bunlara ek olarak farklı sanatçıların işlerini galerilerden takip edebiliyor. Bu bir bakıma takipçiler için de ucuza geliyor.
- Nasıl buldunuz 12. İstanbul Bienali'ni? - Fazlasıyla güçlü ama yorucu değil. Beş bölüm birbiriyle uyum içinde. Bu uyumun içinde, eserleri seçilen sanatçıların kombinasyonu beni çok şaşırttı. Güney Amerikalı ve Ortadoğulu sanatçıların, Batılı tabir edeceğimiz sanatçılarla birleşmesini ve ortaya böyle güçlü bir yapının çıkmasını çok etkileyici buldum.
- Bienalde ilk defa bir mimardan yardım alındı ve Antrepo'nun içindeki alanlar odalara bölündü. Oda oda gezmek daha mı kolay? - Japon mimar Nishizawa harika bir iş çıkartmış; işler odalara ayrılmış ama izlenmesi gereken tek bir yol yok. İzleyicinin bienali gezerken bir zorunluluk olmadan, kendi yolunu yaratması çok yaratıcı. Bienalin içindeki beş bölüm gibi, bağımsız sergilenen sanatçıların pavyonları da rahatlıkla gezilebiliyor. Bienal her bir sanatçının işine fazlasıyla saygı göstermiş, her bir işi kendi dünyasında izlemeye olanak tanımış. Eserler birbirine bağlı ama bir anlamda da özerk, bu durumu çok kullanışlı buldum.
- En beğendiğiniz bölüm hangisiydi? - Soyutlama bölümü beni çok etkiledi.
Kırılgan veya pis modernizm, şimdiye dek yapılmamış bir işti, çok yenilikçi buldum. Bir de Letizia Battaglia'nın mafya tarafından öldürülenleri gösteren fotoğraflarını çok beğendim. Belki de İtalyan olduğum için bu iş bana çok yakın geldi.