Çağdaş sanatta neler oluyor?

Önümüzdeki hafta altıncısı düzenlenecek olan Contemporary Istanbul, bu yıl hem daha fazla eseri ve sanatçıyı ağılıyor hem de yeni bölümleriyle dikkat çekiyor. 24-27 Kasım arasında Lütfi Kırdar ve yanındaki İstanbul Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilecek çağdaş sanat fuarında, 526 sanatçıya ait 3 bin eser yer alacak. Geçen yıl eser sayısının yaklaşık 2 bin olduğu düşünülürse, ilgi çekici bir büyüme olduğunu söylemek mümkün. Bu yılki fuarı binden fazla uluslararası koleksiyonerin ziyaret etmesi bekleniyor. Geçen yıl toplam 50 milyon TL değerinde eserin sergilenip, bunların yüzde 83'ünün satıldığı fuarda, bu yıl 80 milyon TL'lik eser sergilenecek. Satışların bu yıl da beklenen rakamları bulacağı tahmin ediliyor. Tabii Contemporary İstanbul, satışların yanı sıra çağdaş sanatın Türkiye'de ve dünyada nasıl bir hareket halinde olduğunu görmek için de önemli bir etkinlik. Yani sadece koleksiyonerleri değil, günümüz sanatını merak edenleri de cezbediyor. 22 ayrı ülkeden 42'si yurtdışı ve 48'ü yurtiçi olmak üzere, 90 çağdaş sanat galerisinin katılacağını belirtmek gerek. Her yıl ' New Horizons-Yeni Ufuklar' bölümünde farklı bir ülkeyi konuk eden fuarda, bu kez Körfez Ülkeleri'nden (Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Suudi Arabistan) sanatçıları tanıyacağız. Fuarda, İnci Eviner, Haluk Akakçe, Yeşim Akdeniz Graf, Murat Germen, Fikret Atay, Nâzım Hikmet Richard Dikbaş, Ramazan Bayrakoğlu, Yaşam Şaşmazer'in yanı sıra Jan Fabre, Lewis Baltz ve Babak Golkar gibi yabancı sanatçıların eselerini de görebilirsiniz. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Art from Armenia (Ermenistan'dan Sanat) bölümüne özel bir Rouben Grigorian'ın 13 tane, Sarkis Hamalbashyan'ın dört tane, Gabriel Manoukyan'ın iki tane, Dikran Matulyan'ın üç tane eseri sergilenecek. Contemporary İstanbul, bulunduğu bölgede (Balkanlar, Karadeniz, Ortadoğu ve Doğu Akdeniz) İstanbul'un bir çağdaş sanat merkezi olması yönünde de çalışmalar sürdürüyor. Örneğin yıla yayılan konferans, sergi gibi etkinliklerle bölgede dikkate değer bir bilgi ve iletişim ağı oluşturmak amacında olduğuna da belirtelim.
TÜRKİYE'DE VİDEO SANATINA İLGİ ARTIYOR
Bu yıl Video Cube alanında Kurye Sanat İnisiyatifi'nden Irmak ve Ceren Akman küratörlüğünü yaptığı bir video seçkisi gösterilecek. İkili, Contemporary Istanbul tarafından galerilerden toplanan video işlerini üç gösterim programı altında toplamış: 'Şehir ve Sosyal İnsan' başlıklı ilk seçki, içinde yaşadığımız şehirler ve sosyal hayatta üstlendiğimiz rollere odaklanıyor. 'Siyasal ve Kültürel İkonlar' başlıklı ikinci seçki, hayatımızda ve hayatı algılayışımızda büyük öneme sahip simge ve ikonlara farklı gözlerle bakmayı deniyor. Üçüncü seçki 'Parçalanmış Beden ve Benlik' ise beden ve benliğin parçaları üzerine videoları bir araya getiriyor. Türkiye'de video sanatının öncülerinden Zeren Göktan, Nancy Atakan, Selçuk Artut, Yeşim Ağaoğlu gibi isimlerle beraber özellikle son yıllarda yaptıkları farklı çalışmlarla ön plana çıkan Ali İbrahim Öcal ve Arda Yalkın gibi genç isimleri de gösterimlerde izlemek mümkün. Cindy Jansen, Nasan Tur, Volker Maerz, Renata Poljak, Ahmet Mater ve siyasi taşlama diyebileceğimiz renkli animasyonuyla Cameron Platter yabancı sanatçılar arasında ön plana çıkanlar. Irmak ve Ceren Akman, Türkiye'deki çağdaş sanat arenasında video sanatının yerini ise şöyle anlatıyor: "Türkiye'de son beş sene içerisinde video üzerine çalışan sanatçı sayısı arttı. Fakat aslında diğer sanat dallarında iş üreten sanatçılar video ile de iş üretmeye başladılar. Sadece video ve dijital sanat alanında iş yapan sanatçı sayısı hala oldukça az. Bu da beraberinde iki sorunu getiriyor. Birincisi, Türkiye'de hala bir video sanatçısının işleriyle solo sergi yapması çok zor. Video bizim genelde karma sergilerde gördüğümüz ya da sanatçının diğer disiplinlerde işleriyle beraber sergilediği bir alan olarak görülüyor. İkinci bir konu ise biraz eğitime ve bütçeye ihtiyaç duyan daha dijital işlerin alanı ve sayısının oldukça az olması. Satış konusunda da diğer ülkelerden hem fiyat hem de satış anlamında geri olduğumuzu rahatça görebiliyoruz. Kısacası video sanatına ilgi yükseliyor, fakat layık olduğu yere henüz ulaştığı söylenemez."
İLK KEZ İÇİNDE BİR SERGİ VAR
İlk kez bu yılki fuarda bir sergi yer alıyor. 23 yaşındaki Selin Turam'ın küratörlüğünü yaptığı 'T(here)' isimli sergide, Tony Cragg, Renata Poljak, Maitha Huraiz, Imran Channa, Haleh Anvari, Azade Köker, Nobu Nakanishi, Erdağ Aksel, Nilbar Güreş gibi birçok sanatçının eserleri yer alacak. Yaklaşık olarak 30 farklı galeriden 60 farklı eseri görmek mümkün olacak. Selin Turam serginin odaklandığı noktayı şöyle anlatıyor: "Bu, günümüz toplumunun, sanat objesinin/ sanat konusunun nasıl evrimleştiğine dair bir sergi. Oldukça kapsamlı ve geniş bir konu olduğu için belli bir açısına odaklandım. Bu 'mobil' çağda, tüm etkileşimlerin sanatı ne yönde etkilemiş olduğuna dair bir okuma olarak nitelendirebiliriz." Küratör, bir sanat fuarında 'kürate' edilmiş olan bir sergi yer almasının birçok soruyu beraberinde getirdiğini de itiraf ediyor ve ekliyor: "Fuarda yer alan galeriler ve sanatçılar ışığında, 'çağdaş' olana ve bu tanımlamalara küratöryel bir alternatif sunmak keyifli (ve gerekli) bir düşünce bence. Burası, güncel sanat sorunsallarının 'keşfedildiği', araştırıldığı ve yorumlandığı bir platform. Normalde bir sanat fuarında böyle bir yorum mevcut değil, ancak dünya çapında da yavaş yavaş bu tip eğilimler olduğunu görüyoruz." Turam, bu gibi sanat fuarlarının önemini ise şöyle açıklıyor: "Günümüz sanat piyasasında bu tip organizasyonlar geçici veya kalıcı olanları belirlemede, katılımcı oranı ve niteliği düşünüldüğünde artık etkin bir güce sahip... Dört gün içinde yüzlerce kişi bu eserleri görecek, ama bundan ziyade oluşacak yorumların entelektüel mirası, oluşturacağı yeni sorunsallar ve geride bırakacakları, büyük resimde daha çok önem taşıyor."
PANELLERDEN...
Fuar boyunca, çağdaş sanatın bugünü ve yarınının tartışılacağı CI Dialogues konferansı gerçekleştirilecek. Bunların arasından dikat çekenler:
Sanat Kurumlarının Geleceği: Moderatörlüğünü Prof. Dr. Ali Akay'ın yaptığı panelin konuşmacıları, Derya Bigalı ve Görgün Taner. (24 Kasım, 14.00-15.30)
Sanat Eleştirisine Neden İhtiyaç Var?: Cem Erciyes moderatörlüğünü yapıyor; konuşmacılar ise Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman, Nusret Polat ve Sylvie Fortin. (25 Kasım, 12.00-13.30)
Bir Sanat Koleksiyonu Yaratmak: Panelin moderatörü Karoly Aliotti, konuşmacıları Başak Şenova, Can Elgiz, Hans Irrek, Walter Seidl. (25 Kasım, 14.00-15.30)
Körfez Bölgesi'nde Yeni Bir Şeyler Oluyor: Yeni Ufuklar programı kapsamındaki panelin moderatörü Emin Mahir Balcıoğlu, konuşmacıları Antonia Carver, Arsalan Mohammad, Laura Egerton. (26 Kasım, 14.00-15.30)