Hollandalı ustaların resimleri İstanbul’da

İster sinema, ister fotoğraf, ister resimle ilgilenin; Hollandalı ünlü ressam Rembrandt mutlaka karşınıza çıkar. Çünkü görsel sanatların bir anlamda temeli olan ışık ve gölgenin nasıl kullanılması gerektiği konusunda, ondan öğrenilecek çok şey vardır. Şimdiye kadar kah resim albümlerinde, kah ansiklopedilerde ya da reprodüksiyonlarıyla karşımıza çıkan Rembrandt Harmenszoon van Rijn'in eserlerinin orijinali, 21 Şubat'tan itibaren Türkiye'de, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nde (SSM) sergilenecek. Picassso ve Dali gibi sonra bir başka ikon olan ressam Rembrandt'ın eserlerini görecek olmak elbette heyecan verici. Ama sergide sadece Rembrandt ile yetinilmiyor. Vermeer, Frans Hals, Abraham van den Tempel gibi ünlü Hollandalı ressamlar da serginin baş tacı edilen isimlerinden. 'Rembrandt ve Çağdaşları: Hollanda Sanatının Altın Çağı' başlığıyla açılacak olan sergi, aslında çifte bir kutlamanın ürünü. Bu yıl Sabancı Müzesi, 10. yaşını kutluyor. Hollanda-Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin başlamasının da 400. yıldönümü. Sabancı Müzesi de bu iki kutlamayı görkemli bir sergiye dönüştürüyor. Sergi için Sabancı Müzesi, Hollanda'nın ünlü müzesi Rijksmuseum ile işbirliği yaptı. Sergide yer alan eserler bir süredir tadilatta olan Rijksmuseum koleksiyonundan seçildi. Ama bu işbirliği için şunu söyleyebiliriz; sergi için en az Rijksmuseum yetkilileri de Sabancı Müzesi çalışanları kadar heyecanlı. Bunda Sabancı Müzesi'nin uluslararası alandaki ağırlığı ve müze müdürü Nazan Ölçer'in saygı uyandıran kişiliğinin de etkisi büyük. Ölçer, sergi macerasını anlattı.
ÇALIŞMALARA İKİ YIL ÖNCE BAŞLADIK
* "Sergi, Hollanda ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin başlamasının 400. yıl kutlamalarına denk düşeceği için, zaten 17. yüzyıla odaklanmak gerekiyordu. 17. yüzyıl, Hollanda için çok önemli bir dönem. Sadece sanatta değil, pek çok alanda Hollanda'nın en parlak yüzyılı. Bunun için Altın Çağ adı veriliyor."
* "Sergiyi düzenlemeye iki yıl önce karar verdik. Bu tür sergiler hemen açılmaz. Eserleri seçme konusunda Rijksmuseum'la ön çalışma yaptık. 17. yüzyılı en iyi yansıtacak eserlere talip olduk."
* "Rijksmuseum'dan en çok sayıda ve en iyi resimleri istedik. İlk defa bu çapta bir sergi Türkiye'ye geleceği için, sergide o dönemin en parlak ustalarının resimleri olması gerekiyordu."
KARŞILIKLI İŞBİRLİĞİ ÇOK ÖNEMLİ
* "Karşı taraf, size en iyi eserlerini verirken, iki kere düşünür. Düşünmesinin de sebepleri vardır. Birincisi, o eserlerden bir süre vazgeçmek zorunda kalacaktır. İkincisi, o eserlerin gitmesiyle kendi müzesinde dolduracağı boşluğu düşünür. Bunun için görüşmeler uzun bir süreye yayılıyor."
* "Sergide yer alacak 110 parçanın büyük bir kısmı resim ama o dönemin el sanatlarını gösteren gümüşler, çiniler, dokumalar da var."
DEMOKRASİ VARSA, SANAT GELİŞİR
* "17. yüzyılda Hollanda'da önemli bir sanat üretimi var. Ama bu sanatın gerisinde, onu besleyen, sosyal ve ekonomik ortamın olması gerekiyor. Hollanda Altın Çağı'nı yaşarken, kral tarafından yönetilmiyordu. Demokratik ortam vardı. Sergi bunları da anlatmaya çalışıyor."
* "Sabancı Müzesi'nde açılan sergilerin bir özelliği vardır. Sergiler, tarihsel olarak Osmanlı dönemine denk düşüyorsa, Osmanlı'yla ilgili ilişkileri de mercek altına alıyoruz. 17. yüzyılda Osmanlı, Lale Devri'ni; eski gücünde olmasa da, yaratıcı olan bir sanat dönemini yaşıyordu. Onun için sergide Hollanda-Osmanlı arasındaki ilişkileri de işleyeceğiz."
VAN GOGH'U GETİRMEK İSTİYORUM
* "Rembrandt, çok önemli bir ressam, ama sergide en az onun kadar önemli ressamların eserleri de olacak. Vermeer, Frans Hals gibi... Bunun için serginin adına 'Rembrandt ve Çağdaşları' diyoruz. Ama bu ressamlar Rembrandt kadar tanınır olmayabilir. Bu isimlerin öğrenilmesi ve tanınması da bir müzenin görevleri arasına giriyor."
* "Türk insanının, dünyaca ünlü ressamların eserlerini karşısında görmeye başlamasının geçmişi uzun değil. Bu çok önemli bir gelişme. Ama Picasso, Dali gibi ikon sanatçıların bilinir olmasının biraz daha farklı sebepleri de olabiliyor. Mesela Frida (Kahlo) ile ilgili filmler çevrilmeseydi, Türkiye'de geniş kitleler tarafından bilinir miydi? Ya da Picasso'nun renkli yaşamıyla ilgili bu kadar malumat sahibi olmasaydık, bizde açılan Picasso sergisinin önünde bu kadar kuyruk olur muydu? Tereddütüm var."
* "Van Gogh'u başka bir çerçevede Türkiye'ye getirmek istiyoruz. 2014 için gayretlerimiz var."
73 TABLO, TOPLAM 110 ESER SERGİLENECEK
* Sergide Rembrandt'la birlikte, aralarında Vermeer, Frans Hals, Jan Steen ve Jacob van Ruisdael'in de bulunduğu 59 sanatçıya ait 73 tablo yer alacak. Ayrıca 19 desen ve 18 obje olmak üzere, toplam 110 eser sergilenecek.
* Dört orijinal Rembrandt, Türkiye'de ilk defa izleyiciyle buluşacak. Bu eserler: Rotterdamlı Bira Üreticisi Dirck Jansz Pesser'in Eşi, Dr. Ephraim Bueno, Müzik Dersi ve Ölü Tavuslu Ölüdoğa.
* İnci Küpeli Kız resmiyle tanınan, günümüze ulaşan 35 esere sahip olan ressam Vermeer'in ünlü tablosu Aşk Mektubu da serginin öne çıkan yapıtlarından.
* Abraham van den Tempel'in Amsterdamlı Tüccar ve Ailesi adlı ünlü tablosu da görülmesi gereken resimlerden. ? Sergi, belgesel ve film gösterimleriyle de zenginleştiriliyor. Ayrıca 'Rembrandt mı, değil mi?' başlıklı, uluslararası düzeyde bilimsel bir panel düzenlenecek.