Nice'teki Boğaz'ın mimarı

Herkes tek bir hayat yaşıyor. Kiminin yazgısı tekdüze bir çizgide ilerliyor, kiminin hayatı Edith Piaf gibi kaldırım köşelerinden sahnelere taşınıyor. Ve Türkiye'nin popüler isimleri, kendi hayatlarında önemli yeri olan dünya ünlülerini, TRT TÜRK'teki Kentler ve Gölgeler programında anlatmaya devam ediyor. Ben de Kentler Ve Gölgeler için Fransa'nın Nice kentine uzandım. Orada müzesi bile olan, Michel Pasha'yı anlatmak için, Toulon'un bir kasabasına, Tammaris'e gittim. Gördüklerim beni çok şaşırttı. Tammaris aynen İstanbul Boğazı gibi. Kıyıdaki evler, yalılar, Boğaz'daki mimarinin aynısı. Tammaris'i İstanbul Boğazı'na benzeten kişiyse, uzun yıllar İstanbul'da kalarak Osmanlı İmparatorluğu için deniz fenerleri yapan ve çalışkanlığıyla herkesi kendisine hayran bırakan Blaise Jean Marius Michel. Osmanlı'nın verdiği adla Michel Pasha. Biz tanımıyoruz, ama Nice'te yaşayan herkes, onu ve hikayesini biliyor; hatta kimi zaman mezarını bile ziyarete gidiyorlar.
DOĞDUĞU YERİ BOĞAZ'A BENZETTİ
Büyük Türk dostu, Osmanlı döneminde Boğaz ve Karadeniz'deki tüm deniz fenerlerinin mimarı Michel Pasha, daha çok küçük yaşta babasının gemisiyle denizleri dolaşmış bir kahraman. Paris Denizcilik Akademisi'nden mezun olduktan sonra, Kırım'da Ruslara karşı, Fransa'nın müttefiki olan Osmanlı donanmasının yanında savaştı. Jean Marius Michel'in hayatını değiştiren olay, Napolyon'un emri üzerine, Kont Montenegro'nun Karadeniz'de kayalara saplanmış gemisini kurtarmasıdır. Bu görevi başarıyla tamamlaması üzerine, Doğu Akdeniz'de deniz fenerleri inşa etme hayali için Jean Marius Michel'e olanak sağlandı. 1855 yılında, Osmanlı İmparatorluğu sahillerinde inşasına başladığı 120 adet deniz fenerinin işletmesi de ona verildi. İstanbul limanının inşasındaki gayretlerini fark eden Sultan Abdülmecit, Jean Marius Michel'e paşa ünvanı ve İstanbul'a yerleşmesine izin verdi. Michel Pasha, emekli olana kadar İstanbul'da yaşadı. Daha sonra ülkesi Fransa'ya dönmeye karar verdi. Ama Boğaz âşığı olan Michel Pasha'nın bir hayali vardı: Doğduğu kasabayı İstanbul Boğazı'na benzetmek... Nice yakınlarındaki bir koyu satın aldı. İki tarafında da yalılar, evler, iskeleler inşa etti. Unutamadığı İstanbul'u, ömrü yetene kadar Tamarisse'de yaşatmaya çalıştı. 1907 yılında hayata veda eden Michel Pasha, orada yaşayan herkes için bir İstanbul beyefendisi olarak biliniyor. Adı, deniz kenarındaki büyük caddeye verilmiş. Michel Pasha Bulvarı'nda yürürken, baharda Boğaz'da açan erguvanlar burada da gözümüze çarpıyor. Tammaris'in bağlı olduğu Toulon ise, özellikle Michel Pasha'nın ölümünden sonraki dönemde, stratejik konumu yüzünden büyük önem kazandı. 2. Dünya Savaşı'nda Almanya; Güney Fransa'yı işgal ettiğinde, kent bombardıman altında kaldı ve büyük hasar gördü. Michel Pasha'nın Tammaris'teki, saraylarla boy ölçüşecek görkemdeki konağı da, ne yazık ki bu sırada yıkıldı.
67 ÜNLÜ, 67 ŞEHİR
Kentler Ve Gölgeler'de bugüne kadar 67 ünlü, dünyanın farklı kentlerinde kendilerini yakın hissettikleri 67 popüler ismi anlattı. Yıldız Kenter, Dublin'de Bernard Shaw'u; Erdil Yaşaroğlu, Brüksel'de Ten-Ten'i; Günseli Kato, Barcelona'da Picasso'yu; Meltem Cumbul, Roma'da Fellini'yi; Dolunay Soysert, Berlin'de Marlene Dietrich'i; Hatice Aslan, Cannes'da Grace Kelly'yi anlattı. Kentler ve Gölgeler, her pazartesi saat 22.00'de TRT TÜRK'te.