Bulutların üstüne çıkmaktan korkmayın

Türk Hava Yolları Havacılık Akademisi'nin beş yıldır sürdürdüğü 'Uçuş Korkusunu Yenme Programı' katılımcılarını bulutlar üzerine alıştırmaya devam ediyor. Bu programın amacı, işi ve yaşam şartları gereği sık sık uçak yolculuğu yapması gerekirken, seyahati kabusa dönen, uçuş korkusu nedeniyle çok daha uzun süren karayolunu tercih edenleri, gökyüzüne alıştırmak... Öğrencilere ve 65 yaş üstüne indirim uygulanan kursta, başarı oranı yüzde 90'dan fazla. Uçuş fobisini yenmek için belli aralıklarla cuma-cumartesi-pazar günleri düzenlenen bu kursa katılmak isteyenler, önce kısa bir psikolojik ve tıbbi kontrolden geçiriliyor. Program boyunca kursiyerlere psikiyatri uzmanı, teknik eğitmen, deneyimli kaptan pilot ve kabin amiriyle destek ekip eşlik ediyor. Eğitimin ilk gününde 'uçuş korkusu' masaya yatırılıyor. Bilgi eksiklikleri yüzünden oluşan uçuş korkusunu yenmek için uçakların nasıl uçtuğundan, bir hava aracının yapısına kadar tüm ayrıntılar, aktarılıyor. Bir kaptan pilot, uçuşa ve uçaktaki deneyimlerine ait bilgiler aktarıp, soruları yanıtlıyor. Sonra teknik eğitmen uçağın sistemsel yapısını, uçuş prensiplerini, neden çok güvenli olduğunu, türbülansın ve bir tehdit unsuru olmama nedenlerini anlatıyor. Ardından da bir psikiyatrist, teorik anlatım ve uygulamalarla korkuyu giderme çalışmaları yapıyor. Bunun ardından 'psiko teorik süreç' eğitimine geçiliyor. Kursiyerler, uçak yolculuğuna ilişkin korkularını diğer katılımcılarla paylaşıyor. Uçma öncesi ve uçuş sırasında yaşanan korku, panik atak, vücudun verdiği tepkiler ile bunlarla baş etme yöntemleri uygulamalı olarak öğretiliyor. İkinci gün sanal uçuş var. Bir kabin simulatöründe katılımcılara gerçek uçuş deneyimi yaşatılıyor. Uçuş biniş kartından, anonslara, ikramlardan acil çıkışların gösterilmesine kadar her şey gerçek uçuştaki gibi uygulanıyor. Son aşamada ise kursiyerler gerçek bir uçuş deneyimi yaşıyorlar. Önceden belirlenen bir THY iç hat uçuşuna gidiş/dönüş bir sefer düzenleniyor. Bu uçuşta kursiyerlere THY ekibi, uçuş deneyimlerini, şimdiye kadar kaç kez uçuş yaptıklarını anlatıp uçuş fobisini yenmelerine yardımcı oluyor. Görevli psikiyatrist de uçuşta açıklamalarıyla rahatlatma sürecini devam ettiriyor. Programlarda her şeye rağmen kursun son aşamasında kendilerini hazır hissetmedikleri için uçağa binemeyenler de olabiliyor. Bu kişiler daha sonraki programların katılmadıkları kısmına dahil ediliyor.
BU TAVSİYELERE DİKAT
- Hava boşluğu: Yoksa düşüyor muyuz?
- Hava boşlukları korkutabilir, fakat normal bir olaydır. Hava boşluğunu yaşayanlar, uçağın düştüğünü sanabilir. Aslında uçak (karayolunu düşünürsek) sadece inişli çıkışlı bir yolda gitmektedir.
- Sağ kanatta bir eğrilik var sanki, acaba binmesem mi?
- Uçaklar normal tehlikelerden çok daha zorlu şartlara dayanacak şekilde üretilir. Sizin gördükleriniz birçok teknisyen tarafından kontrol edilmiştir.
- Bu ses nereden geldi? Motor mu durdu? İkinci motor devreye girdi mi?
- Uçuş sırasında tıpkı otomobil, otobüs ve trenlerde olduğu gibi uçaklardan bazı seslerin gelmesi normaldir.
UÇUŞ FOBİSİNEDEN OLUR? NASIL YENİLİR ?
Psikiyatri Uzmanı Dr. Mustafa Güveli: "Fobiler kişinin tehlike olarak algıladığı şeylerden kaçınmasıyla ilintili bir grup belirtiler bütünüdür. Uçuş fobisi temelinde, çoğu kez yaşanmış olumsuz bir uçuş deneyimi ya da uçmayla ilgili yersiz paylaşım ve söylemler yer alır. Örneğin olumsuz hava koşullarında yaşanan bir türbülans deneyimi ve sonrasında uçağın düşeceğine dair abartılı kaygılar, uçuş korkusunu tetikleyebilir. Aynı zamanda uçak kazalarının görülmesi de uçuş korkusunu oluşturabilir. Ayrıca uçuşla alakalı doğru olmayan bilgiler kaygıları artırır. Bunlar uçmaktan kaçınmaya ve fobi gelişmesine sebep olabilir. Yakın çevresinde uçuş fobisine sahip olanlarla paylaşılan deneyimler de uçuş fobisini tetikleyebilir. Bazen hiç uçmayanlarda bile uçuş fobisi, yalnızca konuşulan şeylerden etkilenmek suretiyle başlayabilir."