Yeni bir Çağrı'mız var artık

Birçoğumuz için bir Ramazan klasiğidir Mustafa Akkad'ın yönettiği Çağrı filmi. 1976 yapımı film, sinemalarda uzun bir dönem gösterildikten sonra, özellikle her Ramazan ayında TV'de mutlaka ekrana gelir. İslamiyet'in doğuşunu anlatan epik tarihsel drama Çağrı'nın çekilmesinin üzerinden 36 yıl geçti. Ama Çağrı, hâlâ İslamiyet'in doğuşuyla ilgili tek film olarak zirvede öylece duruyor. Tekrar tekrar izlememizin bir nedeni de bu. Konuyla ilgili, kaliteli ikinci bir film ya da dizi maalesef yok. Peki, olağanüstü koşullarda çekilen Çağrı'nın açtığı yoldan ilerlemek için hiç mi çaba gösterilmedi? Elbette gösterildi. Çağrı, özellikle Mısır, Suriye, Türkiye ve İran'da pek çok sinemacıya ilham kaynağı oldu ve birçok film ya da dizi çekildi. Ama bunlar genel olarak hem anlatım hem de sinematografik olarak Çağrı'nın çok yukarılarda olan çıtasına ulaşamadı. Ya prodüksiyon olarak gerekenler yapılamadığı için ya da kimi tartışmalardan çekinildiği için genelde vasat yapımlar olarak kaldı ve seyirciler üzerinde beklenen etkiyi yaratamadı. Ki birçoğu çekildiği ülkenin dışında bile gösterilmedi. En son 2002'de sinema filmi Hz. Muhammed: Son Peygamber adlı animasyon uluslararası dolaşıma girebilmişti. Ki bu animasyonda da halifelerle birlikte, Çağrı'da Anthony Quinn'in oynadığı Hz. Hamza'nın bile yüzü gösterilmiyordu.

HER AKŞAM SAAT 21.00'DE
Şimdi elde Çağrı'dan sonra, belki de en önemli yapım olarak karşımıza gelen Hz. Ömer dizisi var. Dün atv'de ilk bölümü ekrana gelen dizi, İslamiyet'in doğuşunu ve yayılışını ikinci halife Hz. Ömer'in gözünden anlatıyor. 31 bölümlük dizi pek çok Müslüman ülkede aynı anda gösteriliyor. Bu anlamda dizi, Çağrı ve Hz. Muhammed: Son Peygamber filmlerinden sonra, İslamiyet'in doğuşunu anlatan, uluslararası alanda dolaşıma giren üçüncü yapım olarak öne çıkıyor. Bu tesadüfi bir başarı değil. Yaklaşık 40 milyon dolarlık bütçesiyle, büyük bir prodüksiyon olarak hayata geçirildi Hz. Ömer dizisi. Amaç da tüm dünyada ve özellikle Müslüman coğrafyasında ilgi görecek, halifelerin ve İslam büyüklerini iyi anlatan bir dizi çekmekti. Yapımı iki yıl süren dizi için Mekke şehri yeniden inşa edildi. 10'dan fazla ülkenin sinemacıları bir araya getirilerek devasa bir kadro kuruldu. Senaryosunu Walid Saif'in yazdığı dizinin yönetmenliğini, epik tarihsel dramalar çeken Suriyeli Hatem Ali üstlendi. Dizinin müziğini de usta müzisyen Fahir Atakoğlu yaptı. 31 bölümden oluşan ve Ramazan ayında her akşam saat 21.00'de atv ekranlarında izleyiciyle buluşacak olan Hz. Ömer dizisi, hicretin 23. yılında başlıyor. Sonra da Hz. Ömer'in geçmişi anımsamasıyla İslamiyet'in doğuşundan altı yıl öncesine gidiliyor. İlk bölümlerde İslamiyet öncesi Mekke'de nasıl bir toplumsal yaşam olduğu üzerinde duruluyor. Dönemin sosyal yapısı, insan ilişkileri, ticaret ahlakı, iktidar çekişmeleri resmedilirken, Hz. Ömer'in bu yozlaşma karşısında içten içe duyduğu kaygılar da ele alınıyor. Diğer taraftan ise Mekke'de İslamiyet'in ortaya çıkmasına tanık oluyoruz. Ki bu durum, Kureyş Kabilesi'nin kimi ileri gelenlerinin pek de hoşuna gitmiyor. Mekke'de Müslümanların sayısı gizli gizli artarken, onlar da İslamiyet'i bir tehlike olarak görüp nasıl mücadele edecekleriyle ilgili tartışmalar yapıyor. İlk bölümlerde Hz. Ömer de İslamiyet'i sakıncalı olarak gören ve Müslümanlığın yayılmaması gerektiğini düşünen biri olarak gösteriliyor. Hatta dizinin beşinci bölümünde, Müslüman oldukları için zulme uğrayanları izlerken, kırbaç vuranlardan birinin de Hz. Ömer olduğuna tanıklık ediyoruz. Lakin Hz. Ömer, kılıç kuşanıp Hz. Muhammed'in evine gittiğinde Müslümanlığı seçiyor ve bunu bütün Mekke halkına ilan ediyor. Sonra da İslamiyet'in en büyük savunucularından biri oluyor.
DÖRT HALİFE DE GÖSTERİLİYOR
Müslüman coğrafyada, İslamiyet'in ilk yıllarıyla ilgili film ya da dizi çekilirken, sinemacılar genelde İslam büyüklerinin resmedilmesi tabusuyla karşılaşıyor. Mesela Çağrı'da dört halife de gösterilmez. Ama Hz. Hamza'yı izleriz. Lakin Hz. Muhammed: Son Peygamber animasyonunda Hz. Hamza da gösterilmez. Hz. Ömer dizisinin bu yönden tabu yıkıcı bir özelliği var; İslam büyüklerinin yüzünün gösterilmesi tabusunu, dört halifeyi, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali'yi göstererek yıkıyor. Hz. Muhammed'in amcaları Hz. Hamza ve Hz. Ebu Talip de ağırlıklı karakterler olarak dizide yer alıyor. Dizide Hz. Ömer'i Suriyeli oyuncu, Samer İsmail canlandırıyor, Hz. Ebubekir'i ise Ghassan Massoud. Cennetin Krallığı filminde Salahaddin Eyyübi'yi canlandıran, Karayip Korsanları serisinde rol alan ve bizde de Kurtlar Vadisi-Irak ve Kelebek'te oynayan Massoud, Suriye'nin en tanınmış oyuncularından biri. Ve dizinin de yıldızlarından.
MODERN BİR ANLATIM GÖZETİLMİŞ
Hz. Ömer, 10. bölüme kadar ağırlıklı olarak dramatik ilerleyen bir dizi. Yeni bir dinin ortaya çıkması karşısında, seyirciler olarak bizler Kureyşlilerin şaşkınlığını izlerken, ileride önemli olacak karakterleri bir bir tanıyoruz. Ama 10. bölümden sonra dizinin temposu daha bir yükselişe geçiyor. Çünkü Müslümanlarla Müslüman olmayanlar arasındaki gözle görülür çatışmalar, savaşa dönüşmeye başlıyor. Görkemli sahneler var bu savaş bölümlerinde. Dizinin prodüksiyon anlamında kalitesi bu tür sahnelerde belirgin bir şekilde ortaya çıkıyor. Teknik kalite olarak dizinin üst düzey bir yapım olduğunu anlamak zor değil. Bu tür yapımların bel kemiği olan görüntü yönetmenliği, sanat yönetmenliği Hollywood prodüksiyonları düzeyinde. Anlatım olarak da tıpkı Çağrı'da olduğu gibi modern bir üslup tercih edilmiş.
10 ÜLKENİN SİNEMACILARI BİRLEŞTİ
* Yaklaşık 40 milyon dolarlık bütçesi olan Hz. Ömer dizisi iki yılda, Suriye ve Fas'ta çekildi.
* Dizi için 10 ülkeden sinemacılar bir araya geldi.
* İranlı usta makyör Abdullah İskender, sahici görünen makyajları çekimler boyunca bütün karakterlere uyguladı.
* Dizi için görkemli dekorlar hazırlandı. Mekke şehri, İslamiyet'in ilk yıllarına uygun olarak yeniden inşa edildi. Çekimlerde yaklaşık 20 bin figüran, 7 bin at, 4 bin deve, 2 bin kılıç, 4 bin kalkan kullanıldı. Dekorlar ve kostümler için 14 bin metreden fazla kumaş, 8 bin ayakkabı kullanıldı.
* Dizinin efektlerini, Avatar, Matrix ve Örümcek Adam filmlerini gerçekleştiren Buf şirketi hazırladı.
* Dün birçok ülkede aynı anda gösterilen dizi bugünden itibaren atv'de, saat 21.00'de ekrana gelecek. Ayrıca her gün saat 01.15'te dizinin tekrarı yayınlanacak.
ÖNYARGILARA PANZEHİR
Dizi, kaba bir propaganda yapmak yerine, İslamiyet'i ve Müslümanlığı doğru düzgün bir şekilde anlatma çabası güdüyor. Bu yüzden herkese hitap eden bir yönü var. Dizinin özellikle, Batı dünyasında, 11 Eylül sonrası Müslümanlara yönelik önyargıları da kırmayı hedeflediğini tahmin etmek güç değil. Bunun için, Müslümanlığın hangi şartlarda ortaya çıktığını anlatan dizide, temel olarak 'İslamiyet nasıl bir din?' sorusuna cevap verilirken, hoşgörü, sevgi, adalet, merhamet gibi temalara özel vurgu yapılıyor. Velhasıl, Hz. Ömer dizisi, Çağrı'dan sonra İslam coğrafyasında hem prodüksiyon hem de anlatım olarak üretilen en büyük yapım olarak kabul edilebilir.
AYNI DÖNEMİ HATİPOĞLU'NDAN DİNLEYİN
Hz. Ömer dizisi kurmaca olarak İslamiyet'in doğuşunu anlatadursun, atv ekranlarında 23 Temmuz'dan itibaren Nihat Hatipoğlu ile Resulullah'ın İzinde adlı bir programda Hz. Muhammed'in hayatı anlatılacak. Fakat bu kuru bir stüdyo programı değil. Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu, Hz. Muhammed'in yaşamını sürdürdüğü şehirlerde, mekanlarda onun yaşamının izini sürecek. Mekke, Medine, Taif, Huneyn, Hayber'de yaklaşık üç hafta süren çekimlerle ortaya çıkan program, Ramazan ayı boyunca ekrana gelecek. 23 Temmuz'dan itibaren saat 18.20'de yayınlanacak programın her bölümü yaklaşık 20-25 dakika sürecek. Böylece Hz. Ömer dizisi öncesi, İslamiyet'in ilk yıllarına ilişkin bilgileri bir de Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu'ndan dinlemiş olacağız.