Klimanızı sağlıkla kullanın

Klimalar son derece faydalı aletler olmalarına rağmen doğru kullanılmadığında birçok sağlık sorunlarına da neden olabilir. Sağlık problemlerinin önemli bir kısmı, klima sisteminde biriken ve çoğalan mantar, polen ve bakterilerin (hastalık yapıcı mikroorganizmalar) ev içindeki havayı yoğun bir şekilde kirletmesinden kaynaklanır. İç ve dış ortam sıcaklıkları arasındaki sıcaklık farkının altı dereceyi geçmesi, ortam sıcaklığında ani gelişen yüksek değişiklikler, ilk önce solunum sistemi ve dolaşım sistemini etkiler. Kan damarlarında meydana gelen ani değişiklikler kendimizi hasta hissetmemize neden olur. Bu durum özellikle kronik kalp, akciğer ve şeker hastalığı olan yaşlı insanları daha çok etkiler. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı Dr. Ahmet Selvi, boğucu ve sıcak yaz günlerinin kurtarıcısı klimayı doğru kullanmama durumunda ortaya çıkabilecek sağlık sorunları hakkında SABAH'a bilgi verdi. İşte doğru kullanılmadığında klimanın neden olabileceği hastalıklar:
LEJYONER HASTALIĞINDAN KORUNUN
Klimanın neden olduğu lejyoner hastalığı, çok tehlikeli olabilen bir zatürre çeşididir. Bakımı yapılmayan klima sistemlerine yerleşen ve çoğalan 'legionella' isimli bakteri, klima tarafından oda havasına dağılır. Bakteri içeren bu havanın solunmasıyla zatürre meydana gelir. Mide-bağırsak sistemine ait belirtiler ön plandadır: Bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı görülebilir. Ayrıca kas ve eklemlerde ağrı ve ardından yüksek ateş gelişir. İlerleyen günlerde nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kanlı balgam görülebilir. Hastalık bazen son derece hızlı ve agresif seyreder. Erken tanı, tedavi başarısını doğrudan etkiler. Hastalık çok ilerlediğinde solunum yetmezliği gelişebilir ve can kaybına neden olabilir.
HASTA BİNA SENDROMU
Günlük yaşantımızın yaklaşık yüzde 70-80'ini kapalı mekanlarda geçiriyoruz. Yaz aylarında düzenli olarak temizlik ve bakımı yapılmayan klimalar, hem yaşadığımız mekanları kirleten toz, mantar sporları ve bakterilerin kaynağı olabilir, hem de bunların tekrar tekrar ev içindeki havaya karışmasına neden olur. Tüm bunlar da solunum yolu rahatsızlıklarına neden olur. Belirtiler hasta binaya girildikten sonraki birkaç saat içinde başlar. Göz, burun ve boğazda tahriş hissi, nefes darlığı, öksürük, göğüste hırıltı, ciltte tahriş, konsantrasyon bozukluğu, yorgunluk, baş ağrısı ve dönmesi, bulantı ve kusma sık görülen belirtiler arasındadır.
KLİMA AKCİĞERİ DE VAR!
Klima akciğeri, hasta bina sendromuna benzer bir hastalıktır. Klimaların kanallarının, borularının ve nemlendirici ünitelerinin mikroorganizmalarla kirlenmesi ve bu organizmaların oda havasını yoğun bir şekilde kirletmesinden kaynaklanır. Klima akciğeri hastalığının belirtileri, klima havasına maruz kalındıktan dört ya da sekiz saat sonra ortaya çıkar. Belirtiler, titreme, kırgınlık, halsizlik, öksürük, nefes darlığı, bazen de ateş, bulantı, kusma ve iştah kaybıdır. Belirtiler klimalı ortamdan uzaklaşıldığında azalır, ancak bir hafta kadar sürebilir.
YÜZ FELCİNE DE NEDEN OLABİLİR
Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Füsun Soysal da Dr. Ahmet Selvi gibi bilinçsiz klima kullanımının yol açtığı hastalıklara dikkat çekiyor. Soysal'a göre klimalar bilinçsiz kullanıldığında yüz felcine de neden olabilir. İnsan organizması, ani ısı değişikliklerinden kolayca etkilenebilir. Soğuk ortam, vücut direncini düşürerek, fırsatçı bakterilerin aktif hale geçmesine yol açar. Özellikle sıcak ortamdan ani olarak soğuk ortama giriş, sağlık açısından istenilen bir durum değildir. Bu nedenle, klimaların ısı derecesinin ayarlanması ve çok düşük ısılarda kullanılmaması önemlidir. Özellikle çocuklar, yaşlılar üst ve alt solunum yolu ile ilgili problemi olanlar (örneğin kronik sinüzit ve bronşiti olanlar) klima kullanımına dikkat etmelidir. Ayrıca klimaların direkt olarak, kişinin üstüne soğuk hava üflemesi yüzdeki sinir kılıfı üzerine etki ederek ödem ve yüz felci oluşturabilir.
ALERJİ HASTALARI DİKKAT!
Klimaların üflediği soğuk hava ve ortama yaydığı tozlar, özellikle alerjik bünyeli kişilerin şikayetlerini ve krizlerini tetikleyerek astım krizlerinin ortaya çıkmasına ve şiddetli kuru öksürük oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle, alerjik bünyesi olan kişiler, ani ısı değişikliklerinden ve çok soğuk ortamlardan kaçınmalıdır.
KLİMAYI DOĞRU KULLANMA REHBERİ
Uzmanların dikkat çektiği hastalıklara yakalanmamak için klimanızı doğru kullanmanız da yarar var. İşte klimanızı sağlıkla kullanmanız için birkaç öneri:
VERİMLİ KULLANIN: Klimanızı etkili ve verimli bir şekilde kullanmıyorsanız hem cebiniz hem de sağlığınız tehlikeye girebilir!
BÜYÜK DİYE TUTTURMAYIN: Daha büyüğü daha iyidir düşüncesi klima için geçerli değildir. İhtiyacınızdan daha büyük bir klima evinizi soğutur, ancak sağlığınızı ve ekonominizi bozar. Bazı firmaların internet sitelerinde bulabileceğiniz basit formüllerle soğutacağınız alanın boyutlarına göre hangi güçte bir klimaya ihtiyacınız olduğunu kolayca hesaplayabilirsiniz.
DÜZENLİ BAKIM ŞART: Herhangi bir mekanik sistem gibi, klimanızın üst düzeyde performansla çalışabilmesi için düzenli bakıma ihtiyacı vardır. Kullandığınız filtrelerin tipine göre düzenli aralıklarla filtreler temizlenmeli ve değiştirilmelidir. Filtrelerin düzenli temizliği ve değişimi aynı zamanda cihazınızın verimli çalışmasını da sağlar.
MERKEZİ ÜNİTEYİ UNUTMAYIN: Hem oda ünitesinin hem de merkezi ünitenin bakımı yapılmalı. Dış ünitenin bulunduğu yer temiz tutulmalı. Borularınızı da temiz tutun. Borular temizliği en çok ihmal edilen parçalardır. Borularınızı üç, dört yılda bir temizleyin.
SICAKLIK FARKI HASTA EDER: İç ve dış ortam sıcaklıkları arasındaki sıcaklık farkı altı dereceyi geçmemelidir. Ortam sıcaklığında ani gelişen yüksek değişiklikler kendinizi hasta hissetmenize neden olur.