Reklamlara kaptırdığımız şarkılar

Ezginin Günlüğü'nün Aşk Bitti şarkısını hatırlayın. 'Aşk hiç biter mi, kalır bir sokak duvarında, ağaç kabuğunda ya da bir takvim kenarında,' der. Şarkılar da öyledir. Biz dinleyicilerin bir yerinde bir anıyla kalır, hatırlattıklarıyla yaşar. Her dinlediğimizde anılar da hatırlattıkları da çoğalır. Ki o şarkıyı bizim için özel yapan da biraz budur. Bunun için de o şarkıların müzisyenlerini çok severiz. Hukuken şarkıların müzisyenlere ait olduğunu bilsek de, sevdiğimiz şarkıların reklamlarda kullanılmasına biraz da bu özel olma hali bozulduğu için itiraz ederiz. Hele hele o müzisyenler, sürekli, hislerimize tercüman olan bir tavırdan dem vurmuşsalar bizdeki yıkım daha da şiddetli olur. Çünkü reklamda sevdiğiniz şarkıyı duyuverdiğiniz o anın tercümesi şudur: Merhaba, dinleyici durumundan tüketici, ürünün hedef kitlesi haline geldiniz. Bozulmak için yeterli bir sebep. Naparsınız, Yeni Türkü'nün Çember şarkısında sığınırsınız. Bizimki de o hesap, gazetede kederlenmece. Peki bizi kimler kederlendirmiş? Liste ortada.
Özgürlük, ZülfÜ Livaneli: Yıllarını mücaledeleyle geçirmiş, belli bir siyasi duruşu olan Zülfü Livaneli'nin Özgürlük şarkısı bu memlekette hapishanelerde de söylendi, binlercesinin katıldığı konserlerlede de... Ama efsanevi Ankara Hipodrom konserinin simge parçası Özgürlük'ü Vodafone reklamında duymak çok acı geldi herkese... Demek ki her şey ticarileşiyormuş deyip umutsuzluk da baş göstemedi değil. Livaneli vahim hatasını anlamış olacak ki şarkıyı reklamdan çekti. Ama özgürlük yara aldı bir kere.
Alkışlarla Yaşıyorum, Zeki Müren: Sanat Güneşi'nin, deterjan reklamlarında oynamışlığı, şarkı söylemişliği vardı. Reklam ajansları da bu tavrından cesaret aldı galiba. Hayatını anlattığı Alkışlarla Yaşıyorum şarkısı, üstelik sözleri de değiştirilerek Eti Tutku reklamında kullanıldı. Sözler 'Kurabiyem akla zarar,' 'Akışmazsam neye yarar', 'Akışlarla yaşıyorum,' gibi tuhaftı. Güneş dediğimiz sanatçıya bu sözleri reva görerek galiba ışığımızdan olduk!
Benimle Oynar mısın?, Bülent Ortaçgil: Görünür olma derdine düşenlere, gündeme gelmek için olmadık takla atanlara, popülerliği kişisel çıkarlar için kullananlara anti tez olarak hep Bülent Ortaçgil örnek gösterilirdi. Çünkü örnek bir tavrı vardı Ortaçgil'in. Popülarizme mesafeliydi, müzik yapmaktı tek amacı... Yıllarca, onun müzik dışında anılmasını sağlayacak tekliflere direndi. Ama bir gün onun Türk Pop Müziği'nin en önemli şarkılarından biri olan parçasını, Omo reklamında gördük. Tek kelime ile yıkıldık. Sonrası yok!
Dil Yarası, Orhan Gencebay: Tınısını bir duymaya gör, sözleri ezbere dökülür ağızlardan... Belki de Vodafone bu özelliği yüzünden kullandı reklamında bu şarkıyı... Ama daha vahimi Orhan Baba'nın, tüm şarkılarını, filmlerini, kliplerini, yani kariyerini reklamın parçası haline getirmesiydi. Ama hayıflanmak boşunaydı. O değil miydi Hayat Kavgası'nı araba reklamında kullandıran?
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Barış Manço: O ölünce 7'den 77'ye herkes üzüldü. Klasikleşen şarkıları her daim söylendi. Neden ve niye Finansbank reklamında parçası kullanıldı anlaşılamadı. Ama daha fenası Arkadaşım Eşek şarkısını Coca Cola'nın kullanmasıydı. Kola içince onun gibi olacağımızı mı söylemeye çalışıyorlardı, meçhul. Olan şuydu: Manço ölmüştü, onun rızası olmadan parçaları reklam kurbanı oluyordu.
Bir Başka Sevgiliyi Sevemem, Erol Büyükburç: Türk müzik tarihinin fenomen ismi Erol Büyükburç'a 'Kral' denilen günler çok uzaklarda kaldı. O da kendini hatırlatmak istedi. Yoksa Shubuo reklamına çıkıp Bir Başka Sevgiliyi Sevemen parçasını söylemesi nasıl açıklanabilir ki? Bu reklamı hatırlayınca "İyi reklam yapmış Kral," diyesi geliyor insanın.
Kutlama, Sezen Aksu: Ferzan Özpetek, Serseri Mayınlar filminin finalini Kutlama şarkısıyla yapmıştı. Antolojilere girebilecek bu finalde şarkı kullanımı gayet sinematografikti... Lakin Tadım reklamında ne işi vardı bu parçanın? Reklam yapmayı sevmeyen Sezen Aksu, şarkının bestesini yapan Arto Tunçboyacıyan, nasıl izin vermişti şarkının reklamda kullanılmasın da? Aklımız ermedi, bu sorularla başbaşa kaldık.
Ayrılık Zor, Tarkan: Reklamın altın çağında star olduğundan Tarkan'ın şarkılarını reklam mezesi yapmasının üzerinde pek durulmadı. Sanki işin doğası bunu gerektiriyor gibi bir algı vardı. Opet reklamında O da Biliyor, Avea reklamında Ayrılık Zor şarkısını kullandı.
Senden Daha Güzel, Duman: Rock'ın tanımı da değişti rock'çıları da... Yine de modern zaman rock'çılarından bir parça protest olmasını beklemek de hakkımız sanıyorduk. Değilmiş... Duman, verdi güzelim parçayı Anadolu Efes reklamına. Ama madem reklamcılar illa kullanacak sevdiğimiz şarkıları, o zaman listedeki en ideal kullanımın bu olduğunu söyleyelim.
MFÖ:Yenal Bilgici, yan tarafta tahlili doğru koymuş; MFÖ'nün best-of albüm çıkaracak kadar çoktur reklamlarda kullanılan müzikleri. Bunun için toptan grubu reklamlara kaptırdık desek yeridir! Bodrum Bodrum, Güllerin İçinden, Peki Peki Anladık, Ele Güne Karşı gibi klasiklerini reklam müziği olarak çok dinledik.