Eskişehir başkent oluyor

Kazakistan, coğrafi genişliği bakımından dünyanın dokuzuncu büyük ülkesi. Toprak genişliği Türkiye'nin neredeyse dört katı. Böyle olmasına rağmen nüfusu 20 milyonun altında. Yani, Türkiye'nin neredeyse dörtte biri. Bu da onu nüfus yoğunluğu bakımından son sıralara taşıyor. Geçtiğimiz hafta 15 kişilik bir heyetle Türk soylu ülke ve toplulukları çatısı altında toplayan diplomatik bir kuruluş olan TÜRKSOY'un davetlisi olarak Kazakistan'ın Astana şehrine gittik. Farklı partilerden Eskişehir milletvekillerinin ve oda temsilcilerinin bulunduğu heyete Eskişehir Valisi Dr. Kadir Koçdemir başkanlık etti. Ziyaretin nedeni Astana ile Eskişehir arasında kurulan halef-selef ilişkisi. TÜRKSOY, 2012 yılından itibaren Avrupa Birliği'nin yaptığı gibi bir kenti 'kültür başkenti' ilan etmeye başladı. Türk Dünyası Kültür Başkenti (TDKB) adı verilen uygulamanın ilki bu yıl Kazakistan'ın Astana kentinde yapıldı. 2013 yılında unvanı Eskişehir devralıyor. Uzun lafın kısası: Eskişehir bir yıllığına da olsa başkent oluyor. 30 Kasım 2012 akşamı Astana'daki Piramit adı verilen binada yapılan törenle kültür başkenti heykelciği Astana Valisi İmangali Tasmugambetov tarafından Eskişehir Valisi Dr. Kadir Koçdemir'e verildi. Törende Astana Valisi Tasmugambetov, TÜRKSOY Genel Sekreteri Düsen Kaseinov ve Eskişehir Valisi birer konuşma yaptı. Vali Koçdemir sözlerini Yunus Emre'nin "Sevelim, sevilelim; dünya kimseye kalmaz şiiriyle bitirdi. Devir teslim töreninde ayrıca Türk Dünyası'nın Kuzey Kıbrıs ve Türkiye dahil 13 farklı bölgesinden gelen sanatçıların katıldığı bir konser verildi.
HEDEF 8-18 YAŞ GRUBU
2013 yılında yapılacak etkinlikleri koordine etmek için Eskişehir'de TDKB Ajansı kurulmuş. Ajansın başkanı Eskişehir Valisi Dr. Kadir Koçdemir ve genel sekreteri Vali Yardımcısı Azmi Çelik. İstanbul 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti olacağını üç yıl öncesinden biliyordu. Eskişehir'in bu kadar vakti yok. Dolayısıyla bütçe ve projeler konusunda farklı yöntemler izlenecek. Kendisiyle görüştüğümüz Vali Koçdemir, İstanbul'un tecrübelerinden yararlandıklarını ve hazırlıklarını sürdürdüklerini belirtti. Koçdemir'in anlattıklarından yola çıkarak şunları söyleyebiliriz: ? Ajansın kullanacağı bütçenin büyüklüğü ve kaynakları önümüzdeki günlerde kesinlik kazanacak. ? Yapılacak etkinliklerin ana hedef kitlesi 8-18 yaş grubu olacak. Bu sayede çocuk ve gençlere, geleceğe dönük bir coğrafya ve tarih bilinci aşılanacak. Etkinlikler kültür sanat alanlarında yoğunlaşacak. ? Türk dünyasının yazılı kültür varlığıyla ilgili kitaplar bir konsept çerçevesinde külliyat olarak yayımlanacak. Bu kitapların piyasa şartlarında dolaşıma girmesi sağlanacak. ? Kültür başkentliği Eskişehir'e ekonomik, kültürel ve sosyal avantajlar sağlayacak. Bu çerçevede şehrin tarihi ve kültürel dokusu yeniden ele alınacak, tanıtımı yapılacak. ? Etnik prototiplerin ve tarihi şahsiyetlerin parmak kuklaları yapılarak ortak bir görsel hafıza oluşturulmaya çalışılacak. ? TÜRKSOY'a üye bütün ülke ve toplulukların birlikte katılacağı etkinliklerin yanı sıra Türkiye ile diğer ülkeler arasındaki ikili ilişkileri geliştirmeyi amaçlayan programlar da yapılacak.
YENİ REJİMİN YENİ ŞEHRİ ASTANA
Astana, Kazakistan'ın ikinci başkenti. Başkentliğin daha büyük ve tarihi bir şehir olan Almatı'dan Astana'ya geçmesinin birçok gerekçesi var. Ama hepsinin temelinde yeni rejimin uygarlık vizyonunun bir zamanlar orta büyüklükte bir kasabayı andıran bu kentte gerçekleştirilmesi isteği beliriyor. Astana, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev'in yönlendirmesiyle baştan başa kurgulanmış ve yapılmış bir şehir. Tarihi ve doğal güzellikler bakımından çok zengin olmamakla birlikte, yapma kanalları, dünyanın farklı ülkelerindeki ünlü binaların bire bir kopyaları ve büyük alışveriş merkezleriyle Asya merkezli bir dünya sentezini andırıyor. Ucuz değil. Tarih ve kültür turizmine 'şimdilik' pek elverişli değil. Zaten altı ay boyunca kar yerden kalkmıyor. Kazaklar buna alışkın ama siz yarım saatliğine de olsa dışarıda kaldığınızda uzuvlarınızın hangi sırayla donduğunu anlıyorsunuz. Astana'nın bu sentezinde birbirinden özgün yapılar da var. Bunlardan biri Bayterek adı verilen kule. Bayterek bir ağaç ismi ve yaşamı simgeliyor. Şehir merkezine yapılan kulenin en üst katında dünyanın farklı bölgelerinden gelen dini liderlerin hepsinin imzalarını taşıyan bir ağaç kovuğu var. Bu dini liderler iki yılda bir Astana'da bir araya gelmeye devam ediyorlar. Şehrin en gözde yapısının adı: Han Çadırı. Nazarbayev'in çizdiği çadır eskizinden yola çıkarak Türk işadamı Fettah Tamince tarafından yapılmış. Dışardan baktığınızda çadırı andıran binaya girdiğinizde dünyanın en egzantirik merkezlerinden biriyle karşılaşıyorsunuz. AVM'de dünyanın bilinen bütün markalarına rastlamak mümkün. En üst katta ise, sıkı durun, kumları Maldivler'den getirilmiş, sıcaklığı yaz kış 30 dereceye ayarlanmış bir plaj var. Biz oradayken insanlar dışarıdaki -30 derece soğuktan bihaber 'denize' giriyorlardı. Astana'da dikkat çeken bir diğer husus, bütün arabaların taksi işlevine sahip olması. Sokağa çıkıp elinizi kaldırıyorsunuz ve önünüzde duran herhangi bir arabaya gideceğiniz yeri söyleyip pazarlık yapıyorsunuz. Bunlar, plakalı ve lambalı ticari taksilerden daha güvensiz olmakla birlikte daha ucuz.