Karanlık zombiler, iyi insanlar

Max Brooks'un aynı adlı romanından esinlenen ama kitapla ne anlatım ne de içerik konusunda benzeşen Dünya Savaşı Z, çok sancılı geçen bir yapım sürecinden sonra beyazperdede. Filmin bir fiyasko olacağını işaret eden göstergelere rağmen Dünya Savaşı Z, yaşanan talihsizlik ve zorluklardan yüzünün akıyla çıkıyor. 2000'li yıllarda, 11 Eylül sonrası huzursuzluğun etkisiyle zombiler hız kazandı. O zamana kadar bahis kaybetmiş bir ayyaş tökezlemesiyle ilerleyen yaşayan ölüler, 28 Gün Sonra ve Ölülerin Şafağı gibi filmlerde bir oraya, bir buraya koşan, vahşi, avcı hayvanlara dönüştüler. Dünya Savaşı Z'de de zombiler, aynı hedefe odaklanmış, kovan zihniyle hareket eden bir karınca sürüsünü andırıyor. Bu hayvansal içgüdülerle kurulan tematik bağlantı, kendini filmin hemen başında belli ediyor. Birleşmiş Milletler'den emekli Gerry (Pitt), karısı Karen (Mireille Enos) ve iki kızına kahvaltı hazırlarken sabah haberleri dünyanın çeşitli yerlerindeki kuduz salgınlarından bahsediyor. Salgının kuduz olmadığını ve Amerika'ya da sıçradığını normalden daha stresli bir trafik sıkışıklığında anlayan Gerry ve ailesi, zorlu bir yolculuk sonrası kendilerini BM'in Atlantik'teki kumanda gemisinde buluyor. Eski patronu, Gerry'den zombi salgınının kökünü ve 'hastalıkla' nasıl baş edileceğini bulmasını istiyor. İlk başta teklifi reddeden Gerry, ailesi yeniden karaya gönderilmekle tehdit edilince görevi kabul etmek zorunda kalıyor. Ve zombilerin nereden peydahlandığını öğrenebilmek için dünyayı dolaşmaya başlıyor.
ÜNLÜ OYUNCULAR FİGÜRAN GİBİ
Dünya Savaşı Z'nin farklı senaryo ve çekimlerden kurtarılmış parçaların birbirine yamanmasıyla ortaya çıktığı her sahnesinden belli. Adı sanı bilinen, çok ünlü aktörler filmde neredeyse figüran düzeyinde yer alıyor. Mesela Lost'tan tanıdığımız Matthew Fox'un göründüğü süre -abartmıyorum- toplam otuz saniyeden az. Önemli olmasını beklediğiniz konu detayları unutuluyor; bir daha da kimse bahsetmiyor. Sahneden sahneye hem anlamsal hem de görsel açıdan ton farkı var. Olabildiğince 'kansız' olan vahşet, bir zombi filminde eşyanın tabiatına aykırı. Zombilerin yüksek debili nehir gibi hareket ettikleri sahnelerdeki efektler ikinci sınıf. Açık açık Pepsi reklamı yapılan bir sekanssa, içinde bulunduğu sahne itibariyle uyumsuz ve komik. Hikayede de mantıksızlıklar var. Birleşmiş Milletler'in zamanında nam salmış çalışanlarından biri olan Gerry'nin, dünyada olan bitenden bihaber olabileceğini aklım almıyor mesela. Sonra salgının hızıyla çeşitli ülkelerin ona karşı aldığı önlemlerin yapım aşaması da pek anlaşılır gibi değil. Brad Pitt'in dünya kazan o kepçe dolaşıp durduğu sahneler arasındaki bağlantı pamuk ipliğiyle bağlı. Ama en azından hayatı pamuk ipliğiyle bağlı değil. Zombi saldırısı, uçak kazası, araba çarpması, aklınıza gelebilecek her tehlikeden canlı çıkıyor, Pitt. Tüm bunlara rağmen filmi sevdim. Marc Forster, gerilimi müthiş bir ustalıkla yönetiyor. Bir oyuncağın 12'ye kadar sayması, meşrubat tenekesinin yerde yuvarlanması veya baltayla açık tutulan bir kapının gıcırtısı gibi ögelerle seyirciyi geriyor da geriyor. Sürprizlerle dolu, tam anlamıyla mükemmel sahneler bunlar. Dünya Savaşı Z'de zombi filminden ziyade küresel bir pandemik hikayesi havası var. Hikaye ilerledikçe ben de beklentilerimi buna göre ayarladım (geleneksel anlamda zombi filmi değil Dünya Savaşı Z; tersini iddia etmek için cahil olmak lazım). Bu haliyle de Steven Soderbergh'ün Salgın filmini andırıyor. Dünya Savaşı Z, Brad Pitt'in etrafında inşa edilmiş bir film. Yaşlandıkça o kadar iyi bir aktöre dönüşüyor ki Pitt, en saçma sapan durumlarda bile karakterinin insanlığını yüzüne yansıyor. Etrafındaki oyuncuların da performanslarını artıran bir iksir görevi yapıyor. Aynı şekilde, Mireille Enos ve Peter Capaldi'nin sergiledikleri performans da mükemmel. Max Brooks'un orijinal kitabı, zombi istilası sonrası çökmenin eşiğine gelmiş insan uygarlığını kurmaca röportajlarla anlatan satirik bir romandı. Dünya Savaşı Z'nin böyle anlatımsal şıklıklarla zaman harcayacak bir lüksü yok. Yaz dönemi, tipik Hollywood filmleri gibi bol aksiyon üzerine kurulu bir yapım. Filmi benzerlerinden ayıransa, insanlığa garip bir iyimserlikle yaklaşması.
****
Dünya Savaşı Z World War Z
Yönetmen: Marc Forster Oyuncular: Brad Pitt, Mireille Enos, James Badge Dale, Daniella Kertesz Yapım: ABD