Cankurtaran olmayan sahilde, denize girmeyin

Yalnız İstanbul'da değil, deniz mevsiminin açılmasıyla birlikte Türkiye'nin her yerinden boğulma haberleri de gelmeye başladı. Şile'den Kocaeli'ne, Samsun'dan Ordu'ya... Yüzme bilmeden denize, gölete, barajlara ya da havuza girmek, zaten başlı başına tehlikeye davet. Ama eğer denize girdiğiniz yerde, sizi arkanızdan takip edecek, kriz anında yardımınıza koşacak bir cankurtaran yoksa, hayatınızı riske atmayın. Türkiye'de cankurtaran eğitimi verecek tek yetkili kurum Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu (TSSF). Kurumun başkanı İnkılap Obruk, belediye plajları, tatil köyleri, otellerde mutlaka cankurtaranın görev yapması gerektiğini hatırlatıyor ve "Dubai'ye bile canturtaran gönderdik, ama henüz İçişleri Bakanlığı, bir yönetmelikle sahillerimizde cankurtaran olup olmadığını denetlemiyor," diyor.
- Otel ya da tatil köyünde cankurtaran olduğu nasıl anlaşılır?
- Denize ya da havuza girdiğiniz yerde bir cankurtaran varsa, sarı-kırmızı bayrak çekilidir. Cankurtaranın kıyafetleri de sarı-kırmızıdır. Eğer cankurtaran ihtiyaç için beş dakika bile olsa bir yere gidecekse, o bayrağı indirmek zorundadır.
- Halkımızda yeterince cankurtaran bilinci oluştu mu sizce?
- Türkiye'de henüz bu bilincin oturduğunu söyleyemem. Türkiye'nin hem şansı hem de şanssızlığı şu: 8 bin 700 kilometre sahil şeridi olan bir ülkeyiz, her yere cankurtaran konulmuyor. Dağın başına arabasını çekmiş bir aile, denize giriyor. Tatil köyleri, havuzlar ve site havuzlarında bakanlığın genelgesiyle bu iş yapılıyor. Ama bir eksik var. İçişleri Bakanlığı bunu bir denetleme yönetmeliğiyle mecburi hale getirmeli. Bir belediye plajında ya da otelin havuzunda cankurtaranın olup olmadığı denetlenmiyor. Sadece İçişleri Bakanlığı, 81 ilin valiliklerine, cankurtaran bulundurulmasına dair bir yazı gönderiyor. Ama bu yetmez. Valiliklerin oteli, tatil köyünü denetlemesi şart.
- Avrupa'da bu işin kriterleri, geldiği seviye nedir?
- Batılılar çok bilinçlidir. Örneğin bir Alman kadın, önce o bayrağa bakar, indiğini görürse, çocuğunu denize sokmaz. Yurtdışında bu işler kanunlaşmış, biz çok gecikmişiz. Biz federasyon olarak bu işi ciddi olarak yürütüyoruz, ama bizi aşan noktada devletin, kendi yönetmeliklerini devam ettirmesi lazım. Ben Kars'taki bir tatil köyünü ya da Karadeniz'deki plajı kontrol edemem. Bu konuda aynı güvenlik sisteminde olduğu gibi bir birim oluşturulmalı.
- Kimler cankurtaran eğitimi verebilir?
- Cankurtarma eğitimini verecek tek yetkili kurum, Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu. Biz kurduğumuz cankurtaran eğitim merkezleriyle cankurtaran ve onları yetiştirecek eğitmenleri de yetiştirmeye başladık. Yedi yılda, 33 merkezde, 30 bine yakın canturtaran yetiştirdik. Bizde kayıtlı eğitmenler başvuruyor, malzeme, ekipmanlarını kontrol ederek çalışma izni veriyoruz. Bu çalışma iznini ve eğitimleri de her yıl denetleyerek yeniliyoruz.
- Daha çok kimler başvuruyor?
- Belediyeler plajları için personellerini gönderiyor. Çünkü Türkiye Sualtı Sporları Cankurtaran Yönetmeliği'ne göre artık cankurtaran bulundurmadan plaj ya da havuz işletilemiyor.
- Ya belediyenin plajı değilse? Avrupa'nın en güzel üç sahilinden biri seçilen Çıralı'da bile cankurtaran yok. Turizm açısından orada bir cankurtaran bulunması, iyi olmaz mı?
- Yerel yönetimler orada bir cankurtaran bulundurursa kesinlikle faydalı olur.

GARSONDAN CANKURTARAN OLMAZ

- Bir otel ya da tatil köyünde görevli kişinin gerçekten eğitimli bir cankurtaran olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?
- Bu yönetmelik çıkmadan önce oteller, belediyeler, tatil köyleri cankurtaran olmayanları, garsonları bir şort giydirip, cankurtaran olarak koyuyordu. Bunların bir eğitimi yoktu. Bunu yasakladık. İçişleri Bakanlığı'nın da her yıl bir genelgesi var, federasyondan belgesi olmayanlar çalıştırılamıyor. Artık bu bilinç gelişti.
- Cankurtaran olmak zor mu?
- Beş altı günde ilk seviyeye geliniyor. Bronz seviyedeki, havuzda görev alır. Gümüş, hem havuz hem de deniz kıyısında, altın ise gümüşün ve bronzun yetkilerinin üstünde açık denizde cankurtaranlık yapar.
- İstanbul'da da özellikle Şile'de boğulmalar artıyor. O bölgede cankurtaran yok mu?
- Şile Belediyesi 30 cankurtaranı istihdam ediyor. Kazalar çok azaldı.
- Karadeniz kıyılarında boğulmalara neden olduğu söylenen 'rip akıntısı' nedir?
- Karadeniz'de deniz döndüğü için bir set yapıyor, rip akıntısı odur. Yüzme bilmeyenler için sınır konuyor, onu aşmamaları gerekir. Çünkü o noktadan sonra ayağınız kayarsa, su seviyesi yükseliyor. Yüzme bilmiyorsanız, boğuluyorsunuz. Bu tür riskli kıyılarda canturtaranın da işi zor. Şile'de cankurtaran var, ama bazen vatandaş mesai saatinden sonra denize giriyor.