Nostaljik çiniler

Yıllar önce eski, yüksek tavanlı bir apartmanın renovasyonuna şahit olmuştum. Kalın sıvalı duvarlar sıyrıldıkça arkasındaki tuğla duvar, yerdeki döşeme söküldükçe eşsiz çiniler açığa çıkıyordu. Çinileri dokusuna zarar vermeden tekrar yüzeye çıkarmak kolay değildi. Uzun bir uğraş sonunda ev, eski orijinal haline döndürüldüğünde bir süredir içinde oturan insanların evin değerini nasıl bilemedikleri ve orijinal güzellikleri nasıl değerlendiremeyip üstünü kapattıkları ortaya çıktı. Çıktı çıkmasına da bir yandan da o kadar yıldır bozulmadan duran çiniler, o gün yapılmış gibi, tertemiz görüntüleriyle "İyi ki de üstü kapatılmış" dedirtiyordu. Bundan 30-40 yıl önce üretimi tamamen sona eren, fırınları kapanan ve kaybolmaya yüz tutan çini karolar tekrar gün yüzüne çıktı. Son dönemde çini yer karolarının tekrar hayatımıza girmesini sağlayan üreticilerden Karo İstanbul, Selçuklu ve Osmanlı desenlerinin ruhuna sadık kalarak koleksiyonlar oluşturuyor. Özellikle yüksek tavanlı eski İstanbul apartmanlarında, Galata; Karaköy gibi yeniden popüler olan semtlerde dekore edilen evlerde ve kafelerde karo çinileri çok sık görüyoruz. Konsepti ne olursa olsun bir kafe açan mutlaka zeminine çini döşer oldu. Oysa ki yıllarca yüzünü eskitmemek için ortadan kaybolan ve şimdilerde tekrar ortaya çıkan çininin kültürümüzün önemli bir parçası olduğunu düşünüp, değerini bilmek gerek. Moda oldu diye yerli yersiz her projede, her köşe başında olması bu anlamda beni üzüyor. Nitelikli işlerde, özgün projelerde çini gördüğüm zaman da heyecanlanıyorum. Selçuklu ve Osmanlı'nın çok sık kullandığı desenler, çinilerde de en sık kullanılan motifleri oluşturuyor. Geometrik formlar, hayvan ve bitki desenleri, sembolik Anadolu bezemeleri, altıgen çiniler sıklıkla kullanılıyor. Son yıllarda seramik üreticileri de çini karo üretmeye başladılar. Orijinal çini ile tabii ki bir değil ama daha büyük ebatlı ve üretimi çok daha kolay ve seri olan seramik karoları da yabana atmamak gerek.
ÇİNİ KAROLARI KULLANIRKEN DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER
Küçük desenler, mekanı olduğundan büyük gösterecektir, çok büyük ve birkaç karonun bir araya gelmesiyle oluşan desenleri küçük mekanlarda tercih etmeyin.
Farklı desenleri bir arada kullanarak mekana hareket katabilirsiniz.
Çini kullanacağınız alanda mobilyalarınızın mümkün olduğunca düz renkli ve desensiz olmasına dikkat edin. Desen çeşitliliği gözünüzü yorabilir.
Açık mutfağa sahipseniz salon ile mutfağı ayırmak için çini kullanabilirsiniz. Bunu yaparken her iki zemin arasında yükseklik farkı olmaması için ustanızı uyarın.
Çini karoların dekorasyonda en sık mutfakta kullanılıyor olmasını, verdiği soğuk taş etkisine bağlamak mümkün. Ama renk ve desen konusundaki çeşitlilik bu soğuk etkiyi kırmaya fazlasıyla yetiyor.
Çini yer karoları, yapısı nedeniyle üzerine dökülen sıvıları içine çekme özelliğine sahip, bu nedenle dikkat edin, beyaz zemine sahip karolarınız kırmızı şarap döküldüğünde kırmızıya dönebilir.
Çini karoların temizliği için yalnızca Arap sabunu kullanmak gerekiyor. Çamaşır suyu gibi ağartıcı maddeler yapısını bozuyor.