Ben her bahar yorgun olurum

Her sene kıştan yaza geçişte peşimizi bırakmayan bahar yorgunluğu bir kez daha ensemizde. Ve biz belki de uzmanların önerilerini onlarca kez okumuş olsak bile yine kendimizi kötü hissedip, ne yapacağını bilmez bir halde evde oturmak hatta mümkünse sürekli yatmak istiyoruz. Bu böyle gitmez dedik ve bu durumu işin uzmanlarına sorduk, ancak onlardan bizim için keyifli, kolay uygulanır ve hemen bugün hayatımıza ilave edeceğimiz önerilerde bulunmalarını istedik. İşte size yaz tatilinize kadar sizin enerjik ve keyifli olmanızı sağlayacak bahar yorgunluğunuzu üzerinizden atacak tavsiyeler...
Beril Yardımcı Psikolog
SOSYAL MEDYADAN UZAKLAŞIN, DOĞAYA ÇIKIN
- Şu sıralar kiminle karşı karşıya gelsek yorgun ve depresif. Bahar yorgunluğu tam olarak nedir?
- İnsan bedeni ve ruhuyla sürekli değişen hayat koşullarına uyum sağlamaya çalışır. Mevsimler uyum sağlamamız gereken önemli değişimlerdendir. İlkbaharın gelmesiyle, bazı bünyeler bahar yorgunluğu ile tanımlanan halsizlik, uyku düzensizlikleri, vücutta ağrılar, iştahta değişiklikler, isteksizlik ve çabuk yorulma gibi belirtileri yaşamaya başlayabilir.
- Böyle bir süreçte daha iyi hissetmek için ne yapmalıyız?
- Hayat tarzı değişiklikleri yardımcı olabilir. Hareket, spor ve beslenmenin bu yorgunluğu atmada etkili olduğu biliniyor. Kendinizi bu değişiklikler için motive etmeli ve uzun ömürlü alışkanlıklar yaratmalısınız.
- Bahar yorgunluğu ile evlere kapanıyoruz. Sosyalleşmek daha mı iyi gelir?
- Yaşanan yorgunluk hissi iş performansının ve kişinin hayat kalitesinin düşmesine sebep olabilir. İnsan yorgunluk sebebi ile daha çok uyuma ve kendini geri çekme eğilimi gösterebilir. Bu noktada hayat tarzı alışkanlıkları gözden geçirilmeli. Kişi 'silkinse', yorgunluğu üzerinden atmaya niyet etse, kendini iyi hissettirecek faaliyetlere yönelse, hareket etse, beslenmesine dikkat etse baharın getirdiği yenilikleri keşfetmeye motive olabilir. Farkındalık ve eyleme geçme önemli.
- Televizyon ve sosyal medyaya resmen bağımlı yaşıyoruz, bu bizim daha da olumsuz etkilenmemize mi neden oluyor?
- Araştırmalar, sosyal medyanın beyinde olası etkisini göstermekte, adeta bir uyuşturucu işlevi görebiliyor, beynin önemli merkezleri uyarılabiliyor. Televizyon ve sosyal medyaya olan düşkünlük kişinin, kendisi için anlamlı faaliyetler yaratmasında ve daha gerçek ilişkiler kurmasında örseleyici olabiliyor. Medya ile kurulan ilişkiyi gözden geçirmek önemli. Belki kişi, mevsimlerin değiştiğini, doğanın renklerini ve bütün bunların kendisi üzerindeki etkisini bile fark edemiyor. Oysa ki kendi doğamızı bulmak için ise gerçek doğaya bakarız.
- Bahar yorgunluğu ve ciddi bir psikolojik rahatsızlık birbirinden nasıl ayrılır?
- Bahar yorgunluğu, kişinin içinden kısa süreliğine geçtiği değişen hava koşullarına bir uyum sürecidir. Bahar yorgunluğunu, mevsimsel duygu durum bozukluğundan ayırmak önemlidir. Değişen mevsimlerle, çoğunlukla sonbahar ve kış, çok seyrek olarak ilkbaharda depresyon tetiklenebilir. Bipolar bozukluk durumunda bahar aylarında özellikle manik epizodun tetiklendiği bilinir.
- İş hayatı artık çok daha stresli, yorucu, rekabetçi...
- İş hayatıyla fazla özdeşleşmek ve kendini performans üzerinden değerlendirmek, kişinin bireysel hayatına daha az eğilmesine sebep olabilir. Kendiyle vakit geçirmeyen, iç dünyasına eğilmeyen kişinin kendine ait değerleri tanımlaması, anlamları yaratılmasını zorlaşabilir. Bu da ruh sağlığını daha kırılgan, daha az dirençli yapar.
Serap Güzel Diyet ve Beslenme Uzmanı

TAHIL TÜKETİN ŞEKERDEN UZAK DURUN
- Yediklerimiz kendimizi yorgun ve depresif hissetmemizde etkili midir?
- Evet etkilidir, çünkü sindirim, boşaltım sistemimiz veya vücudumuzdaki diğer sistemlerimiz, kan şekerimizin inip çıkması yediğimiz besinler ile bağlantılı. Besinlerden aldığımız besin ögesi dediğimiz karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineraller bizim hem fiziksel gücümüzü hem ruhsal durumumuzu etkiler. Çoğunlukla tahıllardan sağlanan B grubu vitaminleri eksik alırsak sinir sistemi hücrelerinin çalışmasında aksamalar olur ve bu da stresi tetikler.
- Bahar yorgunluğunu üzerimizden atmak için ne tür besinler tüketmeliyiz?
- Vitamin ve mineraller bizim hastalıklara yakalanmamızı artıran, strese, yorgunluğa neden olan hücrelerde oluşan serbest radikallere karşı bir savunma mekanizmasıdır. A, C, E vitaminleri, beta-karoten, likopen, omega-3 bizim için baharda enerjimizi arttıracak yorgunluğumuzu önleyecek başlıca besin ögeleridir. Likopen en çok domates ve kırmızı meyvelerde, beta-karoten sarı, turuncu ve yeşil yapraklı sebze ve meyvelerde bulunur. A vitamini süt, yeşil yapraklı sebzeler ve turuncu sebzelerde, C vitamini yine yeşil sebzelerde, çilek, kivi gibi meyvelerde bulunur. E vitamini ise yağlı tohumlar, süt ve tahıl tohumlarında bulunur.
- Bu dönemde buzdolabımızda hangi besinler olmalı?
- Öncelikli olarak mevsime uygun sebze ve meyveler olmalı. Balık haftada bir-iki kere tüketilmelidir veya semizotu diğer bir omega-3 kaynağı olarak mutlaka buzdolabında bulunmalı. Antioksidan vitaminleri alabilmek için çilek, kivi, dut, kuşburnu, domates, karpuz, havuç, maydanoz, brokoli, kabak gibi sebze ve meyveleri, yağlı tohumlardan çiğ badem, ceviz, fındık ve koyu esmer ekmek pazar alışverişinde mutlaka alınması gereken besinlerdir. Yulaf hem posa hem B grubu vitaminlerinden zengindir. Yoğurtla birlikte tüketildiğinde kan şekerini de düzenleyeceği için tokluk hissini arttırır, halsizliği önler, bağırsakların çalışmasını kolaylaştırır. Kırmızı ve mor renkli besinlerin yine antioksidan miktarı yüksektir, kırmızı lahana, pancar, ahududu, böğürtlen, yaban mersini, kırmızı dut, çilek mutlaka tüketilmelidir.
- Yorgunluk ve depresyondan kurtulmak için hangi besinleri hayatımızdan çıkarmalıyız?
- Şeker. Basit şeker dediğimiz çay şekeri ve şekerli yiyecekleri sadece bu dönem değil çoğunlukla hayatımızdan çıkarmalıyız. Şeker basit bir karbonhidrattır ve kan şekerini kötü etkiler, doyma hissi oluşturmaz, daha çok tatlı yeme hissimizi arttırır. Zaten yorgunluk, halsizlik varken şekerli yiyecekler tüketilirse daha çok uykunuz gelecektir. Aynı şeklide beyaz undan yapılmış hamurlu yiyecekler de sizi daha halsiz yapacaktır. Kafein, alkol tüketimi yine bu dönem daha az tüketilmelidir. Ayrıca su tüketimi çok önemli.
Seyfi Timur Vücut Geliştirme ve Fitness Federasyonu Baş Antrenörü
İŞE MERDİVEN KULLANARAK BAŞLAYIN
Bahar yorgunluğundan kurtulmanın en etkili yollarından biri hiç kuşkusuz spordur...
- Sportif aktivite esnasında vücudumuzda salgılanan iki özel hormon endorfin ve melatonin depresif ruh halinden kurtulmanızı dolayısıyla kendinizi mutlu ve dinamik hissetmenizi sağlayacaktır.
- Düzenli olarak spor salonlarına giden ya da koşu ya da yürüyüş yapan insanlar bu süreci daha rahat atlatıyor ancak sporu hayatına sokmamış olanlar için bize birkaç kolay egzersiz tavsiyesi verebilir misiniz?
- Yer minderinde yapılan yarım mekik, yine sırtüstü yatıp eller kalçaların altında bacaklarınızı karnınıza çekerek yapılan alt karın çalışması basit ve kolay çalışmalardır.
- Hareketsizlik insan hayatını ve psikolojisini ne şekilde etkiliyor bize biraz anlatır mısınız?
-Aktivite esnansında vücutta biriken toksik maddelerin atımı sağlanmaktadır, bu maddelerin birikimi kişide sürekli bedensel ve zihinsel yorgunluk oluşturacaktır. Öte yandan spor yapan kişilerin vücudunda oluşan olumlu değişimler neticesinde kendine güveni ve saygısı da artmaktadır.
- Metrobüsten ya da otobüsten bir durak erken inmek ya da biraz klasik olacak belki ama merdivenleri kullanmak bu psikolojiden çıkmak için yeterli mi?
- Sizin az az bile olsa hareket etmeniz hem vücudunuza hem de psikolojisinize iyi gelecektir. Tabii ki bu minik çözümlerle tam anlamıyla sporu hayatınıza katmış olamayacaksınız ama bir başlagıç yapmış olabilirsiniz.
- Yoğun çalışma düzeni olanlar için acaba sadece hafta sonları birer saat yürüyüş bile hayat dengelerini değiştirmek için etkili mi?
- Psikolojik olarak tabii ki rahatlama sağlar.
- Sabah 06.00'da kalkıp işe gitmek için yola koyulan biri saat kaçta yatmalı?
- Bir yetişkinin kaliteli olarak 8 saat uyuması gerekiyor. 8 saat çalışma/8 saat sosyal faliyetler/ 8 saat uyku olarak günü programlamak gerekiyor.
Prof. Dr. Ferah Ece Göğüs Hastalıkları Uzmanı

ALERJİ DAHA YORGUN HİSSETTİRİR
- Bahar yorgunluğundan herkesin muzdarip olduğu bir dönemdeyiz... Bu dönem bir yandan da polenlerin havada uçuştuğu ve bizleri etkilediği bir dönem... Polenler de etkili midir bu yorgun ve depresif halimizden?
- Bahar yorgunluğu, hemen herkesin mevsim dönüşlerinde hissedebildiği birtakım ruhsal ve bedensel belirtilerdir. Bu belirtilerde alerjinin de rol oynadığı düşünülür. Eğer ortada alerji, vitamin eksikliği, beslenme bozukluğu varsa, vücut buna aynı uyumu gösteremeyip yorgunluk hissi artar. Baharda polenler ortaya çıktığından alerjik reaksiyonlar da sıklaşır. Bu sırada vücudun savunma mekanizmaları da etkileneceğinden halsizlik, enfeksiyona kolay yakalanma gibi durumlar meydana gelebilir. Bir de vitamin eksikliği ve beslenme bozukluğu eklendiğinde bahar yorgunluğu fazlasıyla hissedilecektir.
- Bahar aylarında kendimizi alerjiden korumak için yapabileceğimiz bir şeyler var mıdır?
- Sabahın erken saatlerinde mümkün olduğunca dışarı çıkmayın. Dışarı çıkmanız gerekliyse gözlük takabilirsiniz. Gözlük kullanıyorsanız gözlüğünüzü düzenli olarak yıkamayı unutmayın çünkü gözlük camınıza yapışan her polen rahatsızlanmanıza neden olabilir. Polenlerin açık havada bulunduğunu hatırlayarak açık havada uzun süre kalmayın, pikniğe gitmeyin. Kapalı ortamlardaki havanın da mümkün olduğunca polenlerden arındırılması gerektiği için evde ve arabada filtreli havalandırma veya hava temizleme cihazı kullanın. Akşamları eve gelince kıyafetlerinizi değiştirin veya duş alın. Günlük kıyafetlerinizi yatak odanızda çıkartmayın. Evinizi polen mevsiminde sabah erken saatte havalandırmayın. Polenler ile kaplanma riskine karşı giysiler ve çamaşırlarınızı polen mevsiminde açık havada kurutmayın.
- Alerjiyle karşı karşıya kaldığımızda neler yapabiliriz?
- Tedavide antihistaminik denilen ve genelde günde tek doz kullanılması önerilen antialerjik ilaçlar ile yakınmaların çoğundan kurtulmak mümkündür. Bunun yanı sıra burun veya gözde lokal olarak kullanılan bazı damlaların tedaviye eklenmesi gerekebilir. Bu ilaçların bazıları kortizon içermesine rağmen bunların vücudun diğer organlarında herhangi bir yan etki yapması söz konusu değildir, çünkü topikal yani bölgesel olarak uygulanır. Polen döneminde şikayetleri uzun süren ve ilaç tedavisi ile istenilen sonuç alınamayan olgularda çok seyrek olarak halk arasında alerji aşısı olarak bilinen spesifik bir tedavi şekli olan immünoterapi (aşı) yapılabilir. Bu da klasik olarak koldan cilt altına enjeksiyon şeklinde uygulanabildiği gibi dilaltına sprey şeklinde de verilebilir. Son zamanlarda çimen polenlerine karşı tablet şeklinde aşılar da geliştirilmiştir. Ancak hangi tedavinin size daha uygun olduğunu belirlemek için konunun uzmanı olan bir hekimin kontrolünde olmanız gerekir.