Yaz Ramazanı'nın resmi tatlısı Dondurma

Yaz Ramazanı'nın iftarları uzun olur. Özellikle misafir ağırlarken lezzetli yemekler ve tatlılar hazırlarız. Herkes hünerlerini sergiler, marifetli ellerden şahane sofralar kurulur. O kadar hazırlanınca da bazen ağır yemek ve tatlılar yiyebiliriz. Oysa ki, tüm gün süren uzun açlığın ardından, iftarda bir anda ağır yemekler ve şerbetli tatlılar tüketmek sağlığımız açısından risk oluşturabilir. Bu tip yeme alışkanlıklarının Ramazan boyunca devam etmesi reflü, mide yanması, gaz problemleri, hazımsızlık, tansiyon yükselmesi ve kalp krizi gibi sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilir. Özellikle hamur işleri ve şerbetli tatlılar yüksek kalorileriyle kilo kontrolünde işimizi çok zorlaştıracak seçenekler. İftar menüsünün tatlısını seçerken göz önünde bulundurulması gereken, tatlının hafif, düşük kalorili, porsiyon miktarı dengeli ve ruhumuza iyi gelecek özellikte olmasıdır. İşte bu noktada sıcak yaz günlerinde serinletici lezzetlerin en iyi örneği olan dondurma çıkar sahneye.
KURUYEMİŞLERLE SÜSLEYİN
Hem lezzetli, hem düşük kalorili olması hem de serinletici etkisiyle, yaz Ramazanı'nın resmi tatlısı dondurmadır. Yapabileceğimiz eklemelerle ikramlarımızı renklendirebilir; sahura kadar geçen uzun süre boyunca bu keyfi sevdiklerimizle paylaşabiliriz. Dondurmalı tatlılar hazırlamak çok pratik ve kolaydır. Üstelik meyve ve kuruyemişler ile servis edilen dondurma daha da besleyici hale gelir. Geleneksel tatlılardan örnek vermek gerekirse, güllaç, kazandibi gibi lezzetleri dondurma ile servis etmek serinletici etkisinin yanı sıra sunumlarını da güzelleştirir. Ramazan aylarında zaman zaman şerbetli tatlılar tüketilebilir ancak bu tatlıların kalorileri çok yüksektir. Bir porsiyon baklava yaklaşık 400 kalori içerir oysa dondurmanın bir porsiyonu (60 gram) 100-150 kalori arasında değişir. Dondurmayı tek başına tüketebileceğiniz gibi yanında bir küçük porsiyon şerbetli tatlıyla da tüketebilirsiniz. Ramazanda gün boyunca süren açlık süreci metabolizma hızını oldukça düşürür. İftardan sonraki süreç bundan dolayı çok önemlidir. Bu sırada küçük ara öğünlerle metabolizmanızı ateşleyebilirsiniz. İftar ve sahur arasında kuruyemişler, meyveler, dondurma iyi ara öğün alternatifleridir.
İlk adı 'karsambaç'

Yazın vazgeçilmez tatlılarından dondurmayı büyükten küçüğüne sevmeyenimiz yok. Serinliğiyle kurtarıcısı, düşük kalorisiyle diyetlerin baş tacı dondurma besleyici değeri de yüksek bir tatlı. Her mevsim yenen dondurma, elbette yazın daha çok tüketiliyor. Sıcak yaz günlerinde buz gibi dondurmaya kim hayır diyebilir ki? Dondurma deyip geçmemek lazım, tarihi çok eskilere dayanıyor. M.Ö. 4. yüzyılda Roma İmparatoru Neron'un çeşnicibaşlarından biri Apenines Dağı'ndan topladığı karları bir kaba koymuş. Meyve nektarı, bal ve şekerle karıştırıp, tarihin ilk dondurmasını yaratmış. Bu lezzetin Avrupa'ya geçmesi ise 13. yüzyılda Marco Polo'nun Çin gezisi sırasında buzlu içecek tariflerini Viyana'ya götürmesiyle olmuş. Zamanla bu buzlu tarifler yayılıp, İtalya ve Fransa'da ünlenmiş. Hatta 1676 yılında Paris'te 250'ye yakın dondurmacı olduğu rivayet ediliyor. 19. yüzyılda dondurma tüketimi Avrupa'da giderek artmış. ABD'li mandıracı Jacob Fussel, 1850'de Baltimore'da dondurma yapıp satmaya başlamış. İtalyan Catherine de Medici'nin Fransız kralı II. Henry ile evlenmesinin ve tatlıyı saray halkına tanıtmasının ardından dondurma, Fransa'da da bilinen bir lezzet haline gelmiş. Osmanlı'da ise kar, pekmez ve meyve özlerine karıştırılarak yapılan 'karsambaç' denilen bir tatlıyla serinlenirdi. Bu yiyeceği yapmak için yüksek yamaçların veya nehirlerin kenarlarına kuyular açılıp kışın toplanan karlar orada saklanırdı. Zaman içinde bu karışıma Halep'ten gelen şeker eklendi. Türkiye'de dondurmanın ilk ne zaman üretildiğine dair kesin bir bilgi yok. İstanbul'da üretildiği oradan Anadolu'ya yayıldığı sanılıyor. Eskiden sadece salep katılarak koyulaşan kaynamış sütün parça parça alınması ve dövülerek soğutulmasıyla dövme dondurma yapılırdı. Teknik imkanların gelişmesiyle dondurma çeşitleri arttı. İlk modern tesis ise 1957'de açılan Atatürk Orman Çiftliği Pastörize Süt ve Mamülleri Fabrikası.