Sahnede yeni biri mi var?

Müzik, yaratıcılık ve teknoloji. Geçen ay Barselona'da gerçekleşen ve alt başlıkları bu şekilde sıralanan Sonar festivalinde müzik kadar görselleri de öne çıkan performanslar sergilendi. Deneysel elektronik müziğin son yıllarda parlayan isimlerinden Flying Lotus, çift ekranlı üç boyutlu büyüleyici bir şov hazırlamıştı örneğin. Björk ve Kanye West gibi isimlerle çalışan Arca'nın performansında ise şovun görsellerini hazırlayan, yakın arkadaşı Jesse Kanda laptop'ıyla sahnede yerini almıştı. Red Bull Music Academy'nin sahnesindeki Ah! Kosmos performansında da Gizem Aksu yine sahnedeki laptop'ından seçtiği görsellerle izleyenleri kozmik bir yolculuğa çıkardı. Konserlerde ve performanslarda görsel kullanımı yeni bir olay değil. Michael Jackson, Madonna gibi isimler geçmişte müzik tarihine geçecek şovlar hazırladılar. Ama son yıllarda bu alanda yükseliş olduğu da bir gerçek. Artık DJ'ler ve prodüktörler, performanslarını ışıklar, lazerler, dev ekranlara yansıyan imajlarla güçlendiriyor. Verilmek istenen mesaj sanki şu: "Ben önümde DJ setim, müziğimi yapıyorum. Olan biten bundan ibaret. Ama arkamdaki dev ekranlarda sana görsel bir şov, başka bir dünya sunuyorum. Kulağın müziğimde, gözlerin ekranlarda olsun." Bu eğilimin nedenini görsel tasarımla ilgili çalışmaları bulunan Erdem Dilbaz şöyle açıklıyor: "Konser sırasında gitarist, basçı ya da davulcu bir hareket yapar, seyirci gaza gelir. Basılan her notanın heyecanını enstrümantalist vücuduyla da hissettirir. Ancak teknolojinin gelişmesiyle sahnede enstrümanlar, hareket eden şov insanları azalıyor. Özellikle de elektronik müzikte. Artık sahnede bir ya da en fazla iki kişi var. Bu yüzden yaratılmak istenen atmosfer için görsellik kullanılıyor. Verilmek istenen mesaj güçleniyor. Görseller sahnede yeni bir enstrüman olarak kullanılıyor." Dilbaz'a göre görselleri hazırlayan kişi ile müzisyenin birbirini tanıması önemli. Müzisyenin ne anlattığını bilip ona göre görselleri tasarlamak gerekiyor. Seyirci, görüntüyü izleyip sesi duyunca yaratılmak istenen atmosferi hayal edebilmeli. Görselleri tasarlayan kişi nerede müziğin önüne geçmesi, nerede geri planda kalması gerektiğini bilmeli... Bu işin bir okulu yok. Görsel iletişim öğrencileri, güzel sanatlar mezunları eğer merakları varsa projeksiyon ve ışık sistemlerini kullanmaya yöneliyorlar. Dilbaz da aralarında mimar, mühendis, ses tasarımcısı gibi farklı mesleklerden insanların bulunduğu uluslararası network Nerdworking'e bağlı olarak çalışmalarını sürdürüyor. En son Chill-Out Festival'de çalan Baba Zula için görseller hazırlamışlar. Anadolu motifleri ve kilim desenleri ağırlıklı görseller, Baba Zula'nın hareketli performansıyla birleşince ortaya keyifli bir şovun çıkmasını sağlamış. Die Antwoord gibi elemanları hayli sıra dışı, enerjik ve renkli karakterlerden oluşan gruplar bile şovlarında dev ekranlara yansıyan görseller kullanmakta çekinmiyor. Görsellerin gücü gözardı edilemiyor. Ve ortaya binlerce kişinin gözünü kırpmadan izlediği unutulmaz şovlar çıkıyor.