Farklılık korkusu öldürür

Hayatta mutluluk da var, acı da. Hangisinin yolunuza ne zaman çıkacagı belli olmuyor. Son dönemin çok konusulan ikilisi Ibeyi, bu iki uç duyguyu bir arada yasamak zorunda kalmıs. Turneye çıkacakları günden bir gün önce kız kardesleri Yanira'nın ölüm haberini almıslar. Turne boyunca her gece sahneye Yanira'nın anısı için çıkan ikili, "Içimizdeki acıyı ondan daha büyük bir seye, müzige dönüstürdük" diyor. Sadece acı, ölüm degil hayata dair birçok sey Ibeyi'nin müziginde kendine yer buluyor: "Bizi harekete geçiren her sey aynı zamanda ilham veriyor. Hayatımız, ask, ölüm, bir kelime, bir film, bir siir, dünya..." 19 yasında ikiz kız kardesler Lisa-Kainde ve Naomi Diaz'dan olusan Ibeyi, Küba ve Afrika halk müzigini, soul ve R&B ile aynı potada eriterek kendine özgü bir müzik yapıyor. Ibeyi, Yoruba dilinde 'ikiz' demek. Yoruba gelenegi ise Nijerya ve Benin'den gelen köle gemileriyle Küba'ya tasınmıs. Çocukluklarından itibaren bu kültürle büyüyen ikizler sarkılarını Ingilizce ve Yoruba dilinde söylüyor. Beyonce'nin son projesi Lemonade'de birlikte çalıstıgı isimler arasında yer alan Ibeyi, 23. Istanbul Caz Festivali kapsamında 14 Temmuz Persembe aksamı Beykoz Kundura Fabrikası'nda konser verecek. Ikili, Amerikan cazını yeniden sekillendiren saksafoncu Kamasi Washington'dan önce sahnede olacak. Ikizler konser öncesi sorularımızı yanıtladı.
- Geçen yıl ilk albümünüzü çıkardınız ve yılın en çok konusulan isimlerinden oldunuz. Bu durum hayatınızı nasıl etkiledi?
- Hakkımızda yazılanları okumuyoruz, bu yüzden konusulanların hayatımızı degistirdigini de söyleyemeyiz. Günlük hayatımızı esas etkileyen son iki yıldır turnede olmamızdı. Japonya, Avustralya, Afrika'da Benin, Kuzey ve Güney Amerika ile Avrupa'da çaldık. Farklı seyircileri, festivalleri, konser alanlarını deneyimledik. Bu durum harikaydı ama aynı zamanda evde olamamak çok zordu.
- Sizin için müzikal partner olmak mı daha kolay yoksa kardes olmak mı?
- Sahne en iyi iletisim kurdugumuz yer, üstelik konusmamıza bile gerek kalmıyor. Hissediyoruz ve birbirimizi destekliyoruz. Günlük hayat ise biraz daha zorlu. Zıt karakterliyiz. Birbirimizi ne kadar çok sevsek de sürekli tartısıyoruz.
- Ikizler arasında özel bir bagın oldugu söylenir. Siz de bu bagı hissediyor musunuz?
- Evet, elbette. Birbirimize asla yalan söyleyemiyoruz. Her zaman gerçegi biliyoruz. Bir de zaman zaman içimizden aynı anda bir sarkının aynı bölümünü söyledigimizi fark ediyoruz. Bu hem çok garip hem de çok komik.
- Geçmisle bugünü birlestiren özel bir müzikal tarzınız var. Ilham kaynaklarınız neler?
- Bize uygun müzikler yazıyoruz. Tamamen dogustan geliyor. Beste yaparken nasıl olsun diye düsünmüyoruz. Biz kültürlerin ve etkilesimlerin bir karısımıyız. Afrika-Küba köklerimizle batı müzigini birlestiriyoruz.
- Naomi: Lisa klasikleri seviyor, bense tüm zamanımı yeni tarzları dinleyerek geçiriyorum.
- Lisa: Bizi harekete geçiren her sey aynı zamanda müzigimize ilham veriyor. Hayatımız, ask, ölüm, bir kelime, bir film, bir siir, dünya...
BÜYÜKBABAMIZDAN MİRAS
- Sarkılarınızı Ingilizce ve Yoruba dilinde söylüyorsunuz. Yoruba gelenegini yasatmak neden önemli sizin için?
- Bu gelenek bize büyükbabamızdan miras. Yoruba, Afrika-Küba kültürünün önemli bir parçası. Küba'da Yoruba ilahileri dinleyerek büyüdük. Sarkı yazmaya basladıgımızda bu ilahiler dogal bir sekilde sarkıların içine girdi.
- Babanız Anga Diaz, ünlü bir Kübalı perküsyonistti. Türkiye'de de çok sevilen Buena Vista Social Club'ta çalıyordu. Eger hayatta olsaydı sizin müzisyen olmanızdan mutluluk duyar mıydı?
- Babamız müzisyen olmamızı istedigini hiçbir zaman söylemedi. Duygularımızı ifade etmek için kendi yolumuzu bulmamızı isterdi. Müzik ilk günden beri hayatımızın bir parçası ama olası meslek olarak degil. Bu keyifli bir paylasım.
- Think of You'yu babanız için yazdınız, Yanira'yı ise kız kardesiniz. Kayıplarınızla basa çıkmanızda müzigin yardımı oldu mu?
- Evet. Müzik kayıp, ask, korku gibi bütün derin duygularla basa çıkmamızı saglıyor. Ilk turnemize kız kardesimiz Yanira'nın öldügü haberinin aldıktan bir gün sonra çıktık. Turnedeki her konserimizi onun anısına gerçeklestirdik. Bu içimizdeki acıyı ondan daha büyük bir seye, müzige dönüstürmemize yardımcı oldu.
KÜBA'NIN GELECEĞİ
- Son projesi Lemonade'de Beyonce ile çalıstınız. Onun son dönemdeki ırkçılık karsıtı çalısmalarını nasıl degerlendiriyorsunuz?
- Bence her birey ırkçılıga, yabancı düsmanlıgına karsı olan hareketleri kendi çapında desteklemeli. Sadece sanatçılar degil, herkes. Hepimiz bu gezegenin bir parçasıyız. Rengimiz, dinimiz, kültürümüz ne olursa olsun birlikte yasamayı ögrenmeliyiz. Farklılık korkusu öldürür.
- ABD ile Küba'nın iliskileri normallesme sürecine girdi. Siz bu konuda ne düsünüyorsunuz?
- Evet, Küba bir degisimin içinde. Bu degisim nasıl olacak? Henüz kimsenin yanıt veremedigi soru bu. Simdi Küba'da daha fazla zengin insan var. Ama fakir her gün daha da fakirlesiyor. Umarım Küba kimligini, haysiyetini, muhtesem espri gücünü kaybetmez. Çünkü bugüne kadar zor zamanları bu sayede atlattı.