Politik durumlar, biliyorsun”

O gece sahneye önce onlar çıktı. Erkekler simsiyah giyinmişti. Korodaki kadınlar ise bembeyaz. Suriyeli müzisyenler, "Dünyanın dört bir yanına dağılsak da geçmişimiz bizimle" der gibi geleneksel Arap müziğinden örnekler sundular. Bize çok tanıdık, çok yakın duygular, ezgiler... Fotoğrafçı Jaber AlAzmeh'in projeksiyonla sahnenin arkasına yansıttığı görüntüde ise içinden gri dumanlar yükselen bir bavul vardı. Ellerinde bir bavulla doğdukları toprakları terk etmek zorunda kalanların yıllardır içlerinde yanan ateşti belki de anlatılmak istenen... Sonra dünya müziğinin usta isimleri çıktı sahneye tek tek. Bir Batı Afrika enstrümanı olan koranın ustası Senegalli Seckou Keita gülen yüzüyle kazındı hafızalarımıza. Ud/gitar benzeri ngoni adlı enstrümanıyla harikalar yaratan Malili Bassekou Kouyate'nin bir sihirbaz olduğuna inandık. Moritanyalı Noura Mint Seymali, arp benzeri ardine adlı enstrümanı ustalıkla çalmanın yanı sıra sesiyle de iddialı olduğunu gösterdi. SABAH'ın basın sponsorları arasında yer aldığı 23. İstanbul Caz Festivali'nin açılış gecesinde 50 kişilik Suriyeli Müzisyenler Orkestrası ile birlikte sahnede izleme fırsatı bulduğumuz isimler arasında Cezayirli Rachid Taha, ABD'li Julia Holter, Tunuslu muhteşem ses Mounir Troudi gibi daha birçok isim vardı. Müzisyenler, o gece farklı kültürleri, farklı sesleri sahneye taşısalar da ortak bir amaç için bir araya gelmişlerdi: Suriye'de yaşanan iç savaş sonrası doğdukları toprakları terk etmek zorunda kalan Suriyeli müzisyenler özelinde tüm mültecilere destek vermek ve barış dileklerini tekrarlamak... Africa Express yapımcılığından gerçekleşen gecenin iki mimarından biri olan Gorillaz'ın beyni, Blur grubunun solisti İngiliz Damon Albarn neredeyse konserin tamamını sahnenin sol köşesindeki yükseltinin üzerinde oturarak izledi. Aylar süren çabayla, dünyanın dört bir yanına dağılan orkestra üyelerini bir araya getirebilmiş olmanın heyecan ve mutluluğu yüzünden okunuyordu. İki de şarkı söyledi. Beatles'tan Blackbird ve Blur'den Out of Time. Damon Albarn'ın bu projeyi birlikte gerçekleştirdiği şef Issam Rafea'nın ise ne yazık ki mülteci olmak için resmi başvuru yaptığı ABD'den ayrılmasına izin verilmemişti. Oysa ki konser öncesi kendisiyle telefonda konuştuğumda orkestranın tekrar bir araya gelecek olmasından dolayı çok mutluydu, "Haydi müzik yoluyla iyi dileklerimizi dile getirelim. Haydi müzik yapalım" demişti. Konser sonrası Albarn'a "Keşke Bay Rafea da bu gece burada olsaydı" dediğimde müzisyen çaresizliğini "Politik durumlar, biliyorsun" sözleriyle dile getirdi. Rafea'nın orkestrada perküsyon çalan kardeşiyle ise kısacık sohbet etme fırsatım oldu. Belki de aylar, yıllar sonra kardeşini tekrar görebilme umudu taşıyordu, ama kavuşma gerçekleşememişti. Söyleyecek söz yoktu. Kendisinden bu özel geceden dolayı şefe teşekkürlerimizi iletmesini rica edebildim.
VE CEZA SAHNEDE
Gorillaz ve Suriyeli müzisyenler, yıllar önce grubun White Flag şarkısında birlikte çalışmışlardı. Orkestra şarkıyı çalmaya başladığında sahneye usta rapçiler çıktı birer birer. Eslam Jawaad, Malikah, Mouneer Bu Kolthoum ve Ceza. Gecenin en özel anlarından biri de Ceza'nın sahneye çıktığı işte bu dakikalardı. Bizden bir müzisyenin böyle anlamlı bir gecede sahnede olması gurur vericiydi. Şarkı bittiğinde aklıma Suriyeli Mouneer Bu Kolthoum'un bir röportajında söylediği şu sözler geldi: "Kendimi nasıl olduysa müziğim aracılığıyla birçok Suriyeli (ve yerinden edilen Filistinliler) adına konuşurken buldum. Yalnızlık, hiçbir hakka sahip olmamaları hakkında... İstedikleri yerden uzakta yaşamak zorunda bırakıldıkları hakkında..." Şef Issam Rafea'nın dediği gibi müzisyenler bir şey söylemek istediklerinde bunu kalpleriyle yapıyorlar, onlar böyle iletişim kuruyorlar...