Pokemon tutulması

Son yirmi yılınızı bir mağarada geçirmediyseniz ya da uzun zaman önce ıssız bir adaya düşmediyseniz Pokemonlardan haberdarsınızdır. Tüm dünyada yıllarca yayınlanan çizgi filmin Türkiye'de ömrü oldukça kısa sürdü. Bunun sebebi kendini Picachu ile yarıştırıp evin balkonundan "uçan" dört yaşındaki Ferhat Ağrıbaş'tı. Üzücü hadise sonucunda çizgi film yasaklandı, herkes Pokemonlardan mahrum kaldı. Ta ki geçen haftaya kadar. Artırılmış gerçeklik kullanarak video oyunları üreten Niantic firması teknolojinin gelişimini etkileyeceği düşünülen bir oyun sürdü piyasaya: Pokemon Go. Yıllarca süren hasret bitti. Herkes bin bir numara çevirerek oyunu indirdi. Bilimum meydanları, kalabalık cadde ve sokakları ellerinde telefon, garip hareketler yapan insanlar kapladı. Zamanının çoğunu odasında, masa başında oyun oynayarak geçiren gençler sokağa çıktı, belki ilk defa sosyalleşti. "Bir Picachu bulsam dünyalar benim olur", "Yine mi Zubat?" "En yakın Pokestop nerede?" cümleleri havada uçuştu. Ellerinde şarj aletleri, kertenkele gibi duvar diplerinde gölge peşinde koşanlar ve 'telefonunuzu gezdirir, Pokemon avlarım' ya da 'karakterlerinizi eğitirim' gibi ilanlar verenler oldu. Bu arada gizlenmiş ceset bulanlar çıktı, soyguncular insanları oyun aracılığıyla tuzağa düşürdü, karakolda Pokemon bulan bir kişi gözaltına alındı, oyuna kaptırıp çukura düşenler ya da kafasını ağaca toslayanlar da cabası. Dünyada Pokemon Go çılgınlığı yaşanıyor. İnsanlar evlerinden çıkıp sokaklarda akıllı telefonları aracılığıyla Pokemon avlıyor. Uzmanlar bu oyunla, gerçekle sanal dünya arasındaki çizginin tamamen kalktığını söylüyor. Kimilerine göre bu oyun yetişkinlere hayattan ve sorunlardan kaçma imkanı sunuyor. "Savaşları, ekonomiyi düşünmüyoruz" diyorlar. Bir haftada dünyayı saran bu çılgınlık bizi uzun süre meşgul edecek gibi...
İŞTE O ÇOCUK
Salgına tutulan kalabalık insan topluluğunun arasında bir kişi vardı ki bir tek fotoğrafıyla dünya çapında ün kazandı. 17 yaşındaki Berkay Yaşar'ın bir Pokemon karakteri olan Ash kostümüyle oyun oynarken sokaklarda çekilen fotoğrafının komik resimler içeren 9GAG adlı yabancı internet sitesinde paylaşılması onu bir anda Pokemon yıldızı haline getirdi. Berkay Yaşar henüz lise öğrencisi. "Ne yazık ki 18 olacağım yakında" diyor. Ne yazık ki demesinin sebebi büyümek istememesi: "Çünkü çocuk kalmayı seviyorum." Oyun merakı da biraz bu yüzden. Beylikdüzü'nde ailesiyle yaşıyor. Önceden lojistik okumaya karar veren Berkay artık yönetmen olmak istiyor. Bir YouTube kanalı var. Horroz adını taşıyan bu kanalda oyun videoları çoğunlukta. Günün 10 saatini bilgisayar oynayarak geçiren Berkay, Pokemon Go'da henüz 12. seviyede. Havalar biraz daha serin olsa, terlemeden bütün gün gezebileceğini söylüyor.
BİR ANDA VİRAL OLDUM
Berkay'ı tüm dünyanın tanımasını sağlayan fotoğraf oyun yayınlandıktan bir gün sonra Mecidiyeköy'de çekilmiş: "Kız arkadaşım beni hastanede bekliyordu. Ben de Pokemon oynayarak yanına gidiyordum. Ama çok dalmışım. Bir yerde birkaç saniyeliğine durdum Pokemon yakalamak için. Tam ilerlerken biri benim fotoğrafımı çekmiş. Hastane çıkışı telefonuma bir bildirim geldi. Bildirim gelir ama çok değil. Biri beni etiketledi. 10 saniye sonra bir tane daha, bir tane daha derken, bir anda yüzlerce kişi beni etiketlemeye başladı. Ne oluyor dedim. Normalde kız arkadaşımla buluştuğumuzda telefonu elimize almamaya özen gösteriyoruz. Birlikteyken Facebook'a, Twitter'a girmiyoruz. O kadar çok bildirim gelince özür dileyip telefonuma baktım. Best Pokemon Go Screenshots adlı bir sayfada benim fotoğrafımı Dedication (Adanmışlık) yazarak paylaşmışlar. Sayfadaki en çok beğeniyi ben almıştım. Komik geldi. Fotoğrafı ilk gördüğümde, o heyecanla altına ben olduğumu yazdım. Bu konu burada kalır diye düşündüm. Sonra başka sayfalarda paylaşıldı. Kendimi yabancı e-spor oyuncularının sayfalarında buldum. 9GAG'in resmi Twitter hesabında paylaşıldı. Sonrasında Instagram hesaplarında ardından da Facebook üzerinden paylaştılar. Çığ gibi büyüdü. Para vermiş olsam dünyada bu kadar viral olmazdım. Hiç beklemiyordum böyle bir şeyi." Berkay bu ilgiden memnun fakat bu durumun geçici olacağının farkında: "Kıyafeti giyip öylesine dışarı çıktım. Hiç beklemiyordum böyle bir ilgi. Haddinden fazla tanındım. Biraz tuhaf. Bir süre sonra beni unutacaklar. Telefonuma o kadar çok bildirim geliyor ki oyun oynayamıyorum neredeyse. Yorumlar, beğeniler... Facebook'taki arkadaşlık talebi kotam doldu."
ŞİŞMANLARI ZAYIFLATACAK
Berkay oyunun Nintendo tarafından Japonya'daki şişman otakuları yani hayatını animelere adamış fanatikleri zayıflatmak için geliştirildiğini söylüyor: "Otaku yani bağımlılar için... Çok kilolu bir arkadaşım var. Yerinden kaldıramazdık. Oyun için aylar sonra sokağa çıktığını gördüm. Zaten bu oyunu evde oynayamazsınız. Sekiz dakikada bir avlayabileceğiniz bir şey çıkar. O da işinize yaramaz. Pokemon evreni çok değişik. Çocukça ama felsefi derinliği var. Pokemon'da seneler geçti ama Ash büyümedi. Ütopyada yaşıyorlar. Her şey yolunda. Kötüler hep kaybediyor. Çocukken de her sabah televizyon başına geçip izlerdim. Altı yaşından beri tek hayalim Pokemon eğiticisi olmaktı. Uzun zamandır bu oyunu bekliyordum. Yaklaşık bir sene önce oyunun tanıtım filmi yayınlandı. Filmdeki kadar iyi olmasa da efsane bir oyunun geldiğini biliyordum." Fenomen hale gelen fotoğraftaki kostümün bir arkadaşına ait olduğunu anlatıyor Berkay: "Benden sonra çok fazla insanın kostüm giyip dolaştığını gördüm. İnsanlara ilham verdim, teşvik ettim. Ben bir cosplayer'ım. Yani oyun karakterlerinin kostümlerini giyerek dolaşıyoruz. Fotoğraftaki kostüm aslında benim değil, bir arkadaşımın. Bir video için vermişti. Bende kaldı. Bende bir de manganın ana karakteri olan Red'in kostümü var." İleride neler olur diye sorduğumda en önemli endişesinin insanların geliştirdikleri karakterleri satması olduğunu anlatıyor: "Bir süre sonra Pokemonlarımızı değiştirebileceğiz. O zaman insanlar güçlü Pokemonlarını parayla satacak. Bu ticarileşme, oyunun ruhunu değiştirecek. Bunun önüne geçilemeyecek. Gerçekten oyunu sevenler daha uzun süre bu oyunu oynar ama popüler olduğu için ilgilenenler birkaç hafta içinde sıkılacak."
BİSİKLETLE AVLANIN
Berkay'la buluşup oyunla ilgili tüyolar almadan olmazdı. Biz sorduk, o anlattı: "Uğraşıp farklı Pokemonlar yakaladım. Vaperonum var. Golbat'ı evrimlemeye başladım. Amanti diye kimsede görmediğim bir solucanım var. Pokemon yakalamak istiyorsanız raspberry yani böğürtlen kullanabilirsiniz. Üç tane verince Pokemon hareket edemez hale geliyor neredeyse. Pratik kazandıkça rakiplerin saldırılarını daha rahat savuşturabiliyorsunuz. Tavsiyem bisikletle gezmeleri. Ben kaykayla geziyorum. Yürümekten daha mantıklı. Bir başka tavsiyem yakaladıkları bütün Pokemonları almaları. CP'si az diye düşünmeyin sonuçta şekere dönüştürebiliyorsunuz. Oyunun bütün heyecanı 12. seviyede artıyor. Great ball gelmeye başlıyor ve evrilmiş Pokemonları yakalama şansınız artıyor. Oyunda eğer size gelen ilk üç Pokemon'u almazsanız, size Pikachu veriyor. Düşük bir CP'si var ama yine de Picachu Picachu'dur. Bu oyunda hızlılar kazanıyor. O yüzden hızlarını artırmaya çalışsınlar. Yavaş olanlarla uğraşmasınlar. Eğer şarjınızın çok çabuk bitmesinden şikayet ediyorsanız Google Map'ten bir İstanbul haritası indirin. Çok fark ediyor. Bunlara dikkat ettikten sonra yapılabilecek tek şey var: Sadece yürü ve Pokemon avla."
TANIYANLAR FOTOĞRAF İSTİYOR
Berkay Yaşar'la İstiklal Caddesi'nde yürürken yolumuzu sayısız insan kesiyor. Kimi selfie çektiriyor, kimi oyunla ilgili ipuçları soruyor. Yanımıza gelen bir turist "O sitedeki çocuk sensin. Türkiye'ye gelmeden seni görmüştüm" diyor. Kısa bir süre sonra karşıdan gelen Metin adındaki bir genç Berkay'la fotoğraf çektirirken poz vermesini istiyor.
NASIL OYNANIR?
Toplamda 722 Pokemon bulunan ücretsiz oyunda oluşturduğunuz karakterle birlikte Pokemon avına çıkıyorsunuz. Amaç kendi koleksiyonunuzu oluşturmak için sokaklarda gezip Pokemonları yakalamak. Pokemonlar poke topları atılarak yakalanıyor. Toplanan Pokemonlarla birlikte diğer oyuncuların Pokemonlarıyla savaş yapılabiliyor. Oyunda yer alan trade sistemiyle birlikte Pokemon transferi yapılabiliyor, koleksiyonda eksik olan Pokemonlar tamamlanabiliyor.
ÇUKURLARA VE ŞARJA DİKKAT!
Önce güvenlik. Oyunu özellikle gece saatlerinde oynarken Pokemonların büyüsüne kapılıp tenha yerlerde çok gezinmemek lazım. Eğleneceğim derken telefonu gasp ettirmenin anlamı yok.
Bir başka tehlike de sağlık açısından var. Oyuna kaptırıp karşıdan karşıya geçerken ezilebilir ya da önünüze bakmadığınız için düşebilirsiniz. Oyunun açılışındaki etrafınıza karşı dikkatli olun uyarısı boşa değil.
Güneş çarpması da bir başka risk. Sağlık Bakanlığı da vatandaşları uyardı. Öğle saatlerinde Pokemon avına çıkanları uyaran bakanlık "Güneş ışınlarının dik geldiği 11.00-16.00 saatleri arasında Pokemon aramanızı tavsiye etmiyoruz" dedi.
Oyun tam bir şarj canavarı. Eğer düzenli olarak oynamak istiyorsanız ya yanınızda bir güç bankası taşımanız ya da prize yakın bir yerlerde takılmanız gerekiyor.
İSMAİL HAKKI POLAT
KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ YENİ MEDYA BÖLÜMÜ KURUCUSU
Dev bir ekosistem
Oyun sektörüne vakit kaybı yaratacağı düşüncesiyle en başından beri mesafeliyim. Ancak Pokemon Go öylesine güçlü bir şekilde sektöre girdi ki ben de kayıtsız kalamadım. İnceliyor, okuyorum. Bu oyunda ilk defa gerçek ve sanal dünya bir araya geliyor. Nintendo'nun uyguladığı usta bir strateji. 90'lardan çok tanıdık olduğumuz çizgi karakterleri bir anda yeniden hayatımıza soktu. Oyun dijital yerli kuşağı, yani dünyaya geldiklerinden itibaren bilgisayar, internet ve cep telefonuyla büyüyen insanları pat diye yakaladı. Artırılmış gerçekliğin büyüsü büyük. Oyunculara tüm dünyayla mücadele ettikleri hissi veriliyor. 21. yüzyılın yeni katma değerli hizmet üretme dinamiğini gösteriyor. 50 kişilik yazılım ekibinden 10 milyon dolar katma değer elde edildi. Milyonlarca dolar harcayıp fabrika kurmaya ne gerek var? Bu dijital yazılım, endüstrinin ne kadar güçlü olduğunun kanıtı. Bu durumdan Türkiye için bir yol haritası çıkartılabilir. Pokemon büyüyecek. Dev bir ekosistem olacak. Ancak bir süre sonra modasının geçeceğine inanıyorum. Oynayanlar sıkılacak. Oynamayanlar da tepki vermeye başlayacak çünkü bugünkü dünya düzenine aykırı aslında oyun. Toplumsal kuralları bir yere kadar delebilirsiniz. Biri evinize ya da iş yerinize gelip Pokemon avlamak isterse ne dersiniz? "Buyur gel" mi? Geçen gün Pokemon yakalamak isterken biri dayak yemiş."Sen benim sevgilimin fotoğraflarını mı çekiyorsun?" deyip dövmüş adamı.
TİMUR SIRT
TEKNOLOJİ YAZARI
Paylaşıldıkça yayılan salgın
Paylaştıkça çoğalan Pokemon Go aşkının arkasında reklam ve konum bilgisi saklı. Pokemon Go oyunu Google hesabı üstünden giriş yapma şansı sunması aslında mobil reklam kavgasının görünen yüzü. Çünkü oyun tamamen Google Haritalar üstüne Pokemon karakterinin giydirilmesinden oluşuyor. Üç boyutlu haritalar ve Google'ın Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality - AR) teknolojisini kullandığı Tango projesi de oyunun parçası. Mobil reklam olanaklarının genişlemesi için kullanıcı sayısı ve uygulamanın kullanılma süresi önem taşıyor. Pokemon Go aktif kullanıcı sayısında Twitter'ı yakaladı. Pokemon Go'nun bu kadar çok ilgi görmesinde sosyal medya paylaşımları da etkili oluyor. Twitter'da dünya çapında Pokemon Go ile ilgili olarak 7 milyon tweet atıldığını görüyoruz. Siz bu haberi okurken paylaşımlar muhtemelen katlanarak artmaya devam edecek. Pokemon avlamak için uğraşan oyuncular aslında kendisiyle ilgili ölümcül sayılabilecek bilgileri de taşıyorlar. Konum bilgisi bu konuda en kritik bilgi. Birlikte hareket eden bir grupta sadece bir kişi Pokemon Go oynuyorsa arkasında ekmek kırıntısı bırakmasına gerek yok. Pokemon Go çılgınlığı konum tabanlı bilgilerinizi taşırken reklamları da unutmayacak. Kullanıldığı ülkelerde her türlü konum bilgisini nereden çekiyor dersiniz? Türkiye'nin Pokemon Go trafiğinin en yoğun olduğu beş ülkeden biri olduğunu düşünecek olursanız, salgının en etkili olduğu ülkelerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Nintendo Pokemon karakterinin yeniden doğuşuyla canlansa da asıl büyüme reklam ve konum tabanlı hizmetlerde olacak.