Azı karar, çoğu zarar

En ünlü İsveç atasözlerinden biri "Lagom ar bast". Türkçesi "Kararında olan en az ziyafet kadar güzeldir." Lagom kelimesinin (dolayısı ile kültürün) kökeninin İsveç'in geçirdiği uzun kıtlik döneminden geldiği düşünülüyor. Bir başka açıklama da Vikinglere dayanıyor.
Viking kültüründe masanın etrafında bir boynuzun içinde yemek ve içecek elden ele geçirilirken "Racka laget om" (boynuz masanın tüm etrafını dolanacak) denirmiş ve her kişi kendi payını yeterli miktarda ve diğerine de kalacak şekilde alırmış. "Laget om" zamanla kısalıp lagom olarak kalmış.
Lagom kavramı sadece havadan sudan konuşmalarda değil, günlük yaşantıdaki eşitlik, denge, adalet kavramlarıyla da kendini gösteriyor. Bu felsefeye göre kişinin yiyip içmesi, harcaması, sahip olması, çalışmasının yeterince ama aşırı olmaması gerekiyor. Ortalama ömür beklentisi 103 olan İsveç'ten bu konuya dair öğreneceğimiz sırlar olduğu kesin.
Uzmanlar bugün lagom kavramını hayata geçirirsek 10 yıl daha uzun yaşayacağımızı iddia ediyor. Peki ama nelere dikkat edeceğiz. İlk nokta ödem. Sağlıksız bir yaşam biçimi sebebiyle vücut su tuttuğunda bizi hasta eden serbest radikalller artıyor. O yüzden kararında beslenmek gerekiyor. Lagom'un spor, uyku, ruh hali gibi konularda uygulamaları var.
Düşük tempolu yürüyüş sağlıklı
Spor yaparken de kararında hareket etmek önemli çünkü ne koltuktan hiç kalkmamak ne de her gün spor salonlarında ter dökmek sağlıklı. Spor konusunda bir diğer önemli nokta da istikrar. Yaz gelmeden spor salonuna kaydolup yaz biterken bir daha kapısından girmemek beden dengenizi bozuyor. Bu sebeple düzenli olarak düşük tempoda hareket etmek öneriliyor. Mesela haftada üç gün orta tempoda ve açık havada yapılan yürüyüş en sağlıklı spor alternatifi.
Düzenli beslenmek gerekli
Sağlıklı bir yaşam için sebze ağırlıklı beslenmek, bol sıvı tüketmek, fast food gıdalardan kaçınmak, liften zengin beslenmek çok önemli. Aç kalarak yapılan diyetler ya da öğün atlamaya dayalı bir beslenme stili vücudu yoruyor, bağışıklık sistemine zarar veriyor. Bu sebeple düzenli olarak az beslenmek kilo kontrolünün bir numaralı sırrı. Her şeyden önce düzenli beslenmek gerek. Günde üç öğün yemek yenmeli. Her öğünde bol miktarda lifli bitkisel gıda tüketilmeli. Sebze, meyve, yeşillik, salata, kuru meyveler ve kuru yemişler böyle yemeklere örnek.
En az altı en çok 10 saat uyumalı
Uyku şehir hayatı içinde, stres altında yaşayan insanların en büyük problemlerinden biri. Uykusuzluk, gribe ve birçok hastalığa davetiye çıkardığı gibi, hastalıkların iyileşme sürecini yavaşlatıyor. Uyunacak ortam da çok önemli. Karanlık temel şartların başında geliyor. Zira melatonin karanlıkta salgılanan bir hormon. İhtiyaç duyulan uyku saati kişiden kişiye farklılık gösteriyor. Kimi sekiz saatlik uykuyla kendini zinde hissederken, kimine altı saat yetiyor da artıyor. Kuvvetli bir bağışıklık sistemi, sağlıklı bir ömür için altı saatten az uyumamak gerekiyor. Altı saatten az uyuyan kişilerde örneğin kalp hastalıkları daha fazla izleniyor. Öte yandan 10 saatten fazla uyumak da kişinin kendini yorgun hissetmesine sebep oluyor. Gündüz uykularının çok fazla önemi yok. Önemli olan gece 11.00'den sonra uyumak.