Ailelerin aklını karıştıran aşılar

Bebeklerinin aşılarını takip etmek çoğu anne için ciddi bir iştir. Aşı takvimleri özenle işaretlenip, bir hafta önceden buzdolabı kapılarına hatırlatma notları yazılır. Gerçi, aile hekimlikleri de bu konuda oldukça dakik çalışıyor. Ebeveyleri önceden arayarak, zamanı gelen aşılar hakkında bilgi veriyorlar. Aşılar Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı aşı takvimine göre yapılır. Ancak bu takvimde olmayan bazı aşılar var. Gerek aile hekimleri gerekse çocuk doktorları ailelere listede olmayan aşıları hatırlatarak, isterlerse hastanelerde çocuklarına vurdurabileceklerini söylerler. İşte bu noktada annelerin kafası karışmaya başlar. Akıllardan "Çok gerekliyse neden Sağlık Bakanlığı'nın listesinde yok? Acaba, yaptırsam çocuğum hasta olur mu? Gerçekten gerekli mi, yaptırmasam hata mı ederim?" soruları geçer. Bu ikilem zaten hassas olan anneleri, tahmin edeceğinizden büyük bir derde düşürür. Tanıdık doktorlardan fikir alınır, bebekleri olan arkadaşlara vurdurmuş mu diye sorulur.
TAŞIYICILIĞI DA ENGELLİYOR
Bu saydıklarımın hepsini ben de yaşadım. Hatta bunlara ek olarak şu sıralar grip aşısı vurdursam mı vurdurmasam mı diye de düşünüyorum. Tüm bu sorularımı Liv Hospital Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Nermin Tansuğ'a yönettim. Tansuğ, "Sağlık Bakanlığı'nın takviminde olmayan aşılar menejit ve rotavirüs aşısıdır" dedi ve devam etti: "Menenjit beyin ve omuriliği çevreleyen zarlarda enfeksiyon gelişmesiyle kendini gösteren bir hastalıktır. En sık meningokok, pnömokok, hemofilus infulenze tip B isimli üç farklı türde bakteri sebebiyle olur. Menenjit, yüzde 5-10 oranında ölüme neden olurken, yüzde 40 sakatlıkla sonuçlanır. Rutin aşı takviminde hemofilus influenza, pnömokok aşıları yapılıyor. Bu nedenle bazı aileler "menenjit" aşısı diye söylendiğinde daha önce yaptırmış olduklarını düşünüyorlar. Ancak bu bakteriler içinde en tehlikeli olanı meningokoktur, hava yoluyla bulaşarak 2-3 gün içinde tüm vücuda yayılan, beyin zarı iltihabının yanı sıra tüm vücutta ağır kanamalar, döküntü ve birçok organın yetmezliğiyle seyreden, sonuçları ciddi bir hastalık tablosuna, yani meningokoksemiye neden olur. Menenjit vakalarında yüzde 10, meningokoksemi vakalarında ise yüzde 20 ölüm riski olur. Sağ kalanlarda uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zekâ geriliğine neden olabilir. Erişkinlerin bir kısmı hasta olmadan bakteriyi boğazlarında taşırlar ve çevrelerindeki çocuklara bulaştırarak hastalanmalarına neden olurlar. Özellikle de 5 yaş altı çocuklar, ergenler, bağışıklığı baskılanmış kişiler ve okul, askeriye gibi kalabalık ortamlarda olanlar için tehlikeli bir hastalıktır. Türkiye'de var olan konjuge aşılarla A, C, Y, W-135 sero gruplarının yaptığı hastalıktan korunmak mümkündür. Bu da hastalık etkenlerinin yüzde 70'ine karşı korunabildiği anlamına geliyor. Türkiye'deki en sık görülen bu bakteri tiplerine koruma sağlayan aşı taşıyıcılığı da engelliyor. Piyasada bulunan bir marka aşının 9-23 aylık çocuklara en az 3 ay arayla 2 doz, 2 yaşından büyük çocuklara ise tek doz yapılması gerekiyor. Başka bir marka da 12. aydan itibaren 55 yaşa kadar tek doz uygulanabiliyor."
ROTA VİRÜS AŞISI YÜZDE YÜZ KORUYOR
Tansuğ, rota virüsüne bağlı enfeksiyonların, en sık ilk 5 yaş altındaki çocuklarda ortaya çıktığını söylüyor ve ekliyor: " Özellikle 6-15 ay arasında en sık görülür ve daha ağır seyreder. Bebek ve çocuklarda aşırı su kaybına neden olur. Bu enfeksiyonların tüm dünyada bu kadar sık görülmesinin en önemli nedenlerinden birisi de dışkı, ağız ve solunum yolu ile çok çabuk bulaşma özelliğinde olmasıdır. Korunmada hastalık için geliştirilen rota virüs aşılarının uygulanması çok önemlidir. 2 ayın üzerindeki bebeklerde ilk dozu 2 aylıkken başlamak üzere, ağız yolu ile 2 veya 3 dozda aşılama Rota virüs ishallerinin önlenmesinde önem kazanmaktadır. Aşının ağır yan etkisi yoktur. Güvenilirliği yaklaşık yüzde 100, koruyuculuk da yüzde 100 civarıdır.'
GRİP AŞISI 6 AYDAN SONRA YAPILIR
Grip aşısı ölü bir aşı olup her yıl tek doz olarak uygulanır. Dünya Sağlık Örgütü'nün önerileri de dikkate alınarak bir sene önce karşılaşılan virüs tipine karşı aşı hazırlanır. Virüs her sene kendini yenilediği için aşı içeriği her yıl değişmektedir ve bu yüzden her yıl tekrar aşılanmak gerekir. Aşı ile koruyuculuk sağlıklı kişilerde yüzde 80'lere varmaktadır. Grip aşısını ebeveynlerin olması, aile içindeki enfeksiyonları engeller. Ebeveynler bu mikroorganizmalardan aşı ile korunduğundan enfeksiyonu geçirmezler, böylelikle çocuklarına hastalığı bulaştırmazlar. 6 aydan büyük bebeklere yapılabilir. 6 ay ile 3 yaş arasında yarım doz yapılır. 9 yaşından küçüklerde ilk kez yapılacağı zaman 1 ay arayla 2 kez yapılır. 9 yaşından büyüklerde ilk sefer yapıldığı zaman da tek doz yapılır.