İstanbul’un yeni kültür sanat noktası: Fişekhane

Bir asır önce fişek üretilen bir fabrikanın duvarlarında Canan Tolon, Fahrelnisa Zeid, Mübin Orhon, Şükran Moral gibi sanatçıların eserlerini görmek bile bize İstanbul'un tarihsel değişim ve dönüşümü üzerine bir kapı aralıyor. Söz konusu olan mekan Zeytinburnu'ndaki Fişekhane. 19. yüzyıl Osmanlısı'nın önemli atılımlarından olan Fabrika-i Hümayunu bünyesinde dikkat çeken fabrikalarından biridir Fişekhane. 20. yüzyılın başından itibaren Osmanlı ordusunun temel ihtiyaçlarını karşılayan bu bölgedeki fabrikalar, cumhuriyetle birlikte askeri fabrikaların Anadolu'ya taşınması sonrası atıl hale geldi. Fişekhane de yıllarca tank tamir atölyesi olarak kullanıldı. Yani askeri tarihimiz açısından da önemli bir yer.
Fakat Fişekhane artık kültür sanat ile adı anılacak bir yer olacak. Aslına uygun bir şekilde restore edilen Fişekhane çağdaş sanattan sinemaya, tiyatrodan baleye ve müziğe pek çok etkinliğe ev sahipliği yapacak.
Yazının başında belirttiğim sanatçıların eserleri de 30 Eylül'den itibaren Fişekhane'nin içindeki sergi mekanı olan Cocoon'da açılacak olan Yakınsama sergisinde görülebilecek.
KÜLTÜR SANATLA İÇ İÇE BİR YAŞAM ALANI
Ali-Rabia Güreli kişisel koleksiyonundan seçilen eserlerin yer aldığı sergide Tolon, Zeid, Orhon ve Moral'ın yanı sıra Bedri Baykam, Christian Awe, Mehmet Nazım, Murat Germen, Murat Pulat, Ahmet Öğüt, Benji Boyadgian, Berndnaut Smildek, Casey Reas, Erdal İnci, Koorosh Shishegaran, Murat Morova, Osman Dinç, Sahand Hesamiyan, Sarkis ve Haluk Akakçe gibi sanatçıların da eserleri yer alacak.
Atıl kalan endüstriyel mekanların daha sonra kültür sanat mekanlarına dönüşmesi yeni değil. Fakat Fişekhane'de durum biraz farklı. Burada yeni konutlarla bir yaşam alanı oluşturulurken tarihi endüstriyel mekanlar bu yaşam alanının bir parçası olarak kültür sanat mekanlarına dönüştürülmüş. Böylece kültür sanat ile iç içe bir yaşam alanı oluşturulması amaçlanmış.

Fakat amaç sadece burada oluşturulan yaşam alanı içindeki insanlara ulaşmak değil. Bu kültür sanat mekanlarından Zeytinburnu, Bakırköy, Merter başta olmak üzere İstanbul'un her yerinde yaşayan insanların faydalanması isteniyor. Buradaki kültür sanat mekanlarındaki etkinlik takvimi de buna göre planlanıyor.
Mesela İstanbul Devlet Opera ve Balesi (İDOB), 2020-2021 sanat sezonunu Fişekhane'nin evsahipliği yaptığı Kolaj ile açtı. Tatbikat Sahnesi de bu sezon birçok oyununu Fişekhane'de sahneleyecek. Bir Delinin Hatıra Defteri, Fahrenheit 451, Cehennem, bu oyunlar arasında.
Sami Berat Marçalı'nın yönettiği İstila dün Fişekhane'de sahnelendi. Hakan Emre Ünal'ın yazıp oynadığı Trom ise 1 Ekim'de seyirci karşısına çıkacak. Fiziksel Tiyatro Araştırmaları ekibinin iki oyunu Kalabalık Duası 2 Ekim'de, Şatonun Altında 3 Ekim'de Fişekhane'de seyirci karşısına çıkacak.
'ÇAĞDAŞ' VE 'İSTANBUL' BİR ARADA
Fişekhane Açık Hava Sineması'nda Başka Sinema ile yapılan işbirliği sayesinde eylül ayı boyunca pek çok bağımsız film gösterildi.
Fişekhane'de kültür sanat mekanları aslında Contemporary Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı'nın vizyonuyla kullanılıyor. Vakıf Başkanı Ali Güreli "Burada kültür ve sanatla iç içe geçen bir yaşam alanı oluşturulmak istendi. Bir arkadaşımızın önerisiyle gezdik. Projenin yatırımcıları tarafından tarihi binaların çok nitelikli bir şekilde restorasyonu yapılmış. Burada bir vizyon var, bizimkiyle benzeşiyor. Şöyle söyleyeyim, Contemporary Istanbul Vakfı, 'çağdaş' ve 'İstanbul' aslında burada birleşiyor. Hem Cocoon hem de diğer sergi alanları, bununla da yetinmeyin tüm kültürel alanlarda hizmet eden salonları bize tahsis edildi. İstanbul için, İstanbul'daki kültür sanat alanlarının genişlemesi için bir şans" diyor.
Ali Güreli'nin bahsettiği kültür sanat alanlarının genişlemesi konusu önemli. İstanbul, kültür sanatla anılan dünyadaki önemli şehirlerden birisi. Artık belli başlı merkezler kültür sanatı etkinliklerinin tamamını taşımakta zorlandığı için İstanbul'daki mekanlar şehrin içerisinde yayılmaya başladı. Ve kültür sanat rotası artık oldukça genişledi. Fişekhane de şimdilik bu rotadaki yeni yerlerden birisi...