Şaplak atmak çocuğun beyin gelişimini etkiliyor

Geçtiğimiz hafta açıklanan bir araştırmanın sonucu dikkatimi çekti. Harvard Üniversitesi tarafından yapılan araştırma, çocukların poposuna hafifçe atılan şaplağın onların beyin gelişimi üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmış. Araştırmacılar, bedensel cezaların çocukları nasıl etkileyeceğini görmek için 10 ve 11 yaşlarında 147 çocuğun beyin aktivitelerini incelemiş. Her çocuğa korkmuş görünen ve duygu yansıtmayan yüz ifadelerinin yer aldığı fotoğraflar gösterilmiş. Çocuklar bunlara bakarken bilim insanları da beyinlerindeki aktiviteyi gözlemlemiş. Bu çocuklar arasında evde kendisine şaplak atılan çocuklar da bulunuyor. Bunun sonucunda şaplak atılan çocuklarda, beynin tehditlere yanıt veren bölgesi prefrontal korteksteki sinirsel aktivitenin daha yoğun olduğu görülmüş. Peki bunun anlamı nedir?
İSTISMARA UĞRAYAN ÇOCUKLARLA AYNI
Çalışmanın yazarları bunu, "Korku dolu yüzler beynin birçok bölgesinde nötr yüzlere kıyasla daha yoğun bir aktiviteye neden oldu. Ayrıca şaplak atılan çocukların prefrontal korteksinin birden çok bölgesi korku dolu yüzlere, nört yüzlerden daha fazla tepki verdi. Üstelik bu tepki, hiç şaplak atılmamış çocukların verdiğinden daha büyüktü" ifadelerini kullanarak açıklıyor. Dahası, araştırmanın bulguları, bu yoğun sinirsel aktivitenin istismara uğrayan çocuklarda kaydedilen aktiviteyle boyut açısından benzer olduğunu ortaya koyuyor. Bu da şaplakla büyüyen çocukların beyin gelişiminin, daha sert şiddet biçimlerine ve kötü muameleye maruz kalan çocuklarla benzer şekilde etkilenebileceği anlamına geliyor. Harvardlı araştırmacılar ayrıca şaplak atmanın, ileri yaşlarda görülebilecek anksiyete ve depresyon gibi akıl sağlığı sorunlarının yanı sıra davranış sorunları ve madde bağımlılığıyla bağlantılı olabileceğini vurguluyor.

SAĞLIKLI NESILLER YETİŞTİRMELİYİZ
Biz de bu araştırmayı ve çocuğa atılan bir şaplağın bile nelere yol açabileceğini çocuk ve ergen psikiyatrisi Yelda Tan'a sorduk: "Çocuğa uygulanacak fiziksel şiddet en hafifinden en ağırına kadar hiçbir zaman kabul edilebilir bir davranış değildir. Kültürden kültüre şiddet algısı ve neyin şiddet olarak değerlendirildiği farklılık göstermektedir. Bizim kültürümüzde dayağı öven nice özlü söze rastlamaktayız. Özlü söz deyip geçmemek gerekir çünkü bu sözler birçok zaman yol gösterici olabilmektedir bazı kişiler için. Ancak yapılan çalışmalarda hafif bir tokat atmanın bile çocukta derin izler bırakabileceğini göstermektedir. Tabii burada çocuğun iç dünyası, olaylarla başetme becerileri, yaşı, tekrar edip etmemesi, hangi koşulda ve nasıl olduğu etkilenme düzeyini belirleyecektir. Günlük pratikte istemeden çocuğuna şaplak atabilen birçok ebeveynle karşılaşmaktayız. Çoğu bu duruma çok üzüldüğünü belirtmektedir. Burada eğer amacımız çözüm üretmek ise ebeveynin o noktaya neden geldiğini araştırmak gerekir. Örneğin hiçbir şekilde söz dinlemeyen, aşırı hareketli, dürtüsel, sürekli tehlikeli şeylerle uğraşan ve hiçbir sözden anlamayan bir çocuğa sabrın taştığı bir noktada istemeden bir tokat atılması çoğu zaman kaçınılmaz olabilmektedir. Ancak yine de bu davranış hiçbir zaman önerdiğimiz bir şey değildir. Bu durumda çocuğun ve ebeveynin çok iyi değerlendirilip, çocuğa uygun tedavinin ayrıca uygun tutum önerilerinin uygulanması gerekmektedir. Başka bir durumda, örneğin çocuğa ağır sorumluluklar verilip yapmadığı zaman dayak atılması çok daha farklı sorunlara işaret edebilmekte ve ailenin, sosyal hizmetler tarafından incelenmesi noktasına kadar durumu götürebilmektedir.
ÖZGÜVENİ DÜŞÜK ÖFKELİ BİREYLER
Şunu hiçbir zaman unutmamak gerekir ki her ne sebeple olursa olsun en hafifinden en ağırına kadar fiziksel şiddet çocuğun ruhsal gelişiminde olumsuz sonuçlara yol açar. Çocuk korktuğu için istenilen davranışı yapabilir ancak kabul etmeden, içselleştirmeden o davranışı yapacağı için aslında o davranış kalıcı olmaz. Bir müddet sonra etkisi kalmayınca şiddetin arttırılması ve olayların iyice felaket haline gelmesine yol açabilir. Uzun dönemde özgüveni düşük, olaylarla baş etme becerisi gelişmemiş, kaygılı, mutsuz, başarısız, öfkeli, sinirlendiği zaman şiddete başvurabilen nesillerin yetişmesine yol açabilir. Günümüzde psikiyatrik hizmetlere ulaşmak çok kolay. Her ne sebeple olursa olsun çocuğunuza vurma davranışında bulunuyorsanız bu konuda uzman bir kişiden yardım almaktan çekinmemeniz gerekiyor demektir. Unutmayalım ki yarının sağlıklı nesillerini bugün bizler yetiştiriyoruz ve bizim onlarla olan diyaloğumuz ne kadar kaliteli ve sağlıklı ise gelecekleri de o kadar güzel olacaktır."
KÜRESEL ISINMAYA KARŞI KAHRAMANCA SAVAŞ
Dünyanın en büyük sorunları arasında çevre kirliliği, küresel ısınma ve iklim değişikliği bulunuyor. Bu sorunlara bir an önce çare bulmak ise insanların elinde. Önce yarının büyükleri olan çocukları bu konuda eğitmek gerekiyor. İşte minikaÇOCUK, tam da bu konuya dikkat çekmek için güzel bir çizgi filmi ekranlarına taşıdı: Meteohetoes. Acil durumlarda güçlerini aktive eden Meteoheroes'deki kahramanlarımız bazen zehirli tarım ilaçlarının zarar verdiği arılar için mücadele ederler, bazen de okyanusta çöplere ve ağa takılmış balinaları kurtamaya çalışırlar. Siz de Roma'dan Berlin'e, Moskova'dan İstanbul'a dünyanın dört bir yanında küresel ısınmayla baş eden kahramanlarımıza katılın!
MİNİKLER NEDEN SANAT YAPAR?
Akbank Sanat'ta çocuk eğitmenlerine yönelik seminerler serisi başlıyor. Seminerlerde; "Sizce sanat nedir?" sorusundan yola çıkarak "Çocuklar niçin sanat yapar?", "Yetenek nedir ve gerekli midir?" sorularına yanıtlar aranacak. Öğretmenlere ve öğretmen adaylarına yönelik 4 gün sürecek ve farklı sanatçıların yapıtlarının da inceleneceği ve devamında örnek uygulamaların olacağı bu seminer dizisinde; çocukların sanat aracılığıyla kazanımları üzerine paylaşımlar gerçekleşecek. 29 Nisan'da başlayacak olan seminerler Zoom platformu üzerinden gerçekleşecek ve 2 Mayıs'a kadar devam edecek.
Z KUŞAĞI DÜNYAYI ONARMAK İSTİYOR
Çocuklar Ülkesi KidZania, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı için faaliyet gösterdiği ülkelerde her yıl 7 ila 12 yaşları arasındaki çocuklarla yapılan "Kidea" araştırmasının sonuçlarını paylaştı. Dünya meseleleri olan güvenlik, çevre ve refah konularıyla ilgili farkındalıkların değerlendirildiği araştırmada çocukların bu anlamda önceki nesillere kıyasla daha duyarlı olduğu görülüyor. Her 4 çocuktan 3'ü sorunları çözme konusunda hevesli ve çözüm için henüz geç olmadığını düşünüyor.