Yaşa göre oyuncak seçme rehberi

Oyuncakçılar ne güzel yerlerdir. Işıl ışıl, çeşit çeşit oyuncak seçenekleri ile hem çocukluğumuza hem de çocuklarımıza etki ederler. Hani, yanınızda bir çocuk yoksa keyfekeder kar kürelerine bakıp kendinize bir puzzle alıp çıkabilirsiniz. Ama bir çocukla girdiyseniz gezmesi saatler süren bir müze gezisine döneceği kesindir. "Anne bak bu bendekinin aynısı, bu serinin yeni karakteri çıkmış, karavanı da varmış, yazlık evi de, şu arabayı görüyor musun?" cümlelerine birazdan "Anne bunu alalım mı, baba bunu da alalım, buna paramız yeter mi dede, halacım doğum günümde bunu alır mısın?" gibi cümlelerin eklenmesi sürpriz olmaz.
İşte o an zaten sıkılmış olan ebeveynlerin kalbi ile cüzdanı arasında gidiş gelişleri başlar. Almazsa çocuğun çıkarabileceği kriz gözönüne alınarak makul bir oyuncak üzerine pazarlık başlar. İşte o pazarlığın kazananı hangi oyuncak olacaktır?Hangi oyuncağın kazanan olacağını Türkiye'nin ilk ve tek anne çocuk marka stratejisti Esra Baykal ile konuştuk. Baykal, ülkemizde çocukların ve onlara hediye olarak oyuncak alanların seçimlerini belirleyen kriterleri bizlere anlattı. Gelin geniş oyuncak dünyasında belirleyici rol oynayan analizleri uzmanımdan dinleyelim.
SESSİZ BİR ORTAK VAR!
- Aileler çocuklarına oyuncak alırken nasıl bir duygu ve düşünce içinde oluyor?
- Oyuncak alışverişi aileler için 'sessiz bir ortak' olarak hayatlarına giriyor. Kimi zaman 'neden' diye sormuyor, müdahale etmiyor ama iş fiyatlara geldiğinde ciddi bir ikilem yaratıyor. Bu yüzden ailelerin oyuncakla olan ilişkisinde en önemli iki duygu; 'stres' ve 'minnet' arasında gidip geliyor... Çocukları bir oyuncak istediklerinde alabilmek, aileler için büyük bir kişisel tatmin ve ego iken, alamama hali hem duygusal hem de maddi olarak yetememe duygusu ile özdeşleşmektedir.
BÜTÇEYE KARAR VERMEK ÖNEMLİ
- Anneanne, dede gibi birinci derecedeki yakınlar da çoğu zaman torunlarına hediye olarak oyuncak alırlar. Bu akrabaların oyuncak seçimini hangi kriterler ve durumlar belirliyor?
- Oyuncak alışverişi akrabalar için sürekli bir arada olmadıkları ve sevdikleri bir çocuğu sevindirirken, kendi çocukluğunda eksikliğini hissettiği bir duyguyu yaşamak ve yaşatmak anlamına gelmektedir. Ebeveyne göre daha fazla tatmin ve mutluluk duygusu söz konusudur. Torununa bakmak zorunda olmayan anneanne-babaanneler ve diğer akrabalarda zaman zaman gördükleri çocukları sevindirme ve fark yaratma isteği daha yüksektir. Bu grupta, ideal oyuncak dünyası içerisinde 'eğitici, fonksiyonel faydanın ön planda olduğu, göz dolduran oyuncaklar' ön plandadır. Çünkü çocuğun ailesinin sürekli aldığı oyuncaklardan farklı bir ürün satın alıp götürmek, verdikleri değeri gösterme ve daha fazla sevgi görme isteğini desteklemektedir.
- Peki, gelelim oyuncak alırken ayrılan bütçeye. Kimler ne kadar bütçe ayırıyor oyuncak alışverişine?
- Her iki grup arasında bütçe farklılıkları mevcut tabii. Aileler daha sık oyuncak alışverişi yaptıklarından bütçelerini üç ayrı dinamiğe göre ayarlamaktadır: Anlık alışverişlerde 100 TL'ye kadar, özel günlere 100 TL üstü, bir başkasının çocuğuna alışveriş yaparken maximum 200 TL civarında kalmaktadırlar. Hediye alışverişinde bütçeyi etkileyen bir diğer faktör de doğum günü konusudur, eğer doğum günü şık bir mekânda yapılıyorsa bütçe 200 TL ve üzerine çıkmakta. Akrabalar ise 100- 350 TL arasında oyuncak almakta sakınca görmemektedir. Çünkü sadece özel günlerde bu harcamayı yaptıklarını düşünmekte ve kaliteli, markalı, dikkat çeken bir ürün almayı tercih etmekteler.
ÇOCUKLARIN OYUNCAK TALEPLERİ DEĞİŞİYOR
- Yaş aralıklarına göre oyuncak seçimleri neler oluyor?
- 0-3 yaş arasında seçimleri ebeveyn yapmakta. Çocuklarının zihinsel ve fiziksel gelişimine destek olan oyuncakları tercih ediyorlar. Burada oyun hamurları, puzzle'lar, sesli ve renkli oyuncaklar, öğretici oyunlar ön plana çıkıyor.
- Çizgi film karakterleri ne kadar etkili?
- Özellikle ışıklı, yüksek sesli, çok renkli oyuncaklar 5 yaşa kadar dikkat çekmektedir. 5 yaşından sonra farklı aksesuvarların, kendi içerisinde değişim gösteren oyuncakların, lisanslı ve çizgi filmlerde görülen oyuncakların çocukların hayatında daha etkili olduğunu görüyoruz. Yani 5 yaşından sonra çocuk ağırlıklı olarak izlediği film, çizgi film, reklamın içeriğindeki oyuncağa yönelmektedir.
- Robotlar, iş makineleri...
- 6-9 yaş içerisinde marka farkındalığı, sosyal çevre etkisi ön plana çıktığından markasız oyuncaklar tercih edilmemeye başlanıyor. Hem çocuklar hem de hediye alan nezdinde lisanslı ve prestijli ürünler öne çıkıyor. Erkek çocuklar bu dönemde araba, uzak kumandalı araba, iş makineleri, tamir aletleri, robotlar, fiyat skalası geniş ürünler hem hediye eden hem de alan çocuk tarafından tercih ediliyor.
- Ne zaman oyuncağını harçlıklarıyla alıyor çocuklar?
- 7 yaş kırılım noktası, artık harçlık almaya başlayan çocukların karşısında oyuncak almaktan sıkılan aileler var. Bir süre sonra "harçlıkların ile istediğini al" tepkileri ailede yükselmeye başlıyor. 8 yaşı itibariyle oyuncaklardan nispeten uzaklaşmaya başlıyor, bu noktada ebeveynlerin ve hediye alan kişinin çocuğa bilimsel, fiziksel, entelektüel katkı yapma motivasyonu ön plana çıkıyor.
İŞTE HEDİYE ALMA KRİTERLERİ
Hediye seçiminde de belli kriterler izlenmektedir, hem aileler hem de akrabalar için önemli olanlar:
Çocuğun talebi, eğilimi, ilgisi.
Oyuncağın çocuğun yaşına uygunluğu.
Oyuncağın fonksiyonel ve eğitici fayda sunması.
Ambalaj boyutu ve dikkat çekiciliği.
Oyuncağın plastik ve boya kalitesi.
Oyuncağın popüler olması
Fiyatı.
Kampanyası (Kampanyalı ürünler sonradan hediye etmek için stoklanmaktadır)
Koleksiyon ürünler sürdürülebilir ilişki yaratmaktadır.