ABD hayallerini ertelemek zorunda

Başkan Obama tarafından görevlendirilen 10 üyeli "Human Space Flight Plans Committee" adlı uzmanlar komisyonunun ilk değerlendirmelerine göre, yeni bir roketin inşası için yılda 3 milyar dolar ayrılmadan Amerikalı astronotların 2020'de Ay'a yeniden gitmeleri pek mümkün değil.
"Bugünkü insanlı uzay programı elimizdeki parayla hayata geçirilemez" diyen komisyon başkanı Norman Augustine, bağımsız televizyon kanalı PBS'e verdiği demeçte, "İster şu anki programı değiştirelim, ister ilginç bir şeyler elde etmek için daha fazla harcayalım ve bu da başarılı olsun, artık bu iş Beyaz Saray'ın vereceği karar" diye konuştu.
Amerikan uzay kurumu NASA, yıllık 18 milyar dolarlık bütçesinin yaklaşık 10 milyar dolarını, mekiklerle insanlı uçuş ve yerlerini alacak Ares 1 füzesi ile Orion kapsülünün geliştirilmesine ayırıyor.
Uzmanlara göre, mevcut durumda inşası neredeyse bitirilen Uluslararası Uzay İstasyonunun (UUİ) 2020'ye kadar muhafazası, devam eden tek proje olarak görülüyor.
ABD 2010'dan sonra uzay mekiklerinin hizmet dışı kalmasıyla UUİ'ye astronotlarını taşımakta vesaitsiz kalacak ve en az 2015'e Ares 1 ve Orion sistemi hazır oluncaya dek Rusya'nın Soyuz füzelerine bağımlı olacak.
NASA, UUİ'ye nakil için ticari füzeler geliştirmeyi de planlıyor. Komisyon tarafından bir dizi toplantı sonunda hazırlanan rapor 31 Ağustosta resmen Beyaz Saray'a sunulacak. Rapora dair ana unsurlar komisyonun internet sitesinde şimdiden yayımlandı.
Komisyonun başkanı ve Lockheed Martin grubunun eski saygın patronu Norman Augustine de geçen Cuma Beyaz Saray'a raporu sözlü iletmişti.
Başkan Obama, Ocakta göreve geldikte kısa bir süre sonra selefi George W. Bush'un 2004'te ilan ettiği ve 2020'de Ay'a ardından da Mars ve Güneş Sistemi'nin ötesine gidilmesini öngören uzay programını değerlendirmek üzere bu komisyonu kurmuştu.
Komisyonun Başkan Obama'ya dört seçenek sunacağını belirten Augustine, Mars uzun vadede astronot göndermek için "mantıklı bir yer" olsa da, bazı göktaşları gibi bugün ulaşılabilir hedeflerin daha akıllıca olacağını, ancak bunda da bazı teknik zorlukların bulunduğunu belirtti.
Uzun yolculuklarda kozmik radyasyonun insan organizması üzerindeki etkilerinin pek bilinmediğini belirten Augustine, Kızıl Gezegen'e gidiş gelişin 260 gün civarında olacağını ve orada büyük olasılıkla bir yıl kalınacağının altını çizdi.
Uzmanlar, uzayın insanlı keşfinin, teknoloji ve ekonominin yanı sıra ulusal güvenlik açısından da bir uyarıcı olduğu ABD'nin, ilk test uçuşu Ekimde yapılacak Ares 1-X roketi projesiyle, sadece Ay'a gidip dönen ve sonra terk edilen Apollo projesindeki hatayı tekrarlamaması gerektiğine işaret ediyor.