ABD Kongresi'nde belgesel savaşları

Türk-Amerikan Dernekleri Asamblesi (ATAA), ABD Kongresi'nde, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki Ermeni isyanları ve sonrasında yaşananları tüm çıplaklığıyla anlatan "Ermeni İsyanı" adlı belgesel filmin gösterimini yaptı. Temsilciler Meclisi'nin çalışma binalarından Rayburn'de geçen hafta 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarına yer veren "Aghet-Bir Soykırım" adlı belgeselin gösterilmesinin ardından, Türk kuruluşları da harekete geçti. ATAA, bu belgesele yanıt olarak aynı binada, 1880-1919 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu'nun doğusunda Ermeni devleti kurmak üzere başlatılan silahlı Ermeni isyanını anlatan belgesel gösterimi düzenledi. Eski ABD başkanlarından Ronald Reagan'ın hukuk danışmanlığı görevini üstlenen Bruce Fein, açılışta yaptığı konuşmada, "1915 yılında meyedana gelen olaylar "soykırım" olarak görülemez" dedi. 1915 yılında yaşananların "yerli halkın ülkesinden edilip başka bir ülkeye göçe zorlanması olmadığı" için "tehcir" olarak da adlandırılamayacağını ifade eden Fein, bunun bazı Ermenilerin Osmanlı İmparatorluğu içindeki "yerlerinin değiştirilmesi" olduğunu belirtti. O dönemde İstanbul, İzmir gibi illerde yaşayan Ermenilerin öldürülmediğine ya da tutuklanmadığına dikkati çeken Bruce Fein, "Eğer bu 'soykırım' ise neden buradaki Ermeniler de öldürülmedi" dedi.

PSİKOLOJİK ÇALIŞMA
Bosna'daki Srebrenitza katliamından örnek vererek, bir olayın "soykırım" sayılmasında, ölen insan sayısının değil, niyetin önemli olduğunu dile getiren Fein, Ermenilerin 1915 yılı olaylarına dair ölü sayısını yüksek gösterme gayretlerinin de psikolojik etkileme amacı taşıdığını dile getirdi. Birinci Dünya Savaşı sırasında Kafkasya'daki olaylara odaklanan "Ermeni İsyanı" belgeseli, Bloomington PBS tarafından yayımlanmıştı. Belgeselin yapımcısı Marty Callaghan, "Kan, Kum ve Petrol (Blood, Sand and Oil)" adlı dikkati çeken belgesele de imza atmıştı.
'Ankara ile ortak çalışmaktan başka seçeneğimiz yok'
"Ermeni soykırımı" tasarısının ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nde oylanmasındaki tartışmalı tutumuyla tepki çeken Howard Berman, şimdi de aynı komite çatısı altında bir Türkiye paneli düzenledi. Panelde söz alan yaklaşık 20 milletvekilinin çoğunluğu Türkiye'nin İran ve Ortadoğu politikalarını eleştirdi. Fakat 2005-2008 arasında Ankara Büyükelçisi olan Ross Wilson, "Türk- Amerikan ilişkilerinde iniş-çıkışlar yeni bir şey değil. Türkiye'yle çalışmaktan başka seçenek bulunmuyor" dedi.