ABD'de Medeniyetler Müzesi

İpek Yolu'ndan giderken, sağınızda Memlükler'den bir vazo, solunuzda İran'dan bir halı çıkacak. Yol ikiye ayrıldıktan sonra sağa döndüğünüzde Osmanlı İmparatorluğu'nun en ünlü hattatı Mehmet Rasim Eğrilikapı'nın oya gibi işlediği bir Kuran ile buluşacaksınız. Yolun diğer tarafında Osmanlı topraklarında yaşayan bir Ermeni'nin kaleme aldığı İncil bulunuyor. Yol boyunca sizi Yemen'de yazılmış Tevrat selamlayacak. Kafanız karışmasın, yola devam edin. Yolun sonunda sizi Medeniyetler Müzesi karşılayacak. Detroit kenti müzesi DIA'nın, bugün yaklaşık bir buçuk milyonu bulan Müslüman nüfusa kayıtsız kalmaması ABD'de medeniyetler müzesi kurulmasının yolunu açmış. Detroit'in İslam kültürüyle ilişkisi, 1800'lü yılların sonunda Türklerin ve Lübnanlıların Detroit'e yerleşmesiyle başlıyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden itibaren Türkler 1860-1921 yıllarında buraya çalışmak üzere göç ederken, aynı yıllarda Detroit Sanat Enstitüsü (DIA) İslam eserlerini toplamaya koyuluyor. Kent endüstriyel katkıyla zenginleşip "Orta Amerika'nın Paris'i" haline gelince, DIA 1927'de elindeki tüm İslami eserleri sergiliyor. Kentte Ortadoğu asıllı Amerikalı sayısı arttıkça DIA, ülkenin en iyi İslami eser kuratörlerinden, eskiden Katar İslam Eserleri Müzesi'nde çalışan Heather Ecker'i 2005'te İslam eserleri bölümünün başına getiriyor. Ecker, 7-20'nci yüzyıl zaman diliminde Ortadoğu, Orta Asya, Akdeniz coğrafyalarında gezinen ve Yahudi, Hıristiyan, Müslüman eserlerini buluşturan bir Kudüs ortamı yaratıyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde yazılan Kuran ve Türk Ermenilerinin kaleme aldığı İncil'in birlikte sergilenmesi ise DIA'ya medeniyetler müzesi unvanını kazandırıyor: "Biz Ortadoğu'da İslamiyet ve Hıristiyanlıktan önce Yahudiliğin olduğunu, Müslümanların çoğunlukta olduğu bir toprakta bile Yahudi veya Hıristiyan el yazmalarının yazılabildiğini gösterdik. Ermeni meselesi bir yana, sergide Tokat ve Diyarbakır'dan Ermeni eserlerinin yer almasının bir anlamı var. Farklı dinler aynı toprakta yaşayabiliyorsa beraber sergilenmeliler, çünkü onlar tarihi gerçekleri anlatıyor."