ABD'nin Şam'a dönüşü

ABD, George W. Bush hükümeti dönemindeki "sert" politikasından uzaklaştığı yönündeki işaretlerden birini daha dün verdi. ABD Başkanı Barack Obama 4 yıl aradan sonra Suriye'ye yeniden büyükelçi gönderiyor. Lübnan Başbakanı Refik el Hariri'nin öldürülmesi sonrası Suriye'den büyükelçisini çeken ABD, ikili ilişkilerin ısınması için en önemli adımı atmaya hazırlanıyor.. ABD'nin en etkin gazetelerinden Washington Post, Dışişleri Bakanlığı'nın, Obama'nın Suriye'nin başkenti Şam'a büyükelçi gönderme niyetiyle ilgili olarak Suriye'nin Washington Büyükelçisi İmad Mustafa'yı önceki gece bilgilendirdiğini yazdı. Gazete, büyükelçi gönderme kararıyla, Ortadoğu ve İslam dünyasıyla ABD'nin ilişkilerini iyileştirmeye uğraşan Obama'nın bölgede ülkesinin daha geniş rol oynamasını da hedeflediğini belirtti.
DİYALOG ARTACAK
CNN'e konuşan Amerikalı üst düzey bir yetkili de, ülkesinin çıkarlarının Suriye'de büyükelçi bulundurmasını gerektirdiğini ifade etti. Suriye'nin Washington Büyükelçisi Mustafa ise memnuniyetini dile getirerek, kararla Ortadoğu'daki taraflar arasında diyaloğun artacağını söyledi. Washington yönetiminin Şam'a büyükelçi gönderme kararının hafta sonuna doğru açıklanmasının beklendiği, ancak büyükelçinin kim olacağının henüz belirlenmediği kaydedildi.
SURİYE MEMNUN
Suriye'nin devlet gazetesi El Tavra da Washington'un bu kararını memnuniyetle karşıladı. Gazete, "İki ülkenin de barış için ilişkileri iyiye götürmenin önemini anlamaları çok iyi" yorumunu yaptı. 2005 yılında Hariri'nin suikaste kurban gitmesiyle kopma noktasına gelen iki ülke arasındaki ilişkiler Obama'nın göreve başladığı ocak ayından beri gelişiyor. ABD'nin Ortadoğu elçisi George Mitchell, İsrail hükümetiyle yaptığı görüşmelerin ardından Suriye'nin Filistin barış sürecinde önemli bir rol oynadığını belirtmişti. 2005'teki Hariri suikastından Suriye'yi sorumlu tuttuktan sonra protesto olarak elçisini geri çağırmıştı.
İRAN ETKİSİNİ AZALTMAK ESAS HEDEF
ABD'NİN dört yıl önce siyasi ilişkilerini asgari düzeye indirdiği Suriye ile yeniden diplomatik atağa geçmesinin ardında "bölgede İran'ın etkinliğini azaltmak" olduğu kaydediliyor. Büyükelçi atanacağı haberini yazan Washington Post gazetesi şu yorumda bulundu: "Obama yönetimi, Şam'a elçiyi yeniden göndererek bölgede çok daha etkin bir güç olmayı hedefliyor. Özellikle elçinin çekilmesinin ardından doğan boşluğu İran doldurmuştu. Bunun ortadan yok edilmesi isteniyor." İngiliz Times gazetesi de "Bu Obama yönetiminin İran'ın etkisini ortadan kaldırmak istemesinin en büyük işareti" denildi. Gazete, artık Irak'ta bir çözüm isteyen ABD yönetiminin, direnişçilere yardım ettiğini öne sürdüğü Suriye'den, diplomatik ilişkilerle bu yardımdan vazgeçirmeye çalışacağını da kaydetti.
2002'DE 'HAYDUT DEVLET' OLDU
1979: ABD, Suriye'yi terörü destekleyen ülkeler arasına aldı. Yaptırımlar halen sürüyor.
2002: ABD'nin eski BM elçisi John Bolton, "terörü destekliyorlar" diyerek Suriye, Libya ve Küba'yı "haydut devletler" listesine aldı.
2003 sonrası: ABD, Suriye'nin İranlı direnişçilere silah ve lojistik sağladığını öne sürerek Suriye'yi hedef aldığını açıkladı.
2005: Hariri suikastından Şam'ı sorumlu tutan Bush yönetimi, büyükelçisini geri çekti.
Sabah Gazetesi Dış Politika Yazarı Bülent Aras:
ABD'NİN Suriye'ye büyükelçi ataması, Türkiye'nin uzun yıllar boyunca ilmek ilmek ördüğü dış politakasının bir ürünü. Türkiye'nin "Komşularla sıfır sorun" politikası bölgede istikrarı öngörüyor ve Amerika'nın bu adımı Suriye'nin uluslararası topluma entegre olmasına katkısı bakımından Türkiye'nin hedefleriyle birebir örtüşüyor. Düne kadar Türkiye'nin genelde Orta Doğu ülkeleriyle, özelde de Suriye ile kurduğu iyi ilişkiler, Amerika tarafından doğru algılanmıyor ve zaman zaman ikili ilişkilerde gerginliklere neden oluyordu.
Dışişleri Sözcüsü Burak Özügergin:
SORUNUN değil, çözümün bir parçası olduğunu her zaman söylediğimiz komşumuz Suriye'nin ilişkilerini bir müttefikimizle daha ileriye götürüyor olmasından ancak memnuniyet duyarız. İsrail-Suriye arasında ortak rıza olduğunda görüşmelere başlayabiliriz.
USAK Uluslararası Terör Uzmanı Doç. Dr. İhsan Bal:
EN başından beri "dünyayı ortaklaşa yönetelim" diyen Obama artık aktif adımlar atmaya başladı. Sorunları daha yumuşak ve diplomasi yoluyla çözmek için köprüler gerekir. Bunun için de elçilik düşünülüyor. Böylece karşınızda artık bir muhatap var deniliyor. Bu bağlamda Obama'yı Orta Doğu'ya yönelik ılımlı adımlar atmasında cesaretlendiren en önemli bölgesel güç Türkiye. Suriye'nin batıya bu kadar yaklaşmasında çok etkili rol oynayan Türkiye, ABD'nin Orta Doğu ile buluşmasında güven ortamı sağlıyor.