Ankara'ya 'bütçe' oyunu

Avrupa Birliği'nin (AB) bütçe görüşmeleri sırasında Türkiye'ye mali yardım başlığı Ankara'nın üyelik sürecine dair Avrupa Parlamentosu'ndaki (AP) siyasi gruplar arasında yoğun tartışmalara neden oldu. Birlik'in bütçesini denetleme hakkına sahip olan AP'nin mayıs başında Genel Kurul'da oylayacağı ve Polonyalı Boguslaw Liberadzki adlı sosyalist milletvekilinin kaleme aldığı raporda bir taraftan Türkiye'ye yapılan AB mali yardımlarının etkili kullanılmadığı gerekçesiyle yarıya düşürülmesi, diğer taraftan ise AB'ye üyelik yerine imtiyazlı ortaklık verilmesine zemin hazırlayan ifadelerin yer aldığı belirtildi.
ÇİFTE STANDART ELEŞTİRİSİ
Metnin orijinal halinde Türkiye'yi rahatsız edecek hiçbir ifade bulunmuyordu. Türkiye pazarlıklarını kızıştıran ise, raporun bütçe komisyonunda oylanması sırasında, AP'nin en büyük siyasi grubu olan Hıristiyan Demokratlardan Markus Pieper adlı Alman milletvekilinin Türkiye aleyhine verdiği iki değişiklik önergesinin son dakikada kabul edilerek metne girmesinden kaynaklandı. Pieper, AB Sayıştayı'nın bir süre önce hazırladığı, AB'nin genişleme sürecine ayrılan mali yardım paralarının etkili harcanmadığını eleştiren raporu gerekçe göstererek, Türkiye'ye verilen mali yardımların kısılmasını talep etti. Ancak Pieper, diğer aday ülkelere de aynı cezanın uygulanması yönünde herhangi bir girişimde bulunmadı. Böylece raporun son halinde, 'çifte standart' anlamına gelecek, Türkiye'ye yönelik AB mali yardımlarının, 'etkili' yapılmadığı ve Avrupa Komisyonu tarafından yeterince denetlenemediği belirtilerek, yarıya indirilmesini talep eden ifadeler eklendi. Rapor bununla da kalmadı. Taslağın son halinde, Türkiye paragrafında, AB içinde, birliğin aday ülkelere verdiği mali yardımların sadece 'üyelik' amacına yönelik değil, aynı zamanda AB ile sıkı bağlar kurulması için de kullanılması prensibinin benimsemesi de talep ediliyor.

GENEL KURUL'A KALDI
AP'nin Sosyalist ve Yeşiller grupları, Türkiye'ye çifte standart uygulanmaya çalışıldığını belirterek, bu ifadelerin metinden çıkartılması için girişim başlattılar. Bu da Hıristiyan Demokratları zor bir duruma soktu. Bunun üzerine Hıristiyan Demokratlar, Türkiye raportörü Ria Oomen-Ruijten'in ön ayak olması ile, kendi aralarında bir başka hamle yaptılar. Buna göre Türkiye'ye üyelik yerine imtiyazlı ortaklığın verilmesini destekleyenleri tatmin edecek yeni formülde Türkiye'ye yapılan mali yardımların kesilmesinin engellenmesi ancak rapordaki 'üyelik yerine AB ile özel bir ilişkiden bahseden' ifadelerin korunması öngörüldü. Sosyalistler ve Yeşiller ise, rapordan hem imtiyazlı ortaklığı çağrıştıran, hem de para musluklarının kısılmasına yol açacak bütün ifadelerin silinmesini istediler. Bu durumda, tüm grupların desteklemesi sonucu, Türkiye'ye yönelik mali kaynakların kesilmemesi yönünde bir kararın çıkacağı kesinlik kazanmış oldu. Ancak imtiyazlı ortaklık ifadelerine ilişkin raporun nasıl şekilleneceğinin Genel Kurul'daki oylama sırasında kesinlik kazanması bekleniyor.