Çernobil nerede, hangi ülkede? Çernobil Nükleer Santrali neden ve ne zaman patladı? Çernobil faciasının sebebi ne?

Ukrayna'da meydana gelen yangına ilişkin son dakika haberi, yıllar önce Çernobil Nükleer Santrali'nde yaşanan patlama ve bu patlamanın ardından gelişen süreci akıllara getirdi. Patlamadan sonra terk edilen, Ukrayna'nın kuzeyinde yer alan Çernobil bölgesi, Ukrayna yangınının ulaştığı sınırlara 1 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 1986 yılında Çernobil Nükleer Santrali'ndeki reaktörlerin patlamasıyla birlikte yaşanan radyoaktif sızıntı, Ukrayna'nın yanı sıra çevre ülkelerde de çok sayıda insanın kansere yakalanmasına sebep olmuştu. Şimdi ise yangının bölgeye ulaşması ihtimali büyük bir endişeyi doğurdu. Peki Çernobil nerede? Çernobil faciası olarak tanımlanan ve dünya tarihinin yaşadığı en büyük çevre felaketlerinden biri olan nükleer santralinin patlaması olayı neden yaşandı? İşte dünya gündeminin yakından takip ettiği Ukrayna yangını ile ilgili son dakika gelişmeleri ve yıllar önce yaşanan patlamaya ilişkin satır başları…

UKRAYNA'DAKİ YANGIN BİR TÜRLÜ SÖNDÜRÜLEMİYOR

Ukrayna'nın Çernobil bölgesindeki orman yangını, 4 Nisan tarihinde başlamasına ve yürütülen yoğun çalışmalara rağmen, henüz söndürülemedi. Yangında, büyük kısmı nükleer felaketin ardından tahliye edilmiş olan 12 köyün, mezarlıkların ve geniş ağaçlık alanların yandığı bildirildi.

Ukrayna Acil Durumlar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, çevreye yayılan dumanlar nedeniyle, yangının kapladığı alanın tam olarak tespit edilemediği, fakat 8 Nisan tarihi itibariyle, 3 bin 500 hektarlık alanın yangının etkisi altında kaldığı belirtildi. Açıklamada ayrıca, yangının başlaması konusunda üç ihtimal üzerinde durulduğu, bunlardan birinin komşu il olan Jitomir ilindeki ağaçlık alanlardaki yangının sıçraması, ikincisinin de bölgedeki elektrik hatlarından kuru otlara kıvılcım sıçraması, üçüncüsünün ise kasıtlı yakma olduğu tahmin ediliyor.

ÇERNOBİL NEREDE?

Çernobil Faciası, 26 Nisan 1986 tarihinde Sovyetler Birliği'ne bağlı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali'nin 4 numaralı reaktöründe gerçekleşen nükleer kazadır.

Çernobil Ukrayna'da yer almaktadır ve konum olarak Rusya'nın güneyinde, Karadeniz'in kuzeyindedir.

DÜNYANIN EN BÜYÜK NÜKLEER FELAKETİ OLAN ÇERNOBİL PATLAMASI NEDEN YAŞANDI?

25 Nisan 1986'da öğle yemeğinden çıkan bir mühendisin deney çalışması ile başladı. Elektrik denemesi için, RBMK tipi reaktörün "acil soğutucu sistemlerini" iptal ediyordu. Teknisyenler, akşam üstüne doğru, reaktörün gücünü minimuma indirmişlerdi.

Amaçları, reaktörün çalışması ansızın durduğunda, buhar türbünlerinin daha ne kadar süre çalışmayı sürdürebileceklerini ve böylece ne kadar süre acil güvenlik sistemine güç sağlayabileceklerini öğrenmekti.

Ancak, bu durumda, RBMK tipi grafitgaz reaktörlerinin müthiş bir istikrarsızlık kazanacağından haberleri yoktu.

Deneyin yapılacağı 25 Nisan 1986'da önce reaktörün gücü yarıya düşürüldü, ardından da acil soğutma sistemi ile deney sırasında reaktörün kapanmasını önlemek için tehlike anında çalışmaya başlayan güvenlik sistemi devre dışı bırakıldı.

26 Nisan günü saat 01:00'i biraz geçe teknisyenler deneyin son hazırlıklarını tamamlamak üzere ek su pompalarını çalıştırdılar. Bunun sonucunda gücünün yüzde 7'siyle çalışmakta olan reaktörde buhar basıncı düştü ve buhar ayırma tamburlarındaki su düzeyi güvenlik sınırının altına indi.