Çernobil’in izleri hâlâ ilk günkü gibi...

Ukrayna dün, en büyük nükleer facia olarak tarihe geçen Çernobil Felaketi'nin 30'uncu yıl dönümünü, ülke genelinde düzenlenen törenlerle andı. Sovyetler Birliği döneminde Çernobil Nükleer Santralı'nda, 26 Nisan 1986 gecesi saat 01.23'te, bir güvenlik testi sırasında patlama meydana gelmiş, reaktör ve santralın çatısı havaya uçmuştu. Felaketin yaşandığı dakikaya atfen dün sabahın erken saatlerinde sirenler çaldı. Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko da santralın çevresindeki insandan arındırılmış alana ziyaret düzenledi. Başkent Kiev'de de Çernobil kurbanlarının ailelerinin katıldığı bir kilise ayini yapıldı.
EN AZ 4 BİN ÖLÜ...
Patlamanın hemen ardından başlatılan söndürme ve kurtarma çalışmaları esnasında 31 kişi hayatını kaybetmişti. Ancak felaketin bilançosu, yıllar geçtikçe daha da ağırlaşmıştı. Birleşmiş Milletler'in araştırmalarına göre 4 bin, kimi uluslararası sivil toplum kuruluşlarına göreyse 10 binden fazla kişi radyasyon nedeniyle hayatını kaybetti. Atmosfere yayılan radyoaktif maddeler Kanada'dan Avrupa ve Japonya'ya kadar geniş bir coğrafyayı etkiledi. Olayın yaşandığı alanın çevresinde 30 kilometre yarıçapında bir alana yerleşim yeri kurulması yasaklandı. Çernobil'e yakın yaşayan insanların kanser olma oranlarının yüksek olduğu ve ortalama ömürlerinin 45-50 yıl civarında seyrettiği de saptandı.
ÇELİK KAFES YAPILIYOR
Felaketin ardından yaklaşık 600 bin kişi seferber edilmiş, nükleer santral çevresine en fazla 20 yıl dayanabilecek bir beton duvar örülmüştü. Ancak bunu güvenilir bulmayan 40 ülkenin de yardımıyla 2.1 milyar euroluk (6.3 milyar lira) yeni bir çelik kafes çalışmaları başladı. Harabeye dönen reaktörün içindeki atıkların dünyaya yayılmasını engellemek için 25 bin tonluk çelik kafesin inşasının ve Çernobil Nükleer Santralı'nın tamamen ortadan kaldırılmasının 2065'i bulabileceği söyleniyor.
SADECE HAYVANLAR YAŞIYOR
Sovyet yönetimi tarafından bir süre kamuoyundan saklanan nükleer facia, hava, su ve toprağa büyük miktarda radyoaktif parçacık yayılmasına neden olmuş, bölge yerleşime kapatılmıştı. Aradan geçen 30 yılla birlikte Çernobil Santralı'nın çevresi hayvanlara kaldı. Bölgede geyik, kurt ve ayıların da aralarında bulunduğu 173 hayvan türünün yaşadığı gözlemlendi. 4 bin 300 kilometre karelik alanda yaşayan hayvanların da radyoaktif maddelerden etkilendiğini gösteren araştırmalar yapılmıştı.