Dedesinin mezarının peşinde bir Türk...

Osmanlı döneminde görev nedeniyle veya savaş yıllarında asker olarak Suriye topraklarında bulunan ve hayatını kaybeden Türklerin aileleri kendi girişimleriyle mezarları bulmaya çalışıyor.
Dedesinin mezarını bulmak için İzmir'den Şam'a gelen 80 yaşındaki Fuat Tali Duman, dedesinin Şam ve Beyrut'ta PTT başmüdürlüğü görevinde bulunduğunu söyledi.
Osmanlı Devleti'nin son döneminde ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Anadolu'daki savaş şartları nedeniyle akrabalarından ayrıldıklarını anlatan Duman, dedesinin mezarını bulmak için tapu ve nüfus kayıtlarının yanı sıra Türk Tarih Kurumu ve Osmanlı Araştırmaları Genel Müdürlüğü arşivlerindeki kayıtları incelediğini belirtti.
Hayatta olan aile büyüklerinin anlattıklarından yola çıkarak dedesinin mezarının Şam'da olabileceği sonucuna vardığını kaydeden Duman, mezar yerinin tespiti için mezarlık kayıtlarını incelemek üzere Şam'a geldiğini anlattı.
Dedesinin 1913 yılında Şam'da hayatını kaybettiğini tespit eden Duman, "Şam'daki mezarlık kayıtlarına göre, dedemin mezarını buldum. Ancak mezarın önemli bir kısmı yıkılmış ve yanındaki diğer mezarlar nedeniyle çok az bir kısmı ayakta kalabilmiş. Mezar taşında da sadece dedemin babasının adı ve mezar numarası yazıyor" dedi. Duman, dedesinin mezarını yeniden yaptıracağını kaydetti.
FRANSIZ İŞGALİ VE CEMAL PAŞA
Dedesi Mahmut Hilmi Bey'in Abdülhamit döneminde İstanbul-Şam telefon ve telgraf hattının döşenmesinde görev aldığını belirten Duman, dedesine Abdülhamit ve dönemin Alman Kralı tarafından verilmiş nişanların bulunduğunu söyledi.
Duman, dedesinin vefatının ardından küçük yaşta öksüz kalan babası Ekrem Duman'ın Fransızların Suriye'yi işgali sırasında Cemal Paşa'nın da yardımıyla İstanbul'a ulaşabildiğini belirtti.
Dedesine ait mülkiyete halasının Şamlı olan kayın pederi tarafından el konulduğunu kaydeden Duman, çok sayıda tapu ve resmi evrakın da dayıları tarafından yakıldığını savundu. Duman, evrakların yakılma gerekçesini ise "Dayılarım (Muş) Malazgirt'e yerleşmişlerdi. Ailemiz tekrar Şam'a dönmeye niyetlenmesin diye yakmışlar bütün tapuları ve evrakları" şeklinde ifade etti.
Duman, dedesinin mezarını bulmasının kendisi için çok önemli olduğunu ifade ederek, "Mal-mülk umurumda değil. Dedemin mezarının başında dua etmek çok önemliydi benim için" dedi.
Öte yandan, Türk kökenli olan veya Türkiye'de çeşitli nedenlerle aile büyükleri vefat eden bazı Suriyeliler de mezarlıkları bulmak üzere girişimde bulunuyor.
Suriyelilerin bir kısmı Türkiye'nin Şam Büyükelçiğinden yardım talep ederken, genellikle ailelerin Türkiye'ye giderek kendi girişimleriyle mezarları aradıkları kaydediliyor.