Son Güncelleme: Çarşamba 15.07.2015
Diplomasi silahı yendi
İran ile P5+1 ülkeleri anlaşmaya vardı. İran tartışmalı nükleer faaliyetlerini kısıtlayacak ve denetime açacak. Karşılığında Batı da ekonomik yaptırımları aşamalı olarak kaldıracak
17 GÜNDÜR VİYANA'DALAR
İran'ın barışçıl olarak tanımladığı nükleer faaliyetleri için Batı "Nükleer silah üretebilirler" endişesi taşıyordu. Bu anlaşmazlık 12 yıldır devam ediyordu. İran ile P5+1 ülkeleri arasındaki müzakereler ilk olarak 2006'da başladı. Ancak daha sonra sekteye uğradı. Taraflar iki yıl önce yeniden görüşmelere başladı. 21 aydır da müzakerelere ara verilmedi. 2 Nisan 2015'te İsviçre'nin Lozan kentinde ise çerçeve anlaşmaya varıldı. Ancak teknik detayların görüşülmesi için Viyana'ya geçildi. 17 gündür de Viyana'da aralıksız görüşmeler sürüyordu.
'ANLAŞMA OLMASAYDI ASKERİ SEÇENEKLER DÜŞÜNÜLECEKTİ'
NOBEL ALABİLİRLER
Anlaşma, Obama ve Ruhani'nin en büyük diplomasi başarıları olarak yorumlandı. İran halkı ABD'yi "Büyük Şeytan" olarak tanımlarken, ABD'liler de İran'ı "Şer Ekseni" olarak görüyordu. Bu nedenle bazı yorumlarda ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile İranlı mevkidaşı Cevad Zarif'in Nobel Barış Ödülü'nü alabileceği dile getirildi.
İŞTE DETAYLAR
Tarafların üzerinde çalışmaya devam ettiği belirtilen 100 sayfalık anlaşma metninden basına yansıyan detaylar şöyle: n İran nükleer tesislerinin kontrol edilmesini kabul etti. BM müfettişleri askeri alanları kontrol edebilecek ancak İran'ın alanlara giriş izni taleplerine itiraz etme hakkı bulunacak.
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
1- BMGK'nın onayı gerekiyor
Anlaşmanın yürülüğe girmesi için Washington, Tahran ve Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) onayı gerekiyor. BMGK'da bir pürüz çıkması beklenmiyor. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, bu onayın "birkaç gün için alınacağını" söyledi.
2- ABD Kongresi karar verecek
Yaptırımların kalkması için ABD Kongresi'nin ve İran'ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney'in onayı gerekiyor. Hamaney, anlaşmayı onaylayacağını net olarak bildirmişti. ABD'li vekillerin detayları incelemek için 60 günlük vakti var. Obama, Kongre'ye yönelik "Anlaşmayı iptal kararı alırsanız, veto ederim" diyor. Herşey yolunda giderse yaptırımlar kalkacak.
3- Nükleer kısıtlama başlayacak
Anlaşma gereğince İran'ın nükleer programını kısıtlayan 10 yıllık hükümler devreye girecek.
4- Sürekli izlenecek
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın gözlemcileri, anlaşmanın şartlarına uyulup uyulmadığını gözlemleyecek. İran itiraz ettiği takdirde en fazla 24 gün sürebilecek yeni bir müzakere süreci başlayacak. Ajans, 15 Aralık 2015'te BMGK'ya raporunu sunacak.
5- Anlaşma yürürlüğe girecek
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin onayı alındıktan 30 gün sonra anlaşma yürürlüğe girecek.
ORTADOĞU'YA NASIL YANSIYACAK?
Analizlere göre Suudi Arabistan anlaşmadan memnun değil. İran'ın nükleer silah kazanımı konusundaki faaliyetlerini sadece kısa süreli tavizler karşılığında geciktirmeyi kabul ettiği görüşü hakim. Uzmanlara göre asıl tehlike, Suudi Arabistan'ın nükleer kapasiteli bir Şii devletiyle boy ölçüşmek için etrafındaki Sünni devletleri de nükleer kapasiteli hale getirmeye çalışırsa yaşanacak. Ayrıca, ekonomik olarak rahatlayan İran'ın Suriye ve Yemen meselelerinde Suudi Arabistan ile daha sert şekilde karşı karşıya kalabileceği kaydedildi.
EN SON HABERLER
- 1 ABD’li Senatör Sanders’tan Gazze eylemcilerine destek
- 2 Ateşkes çıkmazında yeni gelişme! Hamas’tan İsrail planına yanıt geldi: Çizgiyi çektiler!
- 3 BM'ye göre İsrail'in saldırıları Filistin'de 1,74 milyon insanı daha yoksulluğa itti
- 4 UCM'ye sunulan dosya İsrail'in soykırımını ortaya koydu! Katillerin tutuklanması için kanıtlar Türkiye'den
- 5 Katil İsrail'in Gazze'ye saldırdı! 7 Filistinli yaşamını yitirdi
- 6 İsrail'den UCM'nin kararı ile ilgili Filistin tehdidi!
- 7 ABD’de Gazze isyanı büyüyor
- 8 Dünyada 1 Mayıs coşkusu
- 9 BM: İsrailli yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik saldırıları 800'ü aştı
- 10 İsrail ordusunun Nusayrat Kampı'na düzenlediği saldırıda 1 ölü, 5 yaralı var