Dünya tepkili, o kararlı

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, gündeme bomba gibi düşen açıklamasıyla tüm dünyayı bir kez daha şaşkına çevirdi. Önceki gün "yeni bir nükleer tesisimiz var" diyen Ahmedinecad, basın toplantısında da meydan okudu. Yeni uranyum zenginleştirme tesisleri hakkında Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nu (UAEK) bilgilendirdiklerini belirterek, "Tesis, 18 ay sonra devreye girecek ve önceden UAEK tarafından teftiş edilecek'' dedi.
'HER OLASILIK MASADA'
ABD dahil yabancı ülkelerin açıklamalarına karşı çıkan Ahmedinecad, tesiste barışçıl ve tıbbi amaçlı nükleer enerji elde edeceğini öne sürdü. "Neden bu kadar gürültü kopartılıyor anlayamadım. Obama, Sarkozy ve Brown bir çeşit medya oyunu oynuyor. Bu hoş değil. Obama'nın nükleer uzmanı olduğunu sanmıyorum" dedi. ABD lideri Barack Obama ise, İran'ın nükleer programıyla ilgili askeri seçeneği göz ardı etmediklerini söyledi. ABD lideri, "Çıkarlarımız söz konusu olduğunda tüm seçenekler masadır" şeklinde konuştu.
ÖNEMLİ TARİH 1 EKİM
Obama İran'ın yeni tesisinden birkaç yıldır haberleri olduğunu, İran'ın bunu öğrendikten sonra açıklamak zorunda kaldığını öne sürdü. Bugüne kadar İran yanlısı tutum izleyen Rusya lideri Dimitri Medvedev de Tahran'a karşı yaptırımları destekleyebileceğinin sinyalini verdi. İsrail ise, "bunlar İran'ın nükleer silah geliştirmeye çalıştığının bir kanıtı olduğunu" dile getirdi. Dışişleri Bakanı, "Umarız 1 Ekim'de gereken yanıt verilir" dedi. 1 Ekim'de, İran ile ABD, Rusya, Fransa, İngiltere ve Çin nükleer görüşmelere başlayacak.
ESKİSİ NATANZ'DI. YENİSİ KUM'DA
İran'ın ilan ettiği tek uranyum zenginleştirme tesisi 4 bin santrifüjlü Natanz'dı (yukarıda). Yeni tesisin ise Kum kenti yakınlarında olduğu belirtiliyor.
SORU - CEVAP
1- İtiraf ne anlama geliyor?
Daha önce sadece bir uranyum geliştirme tesisi olduğunu açıklayan İran'ın nükleer programına ilişkin doğruyu söylemediği anlamına geliyor.
2- Neden şimdi?
G-20, BM zirvelerine denk getirildi. İran 1 Ekim'de, son 30 yılda ilk kez ABD dahil birçok ülkeyle müzakereye başlayacak.
3- Gerçekten barışçıl mı?
Bunu öğrenmek için İran'ın kapılarını denetçilere açması gerekiyor. ABD, Irak'tan farklı olarak bu kez savaş yerine diplomasi istiyor.
4- Şimdi ne olacak?
İran UAEK'nun denetçilerini ülkeye alması yönünde büyük baskılarla karşılaşacak.