Dünyada nükleer alarm

Japonya'da, 9.0 büyüklüğündeki deprem ve tsunami sonrasında başlayan "nükleer kâbus" bir türlü bitmiyor. Başkent Tokyo'nun 250 kilometre kuzeydoğusundaki Fukuşima Diaçi nükleer santralinden dün yine panik yaratan bir haber geldi. Cumartesi günü 1, önceki gün de 2 ve 3 numaralı reaktörlerinde patlamalar yaşanan santralin bu kez 4 numaralı reaktörü patladı. Patlamadan sonra 4 numaralı reaktörün tüketilmiş yakıt depolama havuzunda yangın çıktı. Yangının ardından, normalde bir yıl boyunca maruz kalınabilecek radyasyonun 400 katı kadar sızıntı meydana geldi. Bu orana 75 dakika maruz kalınırsa ölümcül hastalıklara yakalanılacağı kaydedildi. Japonya atmosfere radyasyon karıştığını bildirince tüm dünya alarma geçti.
ÇİN TAHLİYELERE BAŞLADI
Japonya'nın kuzeydoğusunda yaşayan yabancıların tahliye edilmesine ilk olarak Çin hükümeti başladı. Çin'in Tokyo Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada, radyasyon tehdidinin bulunduğu bölgelerdeki Çin vatandaşlarının tahliye edileceği kaydedildi. Avusturya ise başkent Tokyo'daki büyükelçiliğini Osaka'ya taşıyacağını duyurdu. Fransa da vatandaşlarına Tokyo'dan ayrılmalarını tavsiye ederken, ABD vatandaşlarına yaptığı "Japonya'ya gitmeyin" çağrısını s ü r - dürdü. İsveç, Norveç ve Finlandiya vatandaşlarına gerekmediği sürece Japonya'ya yolculuk yapmamaları konusunda uyardı. Japonya Ulaştırma Bakanlığı uçakların nükleer santralin üzerinden uçmamaları talimatını verdi. ABD Federal Havacılık Merkezi de bunun üzerine "Eğer Fukuşima'daki durum daha da kötüleşirse uçuş güzergahlarımızı yenilemek gibi seçenekleri değerlendireceğiz" açıklamasında bulundu. Alman havayolu şirketi Lufthansa Tokyo'ya yapılacak bütün uçuşları radyoaktivite korkusu nedeniyle Nagoya ve Osaka kentlerine çevirdiğini bildirdi. Çin ve Tayvan havayolu şirketlerinin Japonya'ya yapılacak birçok rutin uçuşu iptal ettiği bildirildi. Malezya'daki havalimanlarında ise Japonya'dan gelen yolcular radyasyon kontrolünden geçiriliyor.
"CAMLARINIZI AÇMAYIN"
Sabahın erken saatlerindeki yangın sonrasında Başbakan Naoto Kan, "Santrale 20-30 kilometre yakın mesafede bulanan vatandaşlarımızdan bulundukları ev veya işyerinden dışarıya çıkmamalarını rica ediyorum. Radyasyon oranı tehlikeli bir şekilde arttı" dedi. Hükümet sözcüsü Yukio Edano ise santralden atmosfere yayılan hidrojenin radyoaktif madde taşıdığını ve insan sağlığı için tehlike oluşturduğunu belirtti. Edano, "1 ve 3 numaralı reaktörlerde durum kontrol altında. 2 ve 4'te ise bunu söylemek için erken" diye konuştu. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu da radyasyonun direkt atmosfere yayıldığını duyurdu. Tokyo ve çevresinde dahi radyasyon seviyesinin yükseldiği açıklandı. Ancak daha sonra yalanlandı. Salı akşamı itibariyle, Tokyo'daki radyasyon oranının normalin 10 katı olduğu ancak bu oranın insan sağlığına olumsuz bir etkisinin olmayacağını belirtildi. Yabancılar başta olmak üzere Japonlar da Tokyo'yu terk etmeye çalışıyor. Santralin işletmecisi Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi (TEPCO) ise Fukuşima Daiçi nükleer santralinin 4 numaralı reaktöründeki yangının ABD birliği askerlerinin yardımları ile söndürüldüğünü bildirildi. Hükümet sözcüsü Edano da "Fukuşima Daiçi nükleer santralindeki radyasyon seviyesi insan sağlığına zarar vermeyecek düzeye düştü" dedi. TEPCO yetkilileri, kullanılmış yakıt havuzunun çatısındaki yangının söndürülmesine rağmen aşırı ısınmasından kaygı duyuyor. Havuza havadan helikopterlerle su sıkılması için ABD ve Japon ordusundan yardım istendi. TEPCO, 4 numaralı santraldeki yangın sonrasında 750 işçisini geri çektiğini ve 50 çalışanını bıraktığını duyurdu. Japon basınında çıkan haberlerde ise Başbakan Naoto Kan'ın TEPCO yöneticilerine, "Bu krizi çözecek sizsiniz. Geriye çekilmek düşünülemez" dediğini yazdı. Kyodo haber ajansı, Başkaban'ın TEPCO'yu kendisine geç bilgi vermekle de suçladığını ve ilk patlamadan sonra yöneticilere "Televizyonda patlama olduğu söyleniyor. Ancak başbakanlığa bir saattir hiçbir bilgi verilmiyor. Ne oluyor orada?" dediğini öne sürdü.

RÜZGÂR PASİFİK'E GÖTÜRDÜ
Fukuşima Daiçi nükleer santralindeki 5 ve 6'ncı reaktörlerde de hafif ısı artışı tespit edildi. Bu reaktörlerin deprem sırasında durduğu kaydedildi. Uzmanlar, ısı artışının soğuma sistemindeki bir arızaya bağlı olabileceğini kaydetti. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Japonya'nın, Fukuşima'daki nükleer santralden sızan radyasyondan halkı korumak için doğru önlemler aldığını bildirdi. Rusya'nın Uzakdoğu kesiminde, Japonya'da bulunan reaktörlerdeki radyasyon sızıntısına bağlı olarak radyasyon seviyesinde biraz artış olduğu bildirildi. Yerel yetkililer, Fukuşima nükleer tesisinin 800 kilometre kadar kuzeybatısında bulunan Vladivostok'ta, radyasyon seviyesinin, altı saat öncesine kadar saatte bir mikroröntgen arttığını belirtti. Yetkililer, bu artışın normal seviyeler içinde olduğunu da söyledi. Dünya Meteoroloji Örgütü ise, Japonya'da rüzgarın, deprem ve tsunamide hasar gören nükleer tesisteki patlamalardan sonra ortaya çıkan radyasyonu Pasifik'e sürüklediğini bildirdi. Açıklamada, Japonya ya da bölgedeki diğer ülkelerin şu anda tehlikede olmadığı belirtildi ve radyasyonun etkisinin okyanusa ilerlemesine rağmen, hava koşullarının değişebileceği uyarısında bulunuldu. Bu arada Tayland, Japonya'dan ithal edilen gıda ürünlerine radyasyon testi yapacağını duyurdu. Tayland Gıda ve İlaç İdaresi Genel Sekreteri Pipat Yingsarii, testlerin rastgele yapılacağını, önceliği sebze meyve gibi taze gıdalara vereceklerini belirtti. Singapur da Japonya'da ithal edilen gıdaları, olası radyasyon tehlikesine karşı testten geçireceğini açıkladı.

"GERÇEKLER GİZLENİYOR"
Greenpeace tarafından kazayla ilgili rapor hazırlamakla görevlendirilen John Large ise, "Tehlike yok deniliyor ama 180 bin kişi tahliye ediliyor. Çernobil'de de ilk başta tehlike yok denmişti. Gerçekler daha sonra ortaya çıkmıştı" diyerek Japon hükümetinin açıklamalarının çelişkili olduğunu dile getirdi. İngiliz Guardian gazetesi de Wikileaks'ten sızan belgelerde, Japon hükümetinin geçmişte nükleer kazaları gizlemekle suçlandığını hatırlatarak, Fukuşima'daki son durumun aktarıldığından daha ciddi olabileceğini yazdı. Fransa'daki Nükleer Güvenlik İdaresi (ASN) Başkanı Andre- Claud Lacoste ise Fukuşima 1 nükleer santralindeki durumunun değerlendirildiğini, 1 ile 7 arasındaki Uluslararası Nükleer ve Radyolojik Durum Ölçeği'ne göre radyasyon seviyesinin 6 olduğunu belirtti. 1986'daki Çernobil faciasında ortaya çıkan radyasyon seviyesi 7'ydi. Bu arada Japonya'nın doğusunda 6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bunun büyük depremden sonra en büyük artçı sarsıntılardan biri olduğu ve Tokyo'da hissedildiği belirtildi.

AVRUPA VE ABD TARTIŞIYOR
Almanya Başbakanı Angela Merkel, dün 17 nükleer santralin bulunduğu eyaletlerin başbakanlarıyla bir toplantı yaptı. Merkel, toplantıdan sonra, nükleer santrallerin kapatılma süresinin uzatılması kararının durdurulmasının öngörüldüğünü, 3 ay boyunca 7 eski nükleer santralin kapatılacağını söyledi. Avrupa Birliği (AB) de dün nükleer santralin güvenliğini görüşmek üzere Brüksel'de bir araya geldi. AB Enerji Komisyoneri Guenther Oettinger, "Avrupa geneline yayılmış 150 nükleer santralin birçoğu sismik olarak aktif bölgelerde. Son durumları görüşmek ve mevcut güvenlik koşullarını değerlendirmek üzere toplandık" dedi. Rusya ve Fransa ülkedeki nükleer santrallerin kontrol edilmesini gündeme aldı. ABD, Japonya'daki deprem sonucu nükleer santrallerde yaşananları dikkate alarak, ülkedeki 104 nükleer santralin güvenliğini ve planlanan yeni santrallerin gerekli olup olmadığını tartışmaya başladı.
JAPON HALKI RADYASYON PANİĞİNDE
Nükleer santralden yayılan radyasyon sonrasında yaklaşık 200 bin kişi evlerinden tahliye edildi. Binlerce kişi de korkudan evine kapandı. Bu paniğin halkın radyasyon konusunda geç bilgilendirilmesinden kaynaklandığı bildirildi. Japonlar hem hükümete hem de santrali işleten şirkete güven duymuyor. Fukuşima ve çevresindeki kentlerde halkın panikten marketlere hücum ettiği ve rafların boşaldığı belirtiliyor.

DIŞ HABERLER